در سر دیگر طیفی از عادات نادرست غذایی در این دوران، پرخوری و چاقی قرار دارد که میتواند باعث پدیده بلوغ زودرس شود.
بخش مهمی از رفتارهای غذایی نوجوانان مصرف بیرویه تنقلات است.
این تنقلات به طور معمول کم فیبر هستند و از نظر ویتامین A، کلسیم و آهن که برای رشد ضروری است فقیرند و در عوض حاوی مقدار زیادی چربی مخصوصا چربیهای اشباع هستند که پیامدی جز چاقی و اضافه وزن ندارند.
چاقی در دوران نوجوانی اغلب اوقات به چاقی بزرگسالی میانجامد، که با افزایش خطر ابتلا به دیابت، بیماریهای قلبی ـ عروقی و افزایش فشارخون همراه است.
کودکان چاق نسبت به کودکانی که در وزن طبیعی قرار دارند بیشتر در معرض خطر بلوغ زودرس قرار میگیرند که به دلیل آزاد شدن هورمونی به نام لپتین از بافت چربی میباشد که میتواند بر تخمدانها اثر گذاشته باعث ترشح هورمونهای جنسی قبل از فرا رسیدن دوران بلوغ شود از این رو در کودکان چاق رشد استخوانهای طولی کمتر بوده و صفحات استخوانی زودتر بسته میشود که منجر به کوتاهی قد خواهد شد.
لذا در دوران قبل از بلوغ حفظ وزن مناسب از اهمیت بسیار ویژهای برخوردار است. والدین و خود نوجوانان بایستی در حوالی بلوغ متوجه میزان وزن خود باشند که در دخترها از حوالی 9 سالگی و در پسرها از 13 سالگی بطور میانگین شروع میشود.
با تغذیه سالم متکی بر سبزیجات و میوهها که سرشار از فیب هستند و نیز لبنیات کم چرب میتوان به سهولت از پدیده بلوغ زودرس جلوگیری کرد.
راههای مقابله با بلوغ زودرس
- پیشگیری از چاقی و حفظ وزن مناسب
- مصرف متعادل از میوه و سبزیجات حدود 5-3 واحد در روز
- مصرف لبنیات 3واحد در روز. برخی نوجوانان از خوردن شیر اجتناب میکنند که توصیه میشود حتما سایر موارد گروه لبنیات را جایگزین کنند نظیر ماست، کشک و یا دوغ.
- مصرف مقادیر کافی ویتامین D که البته مناسبترین راه جهت تامین این ویتامین قرار گرفتن در معرض نور آفتاب حداقل به مدت 15 دقیقه در روز برای 3 روز در هفته
- ورزش خصوصا در مواردی که اضافه وزن وجود دارد حداقل روزی 20 دقیقه و سعی کنید روزی به یکساعت برسانید.
همچنین ورزشهایی مانند والیبال، پرش و ورزشهایی که استحکام استخوانها را بیشتر میکنند اکیدا توصیه میشوند چراکه منجر به افزایش و بهبودی رشد قدی میگردند.
در نهایت باید بگوییم که توجه به اینکه دوران بلوغ از اهمیت ویژهای برخودار است توصیه میشود والدین با رعایت رژیم غذایی مناسب و استفاده از غذاهای خانگی با رعایت تنوع به فرزندان خود در شکلگیری عادات غذایی صحیح کمک کنند تا علاوه بر تامین مواد مغذی مورد نیاز در دوران رشد از کاهش و به خصوص افزایش وزن بیرویه جلوگیری نمایند.
زیرا چاقی نه تنها منجر به بلوغ زودرس در نوجوانی شده بلکه با افزایش خطر ابتلا به بیماریهایی همچون فشارخون، چربی خون، دیابت و بیماریهای اورتوپدی همراه میباشد.
ناگفته نماند که پیامدهای بلوغ زودرس که مهمترین آنها کوتاهی قد میباشد میتواند در تصور ذهنی فرد از خودش تاثیر گذاشته و منجر به کمبود اعتماد به نفس و اختلال در روابط اجتماعی شود.
برای خواندن بخش اول -نقش تغذیه در بلوغ زودرس- اینجا کلیک کنید.