زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

شکوفه قاسمی؛ کارشناسی ارشد صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی تهران

تمامی جنبه‌های زندگی بشر تحت تأثیر طبیعت بدن قرار دارد، نوع غذایی که می‌خوریم می‌تواند تاثیرات بسیار مهمی بر تمامی اعضای بدن ما از مغز و اعصاب گرفته تا قلب و معده و کبد و کلیه داشته باشد در بعضی از انواع مزاج، خوردن یک غذای نامناسب می‌تواند عواقب زیادی داشته باشد. لازم به ذکر است ازآنجایی‌که ممکن است بر اساس دلایل مختلف، افراد دچار غلبه خلط و سوء مزاج باشند لذا برای تشخیص مزاج یک فرد باید حالات و علائم تشخیص مزاج در سنین پایین‌تر افراد، موردبررسی قرار گیرد و یکی از بهترین راه‌های آن، پرسش از پدر و مادر در مورد خصوصیات کودکی است. تشخیص حالات مزاجی، مبتنی بر 10 دستور است که در ادامه ارائه‌شده است.

 به کمک لمس پوست و بررسی مشخصات آن، می‌توان به مزاج افراد مختلف پی برد.

گرم        درصورتی‌که پوست فرد گرم احساس شود.

سرد       درصورتی‌که پوست فرد سرد احساس شود.

رطوبت   درصورتی‌که پوست فرد نرم‌تر از حد طبیعی باشد

خشکی    درصورتی‌که پوست فرد سفت‌تر یا سخت‌تر از حد طبیعی باشد

با بررسی بدن هر فرد ازلحاظ وجود ماهیچه (گوشت) و چربی می‌توان به مزاج وی پی برد.

گرمی و رطوبت    ماهیچه زیاد

سردی و رطوبت   چربی و ماهیچه زیاد (بیش از گوشت)

سرد و خشک        کم‌گوشتی

گرم و خشک        کم‌چربی

 مو: یکی از ترشحات بدن، مو است، که نوع و کیفیت حالات آن برای شناسایی نوع مزاج به‌عنوان یک معیار به شرح ذیل مورداستفاده قرار می‌گیرد.

سرعت رشد مو     زیاد       گرمی مزاج

            کم         سردی مزاج

            خیلی سریع           گرمی و خشکی

 حجم موی بدن      پرمویی   گرمی مزاج

            کم مویی  سردی مزاج

ضخامت مو          موی ضخیم          گرمی و خشکی

            موی نازک           سردی و تری

حالت مو  موی مجعد           گرمی و خشکی

            موی صاف و لخت سردی و تری

رنگ مو

            سیاه       گرمی و خشکی

            سفیدی مو            سردی و تری

            حنایی     اعتدال مزاج

 رنگ پوست: رنگ پوست افراد نیز نشانی از مزاج می‌باشد.

سرخ و سفید سرخ   معتدل گرمی و رطوبت

زرد       گرمی و خشکی

سفید گچی (بی حال)            سردی و رطوبت

سیه چرده (بادمجانی)           سردی و خشکی

قرمزی پوست بدن  گرمی مزاج و پرخونی

زرد کمی مایل به قرمز        نشانه وجود خون غیر طبیعی در بدن

سفیدی پوست بدن   مزاج کمی مایل به سردی و کم خونی

تیرگی پوست        نشانه خون غیر تمیز، مستعد غلبه سودا

 کارها و رفتارهای نفسانی

کارها و رفتارهای نفسانی زیر دلیل برگرمی مزاج دارد و عکس آن دلیل بر سردی مزاج است:

 داشتن حسن ظن

 امیدوار و خوش‌بین بودن

 جوانمرد و باغیرت بودن

 بالا بودن استعداد و فهم مطالب زود فهمی)

 پرحرکت و پر جنب‌وجوش و پرنشاط

 سریع تصمیم به کاری گرفتن و اهل تردید نبودن

 فرد زیرک و زرنگ و چالاک

 زود خشمگین شدن، آشفتگی و بی‌تابی

 خلق مردانه

 پرحرف

کارها و رفتارهای زیر دلالت بر خشکی و رطوبت مزاج دارد.

 ثبات انفعالات

 ثبات، پایداری و رضایت در چیزی دلیل بر خشکی مزاج است. مانند ثبات در حافظه، پایداری در خشم و آشتی، خیال‌پردازی، تودار بودن و نظایر آن‌ها.

 زوال انفعالات

ناپایداری در برخی امور مثل موارد زیر دلالت بر رطوبت دارد:

 حافظه کم

 ناپایداری سریع در اتفاقات

 هرروز یک احساس دارد (در جهت باد است به زبان عام، دم‌دمی‌مزاج است)

 از هر چیزی یک‌لحظه راضی و یک‌لحظه ناراضی است.

بزرگی اندام‌ها، گشادی سینه، بزرگی ماهیچه‌ها، نزدیکی ماهیچه به مفاصل، گشادی عروق و نبض قوی، همه دلیل بر گرمی مزاج است. و عکس آن، کوچکی ماهیچه‌ها و اندام‌ها، نبض ضعیف و..... دلیل بر سردمزاجی دارد.

