آزاده دهقانی کریبزرگ - کاندید دکتری تخصصی سیاستهای غذا و تغذیه
تحریریه زندگی آنلاین : چاقی دوران کودکی یک مشکل جدی برای سلامتی است که از هر 5 کودک و نوجوان 1 نفر به آن مبتلا میشود. برخی از گروههای کودکان بیشتر از سایرین تحت تأثیر قرار میگیرند، اما همه کودکان در معرض خطر افزایش وزن بالاتر از وزن سالم هستند. چاقی پیچیده است. عوامل زیادی میتوانند در افزایش وزن نقش داشته باشند؛ از جمله رفتار، ژنتیک و مصرف برخی داروها، اما عوامل اجتماعی و اقتصادی نیز مهم هستند: محیطهای مراقبت از کودک و مدرسه، طراحی محله، دسترسی به غذاها و نوشیدنیهای سالم و مقرون به صرفه و دسترسی به مکانهای امن و مناسب برای فعالیت بدنی بر توانایی ما برای انتخاب سالم تاثیر میگذارند.
بیشتربخوانید:
چاقی چالش سلامت کودکان در دوران معاصر ( قسمت اول)
علل چاقی کودکان و نوجوانان
چاقی یک بیماری پیچیده است و زمانی رخ میدهد که وزن فرد بیشتر از وزنی باشد که برای قد او سالم در نظر گرفته میشود. چاقی بر کودکان و همچنین بزرگسالان تأثیر میگذارد. عوامل زیادی میتوانند در افزایش وزن نقش داشته باشند، از جمله الگوهای غذا خوردن، سطح فعالیت بدنی و روال خواب. عوامل اجتماعی تعیینکننده سلامت، ژنتیک و مصرف برخی داروها نیز نقش دارند.
عواقب چاقی
افرادی که چاق هستند، در مقایسه با افراد دارای وزن مناسب، در معرض خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها و شرایط سلامتی جدی هستند. علاوه بر این، چاقی و مشکلات بهداشتی مرتبط با آن تأثیر اقتصادی قابل توجهی بر سیستم مراقبتهای بهداشتی دارد.
چاقی در کودکان و بزرگسالان خطر ابتلا به بیماریهای زیر را افزایش میدهد:
فشار خون بالا و کلسترول بالا که از عوامل خطر بیماری قلبی هستند.
دیابت نوع 2.
مشکلات تنفسی، مانند آسم و آپنه خواب.
مشکلات مفاصل مانند آرتروز و ناراحتی اسکلتی عضلانی.
سنگ کیسه صفرا و بیماری کیسه صفرا.
بیشتربخوانید:
نکته های ناب برای تغذیه کمکی
مروری بر شیرخشک های مورد مصرف در کودکان
چاقی دوران کودکی نیز با موارد زیر مرتبط است:
مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی.
عزت نفس پایین و کیفیت زندگی پایین گزارش شده از خود.
مشکلات اجتماعی مانند زورگویی و قلدری.
بزرگسالان مبتلا به چاقی در معرض خطر بیشتری برای سکته مغزی، بسیاری از انواع سرطان، مرگ زودرس و بیماریهای روانی مانند افسردگی بالینی و اضطراب هستند.
رژیم غذایی و عملکرد تحصیلی
مدارس در موقعیت منحصر به فردی قرار دارند تا فرصتهایی را برای دانشآموزان فراهم کنند تا در مورد رفتارهای غذایی سالم بیاموزند و تمرین کنند. خوردن یک صبحانه سالم با بهبود عملکرد شناختی (به ویژه حافظه)، کاهش غیبت و بهبود خلق و خوی مرتبط است. هیدراتاسیون کافی همچنین ممکن است عملکرد شناختی را در کودکان و نوجوانان بهبود بخشد، که برای یادگیری مهم است.
حقایق تغذیه دوران کودکی
تغذیه سالم در دوران کودکی و نوجوانی برای رشد و تکامل مناسب و جلوگیری از شرایط مختلف سلامتی مهم است. دستورالعملهای غذایی توصیه میکنند که افراد 2 سال یا بیشتر از یک الگوی تغذیه سالم پیروی کنند که شامل موارد زیر است:
انواع میوهها و سبزیجات.
غلات کامل.
لبنیات بدون چربی و کم چرب.
انواع غذاهای پروتئینی.
روغنهای مفید.
