مترجم : اعظم اسلامی مجد
azameslamimajd2008@yahoo.com
تحریریه زندگی آنلاین : شاید دوران کودکی فرزندتان را به‌خوبی به یاد بیاورید. شاید تصور او در حال جویدن چیزی یا به دهان گذاشتن وسیله‌ای، دورازذهن‌تان نباشد. کودکان هنگام دندان درآوردن یا برای شناخت دنیای اطراف‌شان این کار را انجام می‌دهند، اما چرا یک کودک یقه، سرآستین یا پایین پیراهن خود را می‌جود؟ ممکن است این سوال والدین زیادی باشد و اگر شما نیز می‌خواهید به این سوال پاسخ داده شود، این نوشتار را حتما بخوانید. کودک نوپایی که چیزی را به سمت دهان خود می‌برد و آن را می‌جود، اطرافیانش را نگران نمی‌کند، اما کودکان بزرگ‌تر و نوجوانانی که عادت به انجام این کار و جویدن گوشه‌های لباس خود دارند، احتمالا اطرافیان خود را دچار نگرانی و دغدغه خاطر می‌کنند. شما در مقام والد کودک نگران می‌شوید که شاید این رفتار کودک‌تان باعث جلب توجه نامناسب یا قضاوت دیگران شود، یا حتی به مشکلات روانی یا رشد مرتبط باشد. بیایید با دقت بیشتری این موضوع را بررسی کنیم. اینکه چرا کودک شما لباس‌هایش را می‌جود و چگونه می‌توانید به او کمک کنید تا این عادت را ترک کند.
بیشتربخوانید:
چه زمانی کودکمان به روانشناس نیاز دارد؟
چرا کودکان لباس خود را می‌جوند؟
تحریک دهانی نقش مهمی در رشد کودکان دارد. متخصصان بر این باورند که تمایل به تحریک دهانی ریشه در ابتدایی‌ترین روش‌های تنظیم خود یا آرام‌سازی دارد. از دوران نوزادی تا نوپایی، کودک از واکنش ریشه‌ای برای تأمین نیازهای اولیه گرسنگی و تشنگی استفاده می‌کند. بعدها که کمی بزرگ‌تر شد، الگوهای مکیدن و جستجوی دهانی معمولا به شکل استفاده از پستانک یا مکیدن انگشت برای آرامش بروز می‌کنند و باز هم با گذر از سال‌های اولیه کودکی، برخی از کودکان همچنان به تحریک فک و دهان خود نیاز دارند. در دنیای کاردرمانی، این رفتار با نام ورودی حس عمقی (Proprioceptive Input) شناخته می‌شود. پاتل توضیح می‌دهد. این فشار عمیق می‌تواند برای کودکان آرامش‌بخش باشد، زیرا آنها به دنبال راه‌هایی برای آرام کردن خود هستند که تحت کنترل و قابل‌پیش‌بینی باشد. کودکی که برای آرامش از این روش استفاده می‌کند، ممکن است لباس خود را بجود، زیرا همیشه در دسترس او است.
چه زمانی باید نگران جویدن لباس بود؟
اگرچه که این رفتار می‌تواند عادی به نظر برسد، اما به این معنی نیست که باید با افزایش سن کودک آن را نادیده گرفت. کودکان تقریبا تا سه سالگی دست از گذاشتن اشیا در دهان خود برمی‌دارند، اما در برخی از کوکان این عادت تا سالیان بیشتری حفظ می‌شود. جویدن لباس می‌تواند یک روش بی‌ضرر برای کسب ورودی حسی، آرامش یا تمرکز باشد (در نظر بگیرید که بسیاری از بزرگسالان هنگام عصبی بودن یا تمرکز کردن آدامس می‌جوند یا ناخن‌هایشان را می‌جوند). در برخی موارد، این رفتار می‌تواند تأثیر منفی داشته باشد. نکته مهم این است که مشخص کنیم آیا مکیدن یا جویدن لباس در توانایی کودک برای انجام کارهای روزمره‌اش اختلال ایجاد می‌کند یا خطر ایمنی دارد. برای مثال، اگر جویدن لباس باعث خراب شدن یونیفرم مدرسه یا لباس ورزشی فرزندتان شده یا خطر خفگی ایجاد کند، لازم است که مداخله کنید. در برخی موارد، این رفتار می‌تواند نشانه‌ای از اضطراب، بیش‌فعالی (ADHD) یا یک مشکل رشدی باشد، بنابراین اگر این عادت به‌صورت مداوم و خارج از کنترل کودک ادامه دارد، بهتر است با یک متخصص سلامت مشورت کنید.
بیشتربخوانید:
اضطراب جدایی چیست؟ علائم آن را بشناسید
چگونه با فرزندتان درباره جویدن لباس صحبت کنید؟
گاهی اوقات عادت جویدن لباس برای کودکان مشکل‌ساز می‌شود و باید با او درباره آن صحبت کنید. نکته مهم این است که باید رویکردی بدون قضاوت داشته باشید. لازم است اولین هدف شما این باشد که بفهمید آیا کودک‌تان از این عادت خود آگاه است و آیا الگوی خاصی در انجام آن وجود دارد.
