به قلم : محمدرضا قنبریان ؛ کارشناس تغذیه و کارشناسی ارشد فیزیولوژی تغذیه ورزشی
تحریریه زندگی آنلاین : دسترسی به بستههای چیپس، پفک و کلوچه وقتی کودک گرسنه است، خیلی راحت میباشد. گاهی وقتها هم در سوپر مارکت، برای اینکه از گریه آنها جلوگیری کنید، هر چه میخواهند برایشان میخرید. در واقع خیلی از این محصولات در میان سایر محصولات شیمیایی دیگر که برای سلامتی کودک خطرناک است، خوراکی سرطانزا محسوب میشوند. سرطان ناشی از رشد غیرطبیعی سلولها در نقاط مختلف بدن میباشد و متاسفانه این بیماری، سن و سال نمیشناسد. تشخیص سرطان در هر سنی ناراحت کننده است، به خصوص وقتی بیمار یک کودک باشد. سرطان علت اصلی مرگ و میر کودکان و نوجوانان در سراسر جهان است. در کشورهای ثروتمند و پیشرفته، بیش از 80 درصد کودکان مبتلا به سرطان بهبود مییابند، اما در برخی کشورهای کمدرآمد تنها 20 درصد کودکان سرطانی درمان میشوند. تا به حال غذای مشخصی که سرطانزا باشد، شناخته نشده است، اما بعضی مواد شیمیایی، آفت کشها، سمها و مواد افزودنی و حتی آلودهکنندههایی که به طور اتفاقی وارد غذاها میشوند، میتوانند از دسته مواد سرطانزای قوی باشند. بعضی متخصصان تخمین میزنند که رژیم غذایی میتواند در دستکم، یکسوم از کل موارد سرطانها دخالت داشته باشد.
بیشتربخوانید:
بهبود تغذیه کودک با غذاهای انگشتی
عوامل ایجاد سرطان
استعداد ژنتیکی، عوامل محیطی مانند سیگار کشیدن، قرار گرفتن در معرض دود سیگار، آلودگی هوا، قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید و اجزای آلودهکننده رژیم غذایی مانند آفتکشها و سمها، نگهدارندهها، افزودنیها و رژیمهای غنی از چربی، گوشت قرمز، غذاهای فرآیند شده، رژیمهای عاری از سبزیها و میوهها و شیوه غلط زندگی و بیتحرکی میتوانند در ایجاد انواع سرطانها نقش مهمی داشته باشند.
عوامل و مواد غذایی که احتمال بروز سرطان را افزایش میدهند
رژیمهای پرچرب
رژیمهای پرچرب به خصوص با منشا حیوانی مثل کره، لبنیات پرچرب، کلهپاچه، امعا و احشا، گوشتهای قرمز، با مقادیر بالایی چربی و کلسترول خطر بروز انواع سرطانها را افزایش میدهند، اما مصرف روغنهای غیر اشباع با یک پیوند دوگانه مثل روغن زیتون خطر بروز بسیاری از سرطانها به خصوص سرطان سینه را کاهش میدهد.
گوشتهای کبابی
کباب کردن و پختن زیاده از حد گوشتها و مرغ ترکیباتی میسازد که آروماتیکهای هتروسیلیک آمیندار نامیده میشود که برخی از آنها ممکن است سرطانزا باشند.
مصرف گوشت قرمز
گوشتهای قرمز مانند گوساله، بره و نیز فرآوردههای گوشتی، چنانچه به صورت منظم و در حجم زیاد مصرف شوند، ممکن است خطر سرطان را افزایش دهند. انجمن تحقیقات جهانی سرطانی، مصرف کمتر از 80 گرم گوشت قرمز را در روز توصیه میکند.
گوشتهای فرآوری شده
گوشتهای فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس که متاسفانه مصرف آنها در بین کودکان شایع شده است، ترکیبات نیتراتی به عنوان نگهدارنده و رنگدهنده به آنها افزوده میشود که سرطانزا میباشند.
بیشتربخوانید:
شیرمادر یکتا و بی رقیب
غذاهای دودی
گوشتهای دودی، ماهی، پنیر و سایر غذاهای دودی حاوی ترکیبات هیدروکربناتهای آروماتیک پلیسیکلیک هستند که از سوختن چوب ساخته میشوند، این مواد میتوانند تغییرات سرطانی را آغاز کنند. پس باید به طور متعادل مصرف شوند.
انواع چیپس و پفک
چیپسها پر از نمک، چربی و مواد نگهدارنده هستند که مصرف اینها اصلا معقول نبوده و در واقع هیچ فایدهای برای سلامتی ندارد (البته مصرف یکی دو بسته باعث نگرانی نمیشود). چیپسها در حرارت بالا سرخ میشوند که میتواند باعث تولید مادهای سرطانزا به نام آکریلآمید شود. اسنکهای پنیری مانند پفک حاوی مقدار زیادی سدیم و چربیهای اشباع شده میباشند که برای سلامتی مضر هستند.
سیبزمینی سرخ کرده
مصرف زیاد سیبزمینی سرخ شده برای کودکان میتواند مضر باشد. سیبزمینی سرخ شده نیز مانند چیپس در حرارت بسیار بالا سرخ میشود و همچنین حاوی ماده سرطانزایی به نام آکریلآمید است.
غذاهای پر کالری
مصرف تکههای چرب گوشت، کلوچه، نانهای روغنی، کیکها، بیسکویتها، کره، روغنهای جامد، مارگارین، سسها، و سایر روغنها را باید در کودکان محدود کرد. مصرف بالای این غذاها خطر چاقی را افزایش میدهد و چاقی شاید خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
نوشابههای گازدار
نوشابههای گازدار، نوشیدنیهای سرشار از قند و کالری هستند که هیچ ارزش غذایی ندارند. این نوشیدنیها، برای سلامت کودکان بسیار مضر هستند. علاوه بر این، مصرف این نوشیدنیهای گازدار با افزایش وزن، التهاب و مقاومت به انسولین مرتبط است. نوشابههای گازدار حاوی میزان زیادی رنگهای مصنوعی و مواد شیمیایی هستند که منجر به افزایش خطر ابتلا به سرطان میشوند.
بیشتربخوانید:
شیوه اصلاح بد غذایی کودکان
توصیههای غذایی برای کاهش ابتلا به سرطان در کودکان
دریافت کافی مایعات
کاهش مصرف چربی
افزایش مصرف غذاهای دارای فیبر، مانند: نانهای تهیه شده از دانه کامل و غلات سبوسدار، سبزیها و میوههای تازه
مصرف روزانه انواع مختلف سبزیها و میوهها
اجتناب از مواد احتمالا سرطانزا با محدود کردن مصرف غذاهایی که با نمک، دود یا نیتریتها حفظ میشوند، مانند گوشتهای نمک سود شده، ماهی دودی، انواع سوسیس، کالباس و ... .
پرهیز از چاقی و حفظ وزن نرمال
طبخ صحیح غذاها و پرهیز از مصرف زیاد غذاهای سرخ شده و کبابی
رعایت 5 اصل کفایت، تنوع، تعادل، میانهروی و کنترل کالری در انتخاب غذاهای روزانه
ورزش و تحرک کافی