زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

 د‌كتر پروانه صفایی مقد‌م - رو انشناسی بالینی

تحریریه زندگی آنلاین : بچه‌ها باید در این روزها خوشحال باشند تا خاطره بهار خوب تا آخر سال برایشان بماند. شما پدر و مادرها غیر از لباس عید خریدن، مهمانی و مسافرت رفتن باید با کاری کنید که بیشتر از روزهای دیگر به بچه‌ها خوش بگذرد. برای این کار باید برای آنها وقت بگذرانید. حالا که در تعطیلات هستید و بیشتر وقت دارید، بخشی از وقت روزانه‌تان را به آن‌ها اختصاص دهید. برایشان کتاب بخوانید و به آنها از فسلفه سفره هفت‌سین بگویید.

هفت‌سین مهم‌‌ترین عنصر نوروز است و هر ساله ایرانیان در تکاپوی چیدن سفره هفت‌سین به خرید می‌‌روند و ملزوماتش را فراهم می‌آورند و جهت هرچه زیباتر شدن این سفره نوستالژیک می‌کوشند. اما هر کاری را فلسفه‌‌ای است و چیدمان سفره هفت‌سین نیز فلسفه خاص خود را دارد. هر چیزی که سر سفره چیده می‌شود، از هر «‌سین» گرفته تا قرآن و ماهی و آینه حکمتی دارد.

 بیشتربخوانید:

کودکم؛ نوروز پیام آور مهربانی و همدلی است

آداب و رسوم عید نوروز برای کودکان

عطر شکوفه‌ها و گل‌های بنفشه و لاله، جیک‌جیک پرندگان، سفره هفت‌سین با عطر سنبل و زیبایی تخم‌مرغ‌های رنگ شده، دید و بازدید و رفتن به خانه پدربزرگ و مادربزرگ و گرفتن عیدی از دست آنها و بسیاری از آداب و رسوم دیگر، رنگ دیگری به زندگی کودک می‌دهد و نه تنها خاطره خوشی را در ذهن او ماندگار می‌سازد، بلکه در رشد عاطفی و اجتماعی او تاثیر بسزایی دارد. نوروز و آداب و رسوم و آیین‌های نوروزی می‌تواند فرصتی باشد برای آموزش آیین‌های ملی و احترام به طبیعت (گل، گیاه، جانوران و کره زمین)، صلح، انسان‌دوستی، آموزش ارزش‌های انسانی مانند احترام به بزرگ‌ترها و پیشکسوت‌ها به ویژه در این عصر فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی که از بسیاری از ارزش‌های انسانی‌مان فاصله گرفته‌ایم.

روز اول فروردین

«نوروز» به معنی نخستین روز از ماه فروردین است. ایرانیان در قدیم برای هر روز از ماه نامی گذاشته بودند و روز اول بهار یا فروردین، هُرمَزد نام داشت.

حاجی‌فیروز

حاجی‌فیروزه، بله / سالی یه روزه، بله / همه می‌دونند، بله / من هم می‌دونم، بله / تو هم می‌دونی، بله / عید نوروزه، بله /

سالی یه روزه، بله / حاجی‌فیروزه، بله

می‌توانید این شعر‌ها را برای بچه‌ها بخوانید و با هم و با دوستانش و دیگران شادی کنید و درباره حاجی‌فیروز هم به بچه‌ها توضیح دهید؛ حاجی فیروز به مردی گفته می‌شود که:

1- چهره خود را سیاه می‌کند، البته نه برای مسخره کردن انسان‌های رنگین پوست؛ که از اینجا مفهوم احترام گذاشتن به تفاوت را به بچه‌ها آموزش می‌دهید. 2- حاجی فیروز لباس قرمز به رنگ عشق و شادی به تن می‌کند. 3- به مچ پای خود، زنگوله می‌بندد. 4- کلاه مخروطی شکل بر سر می‌گذارد.