شما نباید کودک را به خاطر این رفتار شرمنده یا سرزنش کنید. اگر کودک احساس کند که به‌خاطر این رفتار مورد سرزنش قرار گرفته، ممکن است آن را درونی کند و به این باور برسد که من آدم بدی هستم که همه چیز را به هم می‌ریزم و شما نمی‌خواهید چنین تصوری در ذهن او شکل بگیرد.
به جای سرزنش، از یک رویکرد ملایم و کاوش‌گرانه استفاده کنید. برای نمونه می‌توانید به او بگویید «من دیده‌ام که گاهی پیراهنت را می‌جوی. به نظرت چرا این کار را انجام می‌دهی؟ آیا این کار به تو کمک می‌کند؟
کودکان ممکن است از عادت خود آگاه نباشند، اما زمانی که شما به آن اشاره کنید، بیشتر متوجه آن شوند. همچنین، می‌توانید با معلم یا مراقب کودک صحبت کنید تا ببینید آیا آنها الگوهای خاصی را مشاهده کرده‌اند یا اینکه این رفتار باعث تمسخر یا مشکل در روابط اجتماعی کودک شده است.
چگونه جویدن لباس را متوقف کنیم؟
شاید به خودتان بگویید که جویدن لباس، یک مرحله گذرا است و جای نگرانی ندارد، اما اگر این رفتار برای کودک آزاردهنده است یا بر زندگی روزمره او تأثیر منفی می‌گذارد، بهتر است بی‌تفاوت نباشید و از راه‌هایی که برای ترک این عادت وجود دارد، بهره‌مند شوید.
شناسایی محرک‌ها
در ابتدا بهتر است که الگوهای جویدن لباس را در کودک خود بررسی کنید. آیا این رفتار بیشتر قبل از میان‌وعده غذایی اتفاق می‌افتد، یعنی زمانی که ممکن است گرسنه باشد؟ آیا هنگامی که روی تکالیف مدرسه یا حل یک پازل تمرکز می‌کند، لباسش را می‌جود؟ آیا این عادت قبل از زنگ تفریح یا قرار بازی رخ می‌دهد، زمانی که ممکن است در مورد تعاملات اجتماعی مضطرب باشد؟
اگر متوجه شوید که جویدن لباس کودک شما محرک‌های مشخصی دارد، ممکن است بتوانید این رفتار را در نطفه خفه کنید. به عنوان مثال: اگر این رفتار در هنگام گرسنگی رخ می‌دهد، می‌توانید میان‌وعده‌های سالم برای او در نظر بگیرید. اگر هنگام اضطراب اتفاق می‌افتد، می‌توانید روش‌های مدیریت استرس مانند تنفس عمیق شکمی را به او آموزش دهید.
بیشتربخوانید:
آسیب های مجبور کردن کودکان به شجاع بودن
رشد عاطفی و عزت نفس در کودکان
ارائه جایگزین‌ها
کودکی که لباس خود را می‌جود، به دنبال تحریک دهانی است، بنابراین می‌توان وسایلی را در اختیار او قرار داد که به طور ایمن همین نیاز را برآورده کنند، مشغول نگه داشتن دست‌های کودک نیز می‌تواند تمایل او به جویدن لباس را کاهش دهد. شما می‌توانید یک قلم‌موی کوچک یا اسباب‌بازی لمسی در اختیار او بگذارید تا حواسش از این عادت پرت شود.
مشورت با یک متخصص
اگر نگران عادت جویدن لباس در کودک خود هستید، می‌توانید از متخصصان کمک بگیرید. دریافت راهنمایی از کاردرمانگران، روانشناسان کودک یا متخصصان رشد و رفتار می‌تواند در درک بهتر این رفتار و یافتن راه‌حل‌های مناسب مؤثر باشد، اما متخصصان مناسب برای بررسی و درمان جویدن لباس در کودکان چه کسانی هستند؟
پزشک متخصص رشد و تکامل کودکان. این متخصصان در زمینه رشد کودک تخصص دارند و تمامی جوانب را بررسی می‌کنند. آنها موارد زیر را ارزیابی می‌کنند:
میزان تمرکز و توجه کودک
نحوه تعامل او با دیگران
سابقه تأخیرهای رشدی یا زبانی
سطح اضطراب کودک
کاردرمانگر
کاردرمانگر حرفه‌ای می‌تواند نیازهای حسی عمقی کودک را ارزیابی کرده و ابزارهای مناسب یا تمرین‌های دهانی خاص را برای کمک به او توصیه کند.
روانشناس کودک
متخصص سلامت روان، مانند روانشناس کودک، می‌تواند در صورت وجود اضطراب پنهان، علت آن را بررسی کرده و راهکارهای درمانی ارائه دهد.
پزشک و متخصص تغذیه
کارشناسان می‌گویند که کودک هنگام جویدن لباس، اشیای غیرخوراکی را نیز می‌بلعد، پزشک ممکن است غربالگری تغذیه‌ای انجام دهد تا اطمینان حاصل شود که این رفتار تأثیری بر سلامت کلی او نداشته است.
دندانپزشک
این متخصصان بررسی می‌کنند که آیا علت فیزیکی خاصی مانند زخم یا تحریک در دهان وجود دارد که کودک با جویدن یا مکیدن به دنبال تسکین آن باشد.
