زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر نیاز محمدزاده هنرور؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی، استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران

واکنش و پاسخ سیستم ایمنی بدن در مقابل عناصر خارجی را آلرژی یا اصطلاحا حساسیت می‌‌نامند. قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت‌زا، استنشاق و یا تماس پوستی، بلعیدن این موارد سیستم ایمنی را تحریک نموده و منجر به ایجاد واکنش‌های آلرژیک ناخواسته در بدن می‌‌گردد، لازم است بدانیم عملکرد صحیح این سیستم دفاعی تنظیم کننده سلامت بدن بوده، لذا پیشگیری از واكنش‌های ناخواسته سیستم ایمنی و عملکرد صحیح آن در بدن کودکان می‌‌تواند نقش موثری در کاهش واکنش‌های آلرژیک ناخواسته داشته باشد: در بخش بعد در ارتباط با فاکتورهای موجود در شیر مادر که می‌‌تواند تنظیم کننده سیستم ایمنی باشد خواهیم پرداخت.

شیر مادر غنی از پروبیوتیک‌ها و کاهنده واکنش‌های آلرژیک غذایی

باکتری‌‌ها از لحاظ تاریخی به عنوان خطرناک ترین دشمن برای بدن انسان شناخته می‌شوند ولی یک انسان سالم  می‌تواند باکتریهای بسیار مفیدی را در دستگاه گوارش خود پرورش دهد که در کنار تقویت سیستم ایمنی از واکنش‌های ناخواسته آن نیز پیشگیری نماید، شیرمادر بعنوان یکی از غنی‌ترین منابع پروبیوتیک‌‌ها می‌‌باشد.

در روزهای اولیه زندگی یک شیرخوار، شیرمادر تنها منبع تغذیه و تامین کننده مواد مغذی مورد نیاز وی می‌‌باشد، این غذای بی نظیر زمینه رشد باکتری‌‌های مفید در دستگاه گوارش استریل وی را فراهم می‌آورد. حضور پروبیوتیک در روده استریل نوزاد تعادل ایمنی را تضمین و از حضور پاتوژن‌های بیماری‌زا تا میزان زیادی پیشگیری می‌‌نماید، لذا در کنار تمام اثرات بی نظیر شیرمادر جلوگیری از بیماری‌های مرتبط با سیستم ایمنی از جمله مهمترین تاثیرات مثبت این غذای بی‌نظیر می‌‌باشد.

پروتئین‌‌های موجود در شیر مادر کمترین تاثیرات آلرژیک را دارا می‌‌باشد:

لاکتوآلبومین یا پروتئین whey  موجود در شیر مادر در مقایسه با شیرگاو، گوسفتد و بز کمترین اثرات آلرژیک را ایجاد می‌‌نماید. به نظر می‌‌رسد ورود ایمونوگلوبین‌‌های شیر مادر بهمراه پروتئین هیپوآلرژن شیرمادر کمترین تحریک نابجا را برای سیستم ایمنی نوزاد در حال رشد فراهم می‌‌نماید. با این حال گاهی اوقات مصرف لبنیات زیاد توسط مادر منجر به بروز سندرم انتروکولیت نکروزان در نوزاد می‌‌گردد، در چنین شرایطی مادر به منظور کاهش عوارض ناشی از ورود پروتئین‌‌های شیرگاو بداخل شیرش مصرف لبنیات را متوقف نماید و به شیردهی خود ادامه دهد، چراکه در شرایط اختلال دستگاه گوارش شیر مادر بهترین درمان کننده  و کاهنده علائم می‌‌باشد.

ایمونوگلوبین‌‌های شیر مادر با روش پینوسیتوز جذب می‌‌گردند

شیرمادر غنی از ایمونوگلوبین‌‌های محافظت کننده سیستم ایمنی می‌‌باشد، مصرف شیر مادر تضمین کننده ورود دست نخورده این ترکیبات طبیعی به بدن نوزاد در طول شیرخوارگی وی می‌‌باشد. وجود ایمونوگلوبین A در شیر مادر منجر به ایجاد خواص ضد میکروبی و ضد باکتریایی آن می‌‌گردد و با پیشگیری از اتصال این پاتوژن‌‌ها به دیواه موکوسی روده، خنثی كردن توکسین آنها و افزایش دفع ویروس‌ها نقش موثری در کاهش بیماری‌های عفونی نوزادان ایفا می‌‌نماید، لذا سیستم ایمنی بسیار تنظیم شده و متعادل عمل نموده و به کمک بافت لنفوئیدی دستگاه گوارش از فعالیت‌‌های آلرژن‌‌ها در بدن جلوگیری می‌‌نماید.

با در نظرگرفتن شواهد علمی و مستندات قوی مبنی بر کاهش میزان بروز آلرژی بدلیل فاکتورهای موجود در شیر مادر توصیه اکید به مادران استفاده انحصاری از شیرمادر حداقل در 6 ماه اول زندگی نوزاد خود می‌‌باشد چراکه این اقدام با به حداقل رساندن احتمال واکنش‌های آلرژیک تضمین کننده رشد مناسب  نوزاد و محافظت کننده از ارگان‌هاو سیستم‌‌های حیاتی بدن نوزاد
خواهد بود.