این دستورالعملها همچنین توصیه میکنند که افراد کالری دریافتی از چربیهای جامد (منابع اصلی اسیدهای چرب اشباع و ترانس) و قندهای افزوده را محدود کرده و مصرف سدیم را کاهش دهند. متأسفانه، اکثر کودکان و نوجوانان توصیههای ذکر شده در دستورالعملهای غذایی را رعایت نمیکنند.
بیشتربخوانید:
چاقی و کم تحرکی و ورزش در کودکان
فواید تغذیه سالم
تغذیه سالم میتواند به افراد در دستیابی و حفظ وزن بدن سالم، مصرف مواد مغذی مهم و کاهش خطر ابتلا به بیماریهایی مانند فشار خون بالا، بیماری قلبی، دیابت نوع 2، سرطان، پوکی استخوان، کمبود آهن و پوسیدگی دندان کمک کند. همه فرآیندهای زندگی در معرض تأثیر عوامل بیولوژیکی و پرورشی و در نهایت تأثیر متقابل آنها قرار دارند. رشد و تکامل مغز و نتیجه عملکردی اینها، رفتار، از این قاعده مستثنی نیست. تغذیه یک عامل محیطی است، زیرا نشاندهنده دسترسی به منابع از محیط (یعنی غذا و آب) میباشد، اما بر خلاف سایر منابع محیطی مانند مراقبتهای پزشکی، آموزش یا تجربیات، تغذیه میتواند ساختار ژنها را تغییر داده و باعث بیان عوامل ژنتیکی میشود.
رفتارهای غذایی کودکان و جوانان
بین سالهای 2001 تا 2010، مصرف نوشیدنیهای شیرین شده با شکر در میان کودکان و نوجوانان کاهش یافت، اما هنوز 10 درصد از کل کالری دریافتی را تشکیل میدهد. بین سالهای 2003 و 2010، مصرف کل میوه و مصرف میوه کامل در میان کودکان و نوجوانان افزایش یافت. با این حال، اکثر جوانان هنوز توصیههای میوه و سبزیجات را برآورده نمیکنند. قندهای افزوده شده و چربیهای جامد 40 درصد کالری روزانه کودکان و نوجوانان 2 تا 18 ساله را تشکیل میدهند که بر کیفیت کلی رژیم غذایی آنها تأثیر میگذارد و empty calorie نامیده میشود. تقریبا نیمی از این کالریهای تهی از شش منبع تامین میشود: نوشابه، نوشیدنیهای میوهای، دسرهای لبنی، دسرهای غلات، پیتزا و لبنیات پرچرب. اکثر جوانان مقدار توصیه شده کل آب را مصرف نمیکنند.
الگوهای غذا خوردن
تغذیه سالم از دستورالعملهای رژیم غذایی 2020 - 2025 پیروی میکند. بر انواع سبزیجات و میوهها، غلات کامل، انواع غذاهای پروتئینی بدون چربی و لبنیات کمچرب و بدون چربی تاکید دارد. همچنین غذاها و نوشیدنیهای حاوی قند، چربی جامد یا سدیم را محدود میکند.
فعالیت بدنی
دستورالعملهای فعالیت بدنی توصیه میکنند که کودکان 3 تا 5 ساله باید در طول روز فعالیت بدنی داشته باشند. کودکان 6 تا 17 ساله به حداقل 60 دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید هر روز نیاز دارند. بزرگسالان به 150 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در هفته نیاز دارند. جوامع میتوانند محیطهایی را ایجاد کنند یا تغییر دهند تا پیادهروی یا دوچرخهسواری به مقصدهای روزمره را برای مردم آسانتر کنند.
بیشتربخوانید:
نکته های ناب برای تغذیه کمکی
مروری بر شیرخشک های مورد مصرف در کودکان
خواب
نوزادان به 14 تا 17 ساعت خواب در روز نیاز دارند. این مقدار با افزایش سن کاهش مییابد. نوجوانان به 8 تا 10 ساعت خواب در روز و بزرگسالان به 7 ساعت یا بیشتر در روز نیاز دارند.
نتیجهگیری
سیستمهای مراقبت اولیه و آموزش دولتی میتوانند استانداردهایی را ارتقا دهند که به تغذیه، تغذیه نوزاد، فعالیت بدنی و زمان تماشای صفحه نمایش میپردازد.
جوامع، برنامهها، ابتکارات و پزشکان بهداشت عمومی میتوانند برای رفع موانع سلامت و دستیابی به سلامت با یکدیگر همکاری کنند و با آموزش والدین و فرزندان به سلامتی آنها کمک نمایند.