به قلم : ملینا دریان ؛ کارشناس علوم تغذیه
زیرنظر: دکتر گلبن سهراب ؛ عضو هیات علمی گروه تغذیه بالینی و رژیم درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
تحریریه زندگی آنلاین : انواع آجیل منبع طبیعی از مواد مغذی مانند ویتامینها، مواد معدنی، آنتیاکسیدانها، چربیهای سالم، پروتئین و فیبر هستند که به رشد جسمی، ذهنی و یادگیری کودکان کمک میکنند، اما ممکن است بعضی از کودکان به برخی از انواع آجیل آلرژی (حساسیت) داشته باشند و مصرف آنها برای این کودکان خطرآفرین باشد. آجیل باید از شش ماهگی به صورت آجیل له شده یا آسیاب شده وارد رژیم غذایی کودک شود. کودکان زیر ۵ سال به دلیل خطر خفگی بالقوه باید از مصرف آجیل به شکل کامل اجتناب کنند. همچنین مصرف بادامزمینی و بادام درختی میتواند برای برخی از کودکان با واکنشهای آلژیک همراه باشد.
یک وعده آجیل (28 گرم) تقریبا حاوی مواد مغذی زیر است
۳۶ درصد از نیاز روزانه کودک به ویتامین E
۱۳ درصد از نیاز روزانه کودک به فیبر
۴ گرم پروتئین و ویتامینهای گروه B، کلسیم، آهن، روی، پتاسیم و منیزیم
چرا باید آجیل را در رژیم غذایی کودکان قرار دهیم؟
خوردن منظم آجیل به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم میتواند به کاهش کلسترول، تنظیم فشار خون، کاهش خطر دیابت و بیماریهای قلبی، عملکرد بهتر روده و حتی حمایت از سلامت استخوان کمک کند. علاوه بر این، آجیل میتواند برای کودکان معجزه سلامتی را به ارمغان آورد. در اینجا خواص آجیل برای کودکان را بررسی میکنیم.
آجیل منبع خوبی از ویتامینها و مواد معدنی مانند ویتامینB ، ویتامین E، نیاسین، فولات، پروتئین و منگنز است و دارای بسیاری از مواد معدنی مهم دیگر مانند مس، منگنز، پتاسیم، کلسیم، آهن، منیزیم، روی و سلنیوم میباشد.
انواع مغزها برای قلب مفید هستند، زیرا منبع خوبی از اسیدهای چرب غیر اشباع میباشند. تعداد کمی از مغزهایی مانند گردو و بادام حاوی مقادیر خوبی از چربی امگا ۳ هستند. مصرف مغزها برای رشد مغزکودکان فوقالعاده مفید است و به تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان کمک میکنند.
مغزها یک میانوعده کامل میباشند. یک مشت آجیل انرژی خوبی برای بدن کودکان فراهم میکند. مغزها که منبع چربیهای خوب نیز لقب گرفتهاند، میتوانند به رژیم روزانه کودک اضافه شوند.
مغزها را میتوان در اشکال مختلف مانند بو داده یا خام و در طعمهای مختلف تهیه کرد. بسیاری از محصولات تهیه شده از بادامزمینی مانند کره بادامزمینی، روغن بادامزمینی و آرد بادامزمینی یا آرد بادام به راحتی در دسترس هستند. میتوانید مقداری گردو، بادام و پسته را به یک کاسه فرنی یا سایر دسرهای سالم اضافه کنید.
بیشتربخوانید:
شیوه اصلاح بد غذایی کودکان
در نقطه مقابل فوایدی که مصرف آجیل دارد، مصرف بیش از حد آنها دقیقا میتواند اثرات متضادی به جا بگذارند مانند:
مشکلات گوارشی: مصرف بیرویه آجیل در کنار مصرف شيريني و شكلات، باعث بروز مشكلات گوارشي مثل دردهای شکمی، تهوع و استفراغ در کودکان میشود. همچنین مانع مصرف وعدههاي اصلي غذا ميشود و به اين ترتيب تداوم اين وضعيت ممكن است به بروز مشكلات جدي در تغذيه کودکان منجر شود. ريزهخواري كودكان، پدیده شایعی است که ميتواند باعث بروز انواع ناراحتيهاي گوارشي، مخصوصا سوءجذب غذايي شود.