یک یا چند نفر چند روز پیش از عید نوروز در کوچه‌ها و محله‌ها با رقص و ساز موجبات شادی و نشاط مردم را فراهم می‌آوردند و فرا رسیدن بهار و عید را تبریک می‌گویند و اگر ما دوست داشتیم به این دلیل می‌توانیم به آنها هدیه و پولی همراه بچه‌ها بدهیم که فرهنگ نوع‌دوستی را آموزش ببینند.

به بچه‌ها توضیح بدهید که حاجی فیروز با زنگوله‌ای که در دست دارد و رقص (حرکات موزونی) که انجام می‌دهد به ما نشان می‌دهدکه برای رسیدن به هدف‌هایمان در سال جدید باید تلاش کنیم و فقط آرزو داشتن کافی نیست و باید همیشه حرکت و کار و تلاش کرد.

بیشتربخوانید:

نوروز یک فرصت تازه برای کودک

عمو نوروز

عمو نوروز اومده، شاد و پیروز اومده..

می‌توانید فلسفه عمو نوروز را به‌صورت ساده برای کودکان توضیح دهید؛ عمو نوروز سالی یک مرتبه روز اول بهار از سرکوه با شال و کمربندی که بسته بود و گیوه‌هایی که پوشیده بود به دروازه شهر می‌رسید. از آن طرف باغچه‌ای بود پر از دار و درخت و شکوفه و گل‌های نرگس، بنفشه، بهار، زنبق، لاله، نیلوفر و همیشه‌بهار. صاحب باغچه پیرزنی بود به نام ننه پیرزن که عمو نوروز را دوست داشت و ایوان را برای آمدن عمو نوروز آب و جارو می‌زد و هفت‌سین می‌چید و منقل آتش می‌کرد، اما کنار آتش پلک‌هایش سنگین می‌شد و خوابش می‌برد و وقتی عمو نوروز می‌آمد و می‌دید ننه پیرزن خوابش برده، دلش نمی‌آمد او را بیدار کند، گل همیشه‌بهاری می‌چید و بر سر ننه پیرزن می‌گذاشت و می‌رفت و وقتی ننه پیرزن بیدار می‌شد و می‌دید که عمو نوروز رفته می‌گفت ای داد و بیداد و تمام سال منتظر آمدن عمو نوروز می‌ماند و همه ساله برای روز نوروز تدارک می‌دید و هر سال هنگام دیدن عمو نوروز خوابش می‌برد و این داستان تکرار می‌شد.

هفت سین ایرانی

مهم‌ترین پیام نوروز که می‌توانیم به کودکان در جهان پر از اضطراب و تنش امروزی انتقال بدهیم، صلح و آرامش با استفاده از عناصری هست که برای هفت‌سین و نوروز استفاده می‌کنیم. برای هفت‌سین باید هفت مورد را استفاده کنیم که ویژگی‌هایی زیر را داشته باشند؛ 1- خوراکی باشند.2- ریشه گیاهی داشته باشند. 3- با «سین» شروع ‌شوند. 4- برای رشد مغز، مفید باشند. 5- برای سلامتی بدن سودمند باشند. 6- اسم ترکیبی نباشند (تک‌واژه‌ای باشند). 7- پارسی باشند (ریشه عربی، ترکی و مغولی نداشته باشند).

سین اول؛ سنجد

«سنجد» را به این نیت در سفره هفت‌سین می‌گذارند که هر کسی با خویشتن عهد کند با آغاز سال جدید هر کاری را سنجیده انجام دهد، چرا که سنجد نماد سنجیده عمل کردن و نشانه گرایش به عقل است. «سنجد» نماد فرزانگی و زایش میوه‌‌ای است که وقتی بارور می‌شود و بویش در فضا پراکنده می‌شود، پرورش‌دهنده قوای احساسی آدمی نیز هست. به همین دلیل برخی بر این باورند که سنجدی که سر سفره هفت‌سین گذاشته می‌شود، نماد عشق انسان‌ها به یکدیگر نیز هست.

سین دوم؛ سیب

سیب، نماد سلامتی و زیبایی است و سیبی که سر سفره می‌گذارند، نشان از دوری از گزند و آسیب دارد. رسم است که سیب را مادر یا پدربزرگ خانواده سر سفره بگذارد، به این دلیل که همیشه بزرگ‌ترهای یک خانواده نگران سلامتی اعضای خانواده‌شان هستند.