 تأثیرپذیری و سرعت انفعال اندام‌ها: درصورتی‌که اندامی به‌سرعت و بدون زحمت گرم شود دلیل برگرمی مزاج دارد. درصورتی‌که اندامی به‌سرعت و بدون زحمت سرد شود دلیل بر سردی مزاج دارد.

 خواب‌وبیداری: بر اساس وضعیت خواب‌وبیداری افراد می‌توان به مزاج آن‌ها پی برد.

معتدل‌المزاج         خواب راحت و بیداری راحت

سردی و رطوبت   خواب بیش‌ازحد و بدون بازده

سردی و خشکی     بی‌خوابی

گرمی و خشکی     خواب و بی‌خوابی به همراه بی‌قراری

 افعال طبیعیه صادر ه از بدن

افعال طبیعیه صادر ه از بدن یعنی تمام افعال بدن شامل: سرعت رشد، رویش دندان، بلوغ، افعال مربوط به کبد، قلب و مغز و..... درصورتی‌که این افعال سریع‌تر از حد طبیعی خود صورت گیرد. دلیل برگرمی مزاج و اگر کندتر از حد طبیعی باشد دلیل بر سردمزاجی ست.

سریع‌تر از حد طبیعی بودن افعال طبیعیه صادره از بدن     گرمی

کمتر از حد طبیعی بودن افعال طبیعیه صادره از بدن         سردی

 مواد زائد بدن: مواد زائد بدن شامل ادرار، مدفوع، عرق، مو، ناخن، منی و.... می‌باشد. اگر رنگ مدفوع یا ادرار، تیره‌تر یا بدبوتر از معمول باشد دلالت برگرمی مزاج و غلبه صفرا دارد. همچنین اگر زودبه‌زود صورت گیرد دلالت برگرمی مزاج و غلبه صفرا می‌باشد. بی‌رنگ بودن یا کم بودن فضولات و عدم رایحه آن دلالت بر سردی مزاج دارد.

گرمی     بوی تند

سردی     بوی کم یا بی‌بو

گرمی     رنگ رو به زردی و تیره

سردی     رنگ رو به سفیدی و روشن

گرمی     زودبه‌زود صورت گرفتن

سردی     کم بودن فضولات

 خلاصه مطلب

به‌صورت مختصر با توجه به مطالب گفته‌شده در شماره‌های قبلی، راه تشخیص هر مزاج ارائه‌شده است:

 افرادی که مزاجشان مرطوب است، دارای هیکلی پر و درشت هستند.

 افرادی که مزاجشان خشک است، هیکلی لاغر دارند.

 اغلب لاغرها، خشک و چاق‌ها، تر هستند.

 اگر چاقی و درشتی هیکل به دلیل وجود گوشت و عضله باشد، فرد دارای مزاج گرم و تر یا اصطلاحاً دموی‌مزاج است.

 اگر این چاقی به دلیل چربی باشد، فرد دارای مزاج سرد و تر یا اصطلاحاً بلغمی‌مزاج است.

 افرادی که لاغر هستند ولی مقداری گوشت و عضله داشته و بدن مناسبی دارند، دارای مزاج گرم و خشک یا اصطلاحاً صفراوی مزاج هستند.

 اگر فردی با گوشت خیلی کم و جمع‌وجور و به‌نوعی لاغر مردنی باشد دارای مزاج سرد و خشک یا اصطلاحاً سودایی‌مزاج است.

 همین‌طور افرادی که مزاج گرم دارند با خوردن گرمی دچار مشکل و ناراحتی می‌شوند؛ از طرفی افرادی که مزاج سرد دارند با خوردن همان گرمی، شرایط بدنی بهتری پیدا می‌کنند و می‌توان گفت گرمی‌ها با این افراد بیشتر سازگار است.

 ازنظر آب‌وهوا نیز چنین است؛ یعنی افرادی که گرم‌مزاج هستند تمایل بیشتری به هوای خنک و فصل سرد سال دارند و افرادی که سردمزاج هستند، در هوای گرم راحت‌ترند و در فصول گرم احساس راحتی بیشتری می‌کنند.

افراد بلغمی رنگ پوست سفید و مرطوب دارند سفیدی چشم‌سفید وبی حال مردمک چشم آبی موهای نازک و اغلب بور و خرمایی دارند و غالباً بی‌مو هستند. اشتهای زیاد دارند و معده آن‌ها نفاخ است و اغلب یبوست دارند و گرایش آن‌ها به شیرینی و شوری زیاد است. بوی بددهان و مدفوع ندارند قاروقور شکم دارند و تمایل به گرمی در آن‌ها بیشتر است. افراد بلغمی سردی جات را نباید به‌تنهایی میل کنند. پوست افراد صفراوی خشک است و به زردی گرایش دارد مردمک چشم میشی روشن است و اغلب کم مو هستند معمولاً کم‌اشتها هستند و دهانشان خشک است نفخ معده و یبوست ندارند و تمایل به شیرینی و شوری هم ندارند گرایش به ترشی دارند تمایل به گرمی‌ها دارند و از سردی بیزارند.