با مصرف مواد غذايي متنوع در بين وعدههاي اصلي غذايي، ممکن است حالت سوءجذب ایجاد شود كه اولین علامت آن احساس ترشي در حلق و گلو و بروز دلدرد است. علت این است که درون معده، در مرحله اول، غذاهاي نشاستهاي مراحل هضم را طي میکنند و در آخر کار چربيها وارد روده ميشوند، اما وقتي مقدار زيادي مواد خوراكي و تنقلات به همراه هم خورده شود، عملا كار معده مختل ميشود. برای رفع اين مشكل باید غذاهاي زودهضم در وعدههاي اصلي گنجانده شده تا مشكل مواد سنگين مصرف شده در طي روز، به نحوي جبران شود. در غير اين صورت، پس از گذشت چند روز، كودك شديدا احساس سنگيني ميكند و ممكن است حتی دچار تب شود.
فشارخون بالا: معمولا برای خوشمزهتر شدن آجیل آن را به صورت نمکی مصرف میکنند که با وجود طعم دلنشینی که به آن میدهد، اما ممکن است خطر بالا رفتن فشار خون را افزایش دهد.
از این رو، باید از آجیلهای کمنمک یا بدون نمک استفاده شود.
مشکلات پوست و مو: یکی از مشکلاتی که به دنبال خوردن مقادیر بیش از حد آجیل و دانههای خوراکی رخ میدهد، ریزش موها، شکنندگی ناخنها، بوی نامطبوع دهان و درد ماهیچهها و دردهای مفصلی است. تمام علائمی که بیان شد، به دلیل مسمویت ناشی از مصرف بیش از حد سلنیوم است که در مواقع نادر، ایجاد مشکل میکند.
حساسیت: یکی از شایعترین آلرژیهای غذایی که برای بزرگسالان و کودکان اتفاق میافتد، حساسیت به انواع مغزها است. حساسیت به آجیل میتواند خفیف باشد که علائمی مانند خارش جزئی بدن، خارش گلو و آبریزش چشم و بینی داشته باشد و یا نشانههای مرگبار در حد شوک آنافیلاکسی را در پی داشته باشد. یک فرد ممکن است به همه انواع مغزها حساسیت نشان دهد و یا اینکه فقط نسبت به بعضی از آنها حساس باشد، البته حساسیت داشتن نسبت به یک نوع آجیل، احتمالا زمینه ابتلا به آلرژیهای دیگر را فراهم میکند. یکی از شدیدترین آلرژیها معمولا ممکن است با خوردن بادام زمینی ایجاد شود. توجه به علائم حساسیتی بخصوص در کودکانی که مبتلا به آسم ریوی هستند هم بسیار حائز اهمیت است، چون ممکن است عوارض بسیار جدی و مرگباری را به همراه داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
با این خوراکی ها از شر رفلاکس معده رها شوید
علائم حساسیت به آجیل و مغزها
زمانی که یک شخص به انواع آجیل آلرژی داشته باشد نه تنها با خوردن آنها، بلکه حتی ممکن است با قرار گرفتن در معرض این آجیلها در بدن او یک واکنش آلرژیک ایجاد شود. علائم ناشی از حساسیت به آجیلها و مغزها میتواند در چند دقیقه ایجاد شود و بین30 دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. این علائم عبارتند از:
دردهای شکمی مثل دل درد و یا ناراحتی معده
حالت تهوع و استفراغ
اسهال
خارش پوست، چشم، دست، پا، گلو، دهان و یا سایر نقاط بدن
داشتن تنگینفس و مشکلات تنفسی
خسخس کردن سینه
آبریزش بینی و گرفتگی آن
شوک آنافیلاکسی
بیشتربخوانید:
کدام غذاها برای افزایش قد کودکان مفید هستند؟