سین سوم؛ سبزه

سبزه نشان از تولد دوباره، حیات مجدد و زایش و سبزی است. سر سفره گذاشتنش به این دلیل است که سال آینده سالی شاداب، سرسبز و خرم باشد. خود رنگ سبز هم ارتعاش افکار ما را موزون نگه می‌دارد و به ما آرامش می‌دهد.

سین چهارم؛ سمنو

سمنو نماد قدرت و سمبل خیر و برکت است. از آنجا که سمنو غذایی مقوی است که از گندم تهیه می‌شود و به آن غذای مرد آفرین می‌گویند و سرشار از ویتامین و مواد مغذی است، آن را به عنوان نماینده‌ای از صبر، عدالت، مقاومت و قدرت سر سفره می‌گذارند.

سین پنجم؛ سیر

 سیر، گیاهی دارویی است و به عنوان ماده‌ای گند‌زدا به کار می‌رود و به دو دلیل سر سفره هفت‌سین گذاشته می‌شود، اول، نشان از تندرستی و میکروب‌زدایی دارد و دوم، برای رعایت حدود و مرزها سر سفره گذاشته می‌شود. سیر نماد مناعت‌طبع شناخته می‌شود، یعنی انسان همواره باید مناعت‌طبع پیشه کند. سیر همچنین نشانه قناعت و یاد آور سیر چشمی است.

 سین ششم؛ سرکه

سرکه، نماد تسلیم و رضا است. از سرکه در ادبیات و تمثيل ایرانی در توصیف اضطراب، اشک و گریه استفاده می‌‌شود. مولانا از گریه و آزار با عنوان سرکه‌فشانی یاد می‌کند. سرکه سر سفره نوروزی، ما را به پذیرش ناملایمات زندگی دعوت می‌کند.

سین هفتم؛ سماق

سماق که رنگ طلوع آفتاب است، سمبل صبر و بردباری و مظهر طلوع و آغاز دوباره می‌باشد.

خوراكی‌های عید

تا همین چند وقت پیش که بابا و مامان‌های ما کوچک بودند یا شاید کمی عقب‌تر، غذای شب سال تحویل برنج و پلو ماهی بود. خیلی هم غذای مهمی بود، زیرا آن موقع‌ها سالی یکی دو بار بیش‌تر برنج نمی‌خوردند. هنوز هم خیلی از خانواده‌ها شب عید پلو ماهی می‌خورند. آجیل، شیرینی و میوه هم كه معمولا در ایام نوروز بیشتر خورده می‌شوند.

لباس نو

برای سال نو، همه لباسشان را عوض می‌كنند. چرا؟ چون فكر می‌كنند حالا كه طبیعت لباس نو به تن كرده، چرا ما نكنیم؟

 عید دیدنی

در زمان‌های قدیم، مردم زیاد همدیگر را می‌دیدند، اما این روزها ندیدن دخترخاله و پسرعمو هم خیلی عادی است تا چه برسد به دخترعموی پدرمان یا پسرخاله مادرمان! در عوض عید که می‌شود هر كس با هركس دلخوری که دارد، به خانه‌اش می‌رود و هر طور هست كدورت‌ها برطرف می‌شود.

 عید بچه‌ها

بیش‌تر رسم‌ها در سراسر جهان می‌خواهند بچه‌ها زودتر بزرگ شوند، اما در جشن عید نوروز که مخصوص ما ایرانی‌ها است بچه بودن خیلی مهم است و به هیچ کس اندازه بچه‌ها خوش نمی‌گذرد.

 كارت تبریک

فرستادن كارت تبریک چندان قدیمی نیست، اما كار قشنگی است. خیلی‌ها هم با اینترنت و ایمیل کارت تبریک می‌فرستند.

روز سیزده نوروز

هیچ روزی مانند روز سیزده نوروز نیست كه همه فقط به فكر بیرون رفتن باشند. هیچ روزی هم نمی‌شود این همه آدم را دید كه برای تفریح از خانه بیرون آمده باشند. زیر درخت‌ها پر از آدم است، كنار جوی پر از آدم است، گوشه باغ، وسط پارک و حتی پیاده‌رو هم پر از آدم است.

