ویتامین A
کمبود ویتامین A و تاخیر رشد قدی یک معضل بهداشتی مرسوم در کشورهای در حال توسعه است. مطالعات مقطعی متعدد گواه ارتباط بین دریافت ناکافی ویتامین A و افزایش خطر کوتاه قامتی و لاغر بودن در افراد میباشد.
البته در افرادی که برنامه غذایی آنان از نظر ویتامین A دچار کمبود است، مواد مغذی متعددی نیز کمبود خواهند داشت. البته دریافت مکمل ویتامین A تنها در افرادی که دچار کمبود این ویتامین هستند موجب بهبود و افزایش رشد قدی میشود.
آهن
در برخی مطالعات، نتایج نشان داد در کودکانی که مبتلا به کم خونی فقر آهن هستند، تجویز مکمل آهن موجب افزایش رشد قدی در آنان شده است. در دیگر مطالعات تجویز مکمل آهن در کودکانی که به فقر آهن مبتلا نبودند، تاثیری بر رشد قدی نداشت. در مجموع، مکمل آهن در کودکان مبتلا به کم خونی فقرآهن میتواند تاثیر قابل توجهی بر رشد قدی آنان داشته باشد.
ید
از دیگر عناصری که تاثیر قابل توجهی در رشد قدی میتواند داشته باشد، عنصر ید است. بررسیها گواه آن است که حتی کمبود حاشیهای ید در برنامه غذایی نیز میتواند تاثیر منفی بر رشد قدی داشته باشد و به اختلال رشد منجر شود.
البته خوشبختانه با پیگیری و مکمل یاری عنصر ید که به صورت افزودن ید به نمک طعام در حال انجام است، نگرانیهای گذشته مبنی بر احتمال دریافت ناکافی ید از طریق برنامه غذایی کاهش یافته است.
کلسیم، فسفر و منیزیم
این سه عنصر نقش مهم و اساسی در ساختار استخوان و رشد بافت اسکلتی دارند. کمبود این عناصر میتواند به اختلال در رشد استخوانها منجر شده و رشد این بافت را تحت تاثیر قرار دهد.
کلام آخر
بر اساس یک مطالعه جدید که به روش متاآنالیز انجام شده است، شواهد گواه آن است که دریافت آهن و ویتامین A به تنهایی و یا آهن و روی، آهن و ویتامین A، روی و ویتامین A تاثیری بر رشد قدی، وزن و یا شاخص وزن برای قد در کودکان کمتر از 5 سال ندارد. دریافت مکمل روی به تنهایی بر شاخص وزن به قد اثر محدودی داشته ولی بر وزن و قد کودکان کم سن تاثیری ندارد.
از طرف دیگر مکملهایی با چند ماده مغذی تاثیری محدود بر افزایش قد میتوانند داشته باشند. نکته حائز اهمیت در این بحث آن است که در صورتی که کمبود ماده مغذی خاص در بدن وجود داشته باشد، دریافت مکمل آن می تواند در تعدیل علایم موثر باشد.
مطالعات نیز گواه آن است که اگر کمبود ماده مغذی مورد نظر در بدن فرد وجود نداشته باشد، دریافت مکمل آن تاثیری بر رشد قدی نخواهد داشت. بنابراین در مصرف و یا تجویز مکملهای تغذیهای زیادهروی نکرده و قبل از اقدام به مصرف هر نوع مکملی، ارزیابی مربوط به وضعیت تغذیهای آن ماده مغذی را در نظر داشته باشید.
برای خواندن بخش اول- برنامه غذایی برای قد كودك- اینجا کلیک کنید.