امکان شیردهی مجدد در مادری که شیردهی خود را قطع کرده است
این مسئله بیشتر در مورد مادرانی مطرح است که به علت بیماری کودک و یا مسافرت، مدتی از کودک خود دور بودهاند. مدت به شیرآمدن مجدد برحسب سن شیرخوار و زمان جدایی متفاوت است و ممکن است 1 تا 2 هفته و یا بیشتر هم طول بکشد تا شیر به مقدار زیاد جریان پیدا کند. علاوه بر ترغیب شیرخوار به مکیدن مکرر پستان که تولید شیر را تحریک میکند، دوشیدن پستان مادر به دفعات مکرر با استفاده از شیردوش برقی و یا دوشیدن با دست نیز کمک کننده است.
برای تشویق شیرخوار به مکیدن و تحریک تولید بیشتر شیر میتوان از وسیله کمک شیردهی هم استفاده کرد. این وسیله لوله باریکی است (لوله معده شماره 5) که یک انتهای آن را باید در ظرف محتوی شیر، ترجیحاً شیردایه مطمئن یا شیری که از بانک شیر گرفته شده و نهایتاً در صورت عدم دسترسی به شیر دایه، در شیرمصنوعی قرار داد و انتهای دیگر آن را از زاویه بین دو لب شیرخوار وارد دهان او کرد.
وقتی کودک پستان مادر را میمکد، شیر داخل ظرف را هم از طریق لوله دریافت میکند یعنی در حین مکیدن به جز شیری که از پستان مادر میمکد شیر کمکی را نیز از این طریق دریافت مینماید. به این ترتیب پستان مادر به دلیل مکیدنهای مکرر کودک برای تولید شیر، تحریک میشود. لازم به ذکر است حتی خانمی که زایمان نکرده و کودکی را به فرزندی میپذیرد با استفاده از این روش و داروهای خاص و دوشیدن مکرر پستان میتواند شیر تولید نموده و شیردهی موفقی داشته باشد.
آیا مادر در صورت حاملگی مجدد میتواند به شیردهی ادامه دهد؟
در زمان حاملگی، قطع شیردهی ضروری نیست. کیفیت شیرمادر در زمان حاملگی کماکان خوب است فقط ممکن است مقدار آن کمی کاهش یابد و رنگ آن کمی متمایل به زرد شود. در مورد ادامه تغذیه با شیرمادر، معمولاً تا پایان ماه پنجم را توصیه میکنند ولی بعضی از مادران به مدت طولانیتر شیردهی خود را ادامه میدهند از جمله تا پایان بارداری و تولد نوزاد جدید و آن گاه هر دو کودک را با هم شیر میدهند.
اگر شیردهی مادر در طی حاملگی مجدد سخت، دردناک و یا همراه با استرس باشد مادر میتواند شیردادن را قطع کند همچنین اگر دچار لکه بینی، انقباضات رحم و یا علائم زایمان زودرس شده و یا وزنگیری نامناسب داشته باشد نباید شیر بدهد. مسلماً مادر بارداری که شیر میدهد به غذای بیشتری نیاز دارد و موادغذایی کافی و مناسب باید در اختیار او قرار گیرد و استراحتش را بیشتر کند.
آیا میتوان با استفاده از مواد غذایی شیرافزا، شیر را زیاد کرد؟
در بسیاری از مناطق، از دم كردهها و چایهای مختلف گیاهی به منظور افزایش شیرمادر استفاده میكنند و معتقدند كه برخی مواد غذایی مانند مخمر آبجو، بادام خام، شبدر، رازیانه، جو و بسیاری مواد گیاهی دیگر سبب افزایش شیر میشوند.
اگر مادر احساس میكند با خوردن بعضی مواد غذایی، شیر بیشتری تولید میكند در صورت اطمینان از اینكه برای او و شیرخوار خطری نداشته باشد، مصرف آن بلامانع است چون این باور میتواند رگ کردن یا رفلكس بازتاب جریان شیر (اكسیتوسین) را تحریك كند اما در هر حال ضرورت مکیدن مکرر شیرخوار را نباید فراموش کرد.
چرا قبل از شروع شیر مادر نباید مواد دیگری به نوزاد داده شود؟
برخی مادران یا مادر بزرگها قبل از شروع تغذیه نوزاد با آغوز، موادی مثل شیرخشت، ترنجبین، آب، آب قند، كره، شیرمصنوعی یا نوشیدنیهای دیگر به نوزاد میدهند.
تغذیه با این مواد خطرناك است چون:
جانشین تغذیه نوزاد با آغوز که اولین تغذیه او باید باشد، میشود.
احتمال ابتلای كودك به عفونتهایی نظیر اسهال، سپتی سمی و مننژیت و احتمال بروز حساسیت و اگزما را افزایش میدهد.
مکیدن نوزاد را به تاخیر میاندازد.
باعث ارضای گرسنگی نوزاد شده و تمایل او را به مكیدن پستان مادر کمتر میکند.
اگر شیر مصنوعی یا سایر مواد را به وسیله بطری و سرشیشه به نوزاد بدهند، به دلیل متفاوت بودن نحوه مكیدن پستان با نحوه مکیدن از بطری، نوزاد هنگام پستان گرفتن، دچار سر در گمی شده و نمیتواند پستان را خوب بگیرد و خوب بمکد در نتیجه با کم شدن مدت مكیدن پستان، هم شیر کمتری تولید میشود و هم شیر دیرتر جریان پیدا میکند.
اگر نوزادی حتی یكی دو بار با موادی غیر از شیر مادر تغذیه شود، مادر با مشكلات بیشتری نظیر احتقان پستانها روبرو شده و احتمال قطع تغذیه با شیر مادر در این نوزادان نسبت به آنهایی كه به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه میشوند، بیشتر است.
آیا میتوان برای آرام کردن شیرخوار از پستانك (گول زنك) استفاده کرد؟
رایجترین و بدترین راه آرام کردن شیرخوار استفاده از گول زنک است. مکیدن، از نیازها و غرایز طبیعی شیرخوار بوده و او این نیازها را با مکیدن پستان مادر ارضا میکند و اگر انگشتان دستش را بمکد خیلی بهتر از وابسته شدن به گول زنک است. گول زنک به سهولت آلوده میشود و شیرخوار را بیمار میکند، تمیز کردن و ضد عفونی کردن آن ساده نیست، در بلند مدت نیز به شکل و حالت فک و دهان و رویش دندانهای کودک لطمه میزند.
برای خواندن بخش اول- 10 نکته مهم در مورد تغذیه با شیرمادر- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- 10 نکته مهم در مورد تغذیه با شیرمادر- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش چهارم- 10 نکته مهم در مورد تغذیه با شیرمادر- اینجا کلیک کنید.