با تکالیف درسی فرزندمان در ایام نوروز چه کنیم؟

انجام تکالیف درسی معمولا از آن دسته کابوس‌هایی است که همه ساله در ایام نوروز گریبان‌گیر دانش‌آموزان و خانواده‌ها می‌شود. این موضوع که والدین چگونه میان تفریحات نوروزی و تکالیف کودکانشان توازن برقرار کنند معضلی است که سال‌ها فکر آموزش و پرورش و خانواده‌ها را به خود مشغول کرده است، اما واقعا چگونه می‌توان برنامه‌ریزی دقیقی برای انجام تکالیف دانش‌آموزان در تعطیلات نوروز داشت؟

 والدين عزيز توجه كنيد

چارچوبی برای خواب کودکتان داشته باشید. از آنجایی که به دلیل تغییر فصل، ریتم خواب نیز دستخوش تغییرات می‌شود، باید کنترل اوضاع را به دست گرفت! از طرف دیگر در خانه ماندن بچه‌ها در تعطیلات، خود نیز دلیل دیگری است که برنامه خواب و بیداری آنها به کل مختل شود و ریتمی نامنظم و دل‌به‌خواهی به خود بگیرد، بنابراین بهتر است برای جلوگیری از مشکلات آتی، مقرراتی برای خواب آنها در نظر گرفته شود تا پس از شروع مدرسه مشکل کمتری داشته باشند، اما حواستان باشد که این مقررات به سختی زمان مدرسه نباشد، چرا که کودکانتان در حال گذراندن تعطیلات نوروزی هستند و تعطیلات یعنی فرصتی برای استراحت و تفریح؛ پس بیش از حد مته به خشخاش نگذارید و تعطیلات را به کام کودکان تلخ نکنید. حس مسئولیت را به فرزندانتان القا کنید. با فرزندانتان صحبت کرده و این موضوع را برایشان روشن کنید که قرار نیست شما به جای آنها تکالیف‌شان را انجام دهید و رسیدگی آنها مسئولیتی است که اول و آخر دست خودشان را می‌بوسد، اما در عین حال به آنها این اطمینان خاطر را بدهید که در صورت لزوم از یاری رساندن به آنها دریغ نخواهید کرد و همیشه آماده راهنمایی و کمک‌رسانی به آنها هستید. محیط مناسب را برای آنها فراهم آورید. بچه‌ها برای انجام تکالیف‌شان به محیطی آرام و عاری از هرگونه حواس‌پرتی ناشی از تلویزیون، اقوام و صحبت‌های تلفنی شما نیاز دارند. از طرف دیگر قبل از شروع به انجام تکالیف تمامی لوازم لازم اعم از پاک‌کن، مداد، خودکار و ... را کنار دست او بگذارید تا برای پیدا کردن آنها مدام  دست از کار نکشد و حواسش پرت نشود. زمانی را برای تشویق و تفریح در نظر بگیرید. حواستان باشد که در تعطیلاتی به این طولانی، قرار نیست فرزندانتان مدام مشق بنویسند و ریاضت بکشند؛ عید است و تفریح کردنش! در ایام نوروزی روی تفریحاتی که فرزندانتان دوست دارند بیشتر مانور دهید. این کار به آنها انگیزه می‌دهد. به آنها قول بدهید هنگامی که تکالیف‌شان را انجام دادند، برنامه شادی برای آنها خواهید داشت. پایان سفر و تعطیلات هرگز یکی نباشد. اگر قصد مسافرت در تعطیلات نوروزی را دارید، باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که فرصتی برای بازگشت دوباره اعضای خانواده به شرایط عادی زندگی در نظر گرفته شود. در واقع بهتر است زمان سفر را طوری تنظیم کنید که حداقل دو سه روز قبل از اتمام تعطیلات نوروز به منزل خود بازگردید.

برايتانسالی پر از سلامتى، شور، نشاط و عشق آرزومندم.