به قلم : پریناز حاجی حسینعلی ، دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی
تحریریه زندگی آنلاین : در این مطلب قصد داریم تا درباره چگونگی تاثیر کلاس‌های متعدد در شکل‌گیری فشار روانی در کودکان صحبت کنیم. والدین گاهی به جهت تقویت مهارت‌های کودکان از همان کودکی آنها را در کلاس‌های مختلف ثبت‌نام می‌کنند و تعداد این کلاس‌ها گاه به حدی می‌رسد که کودک دیگر نمی‌تواند برای آنها زمان بگذارد یا آنها را مدیریت کند. در واقع کودک با توجه به سن و سال و ظرفیت‌های وجودی خود تا حدی می‌تواند آموزش ببیند و بیش از حد برایش بازدهی کافی نخواهد داشت، بلکه کاملا نتیجه عکس خواهد داد. به احتمال زیاد در اطرافیان شما هم والدینی وجود دارند که این باور غلط را دارند و فکر می‌کنند با ثبت‌نام در کلاس‌های بیشتر، موفقیت کودکان خود را در آینده تضمین کرده‌اند. در صورتی که این روند به مرور فشار روانی سنگینی را بر کودک شما متحمل می‌شود و در نهایت انگیزه کودک را از بین می‌برد.
بیشتربخوانید:
اضطراب جدایی چیست؟ علائم آن را بشناسید
تا چه اندازه شرکت در کلاس‌ها می‌تواند مفید باشد؟
یادگیری کودکان بیشتر دیداری و عملی است، یعنی بهتر است کلاس‌هایی شرکت کنند که خلاقیت آنها را بیشتر کند و بیشتر جنبه سرگرمی داشته باشد. در ۷ تا ۱۴ سالگی کلاس‌هایی مانند خمیر بازی، لگوسازی یا نقاشی که مهارت‌ورزی را در کودکان تقویت می‌کنند، می‌توانند مفید واقع شوند، زیرا با روحیات کودک هم جهت هستند و از طرفی خشک نبودن این کلاس‌ها زمینه‌ساز تفکر خلاق در کودکان است. اینکه برخی از والدین به دلیل یادگیری و تعامل مثبت با دیگران فرزندان‌شان را در کلاس‌های متعدد ثبت‌نام می‌کنند و آنها را تحت فشار می‌گذارند، کاملا غلط است. حتما اجباری نیست که کودک شما در کلاس‌های مختلف شرکت کند تا مهارت به دست آورد، بلکه از طریق بازی و رفت و آمد با همسالان خود نیز مهارت‌های جدید کسب می‌کند و به مرور در فرآیند اجتماعی شدن قرار می‌گیرد. حقیقت امر این است که خیلی از این کلاس‌ها در این سن بازدهی لازم را ندارند و فقط بر کودکان فشار روانی وارد می‌کنند و باعث بی‌انگیزگی و عدم علاقه‌مندی آنها به یادگیری در آینده می‌شوند. به عنوان مثال مشاهده شده است والدینی که کودک خود را وادار به یادگیری چند زبان مختلف نموده و او را در نوجوانی و جوانی کاملا از یادگیری زبان منصرف کرده‌اند، در واقع دیگر کودک از یادگیری زبان حسی بدی دارد و حس می‌کند هیچ زبانی را نمی‌تواند یاد بگیرد و توانایی یادگیری‌اش را ندارد که این اثر کاملا برعکس شده است.
تاثیر منفی کلاس‌های متعدد بر کودکان و ایجاد مشکلات روحی و روانی
والدین با اسم‌نویسی کودکان در کلاس‌های مختلف تصور می‌کنند که در حق کودک خود لطف کرده‌اند، اما این تصور کاملا رد می‌شود و تاثیر روانی آن می‌تواند به شدت منفی باشد. شما شرایطی را تصور کنید که کودک از صبح تا ظهر مدرسه است و سپس تا شب کلاس‌های مختلف دارد، بدون اینکه ذره‌ای استراحت کند. کاملا واضح است که چه اتفاقی برای این کودک خواهد افتاد. طبق تحقیقات انجام شده در زمینه روانشناسی کودکانی که در کلاس‌های مختلف و بیش از حد توان خود شرکت می‌کنند، در بزرگسالی مستعد درصد بالایی از اختلالات اضطرابی و وسواسی هستند و در نهایت دچار کمبود شدید اعتماد به نفس و عزت‌نفس می‌شوند. در واقع والدین توقع دارند وقتی کودک خود را در کلاسی ثبت‌نام می‌کنند، از آن نتیجه بگیرند، اما در حقیقت نه تنها پول‌شان را به هدر داده‌اند، بلکه کودک خود را هم دچار کمبود اعتماد به نفس می‌کنند. به عنوان مثال موقعیتی را تصور کنید که کودک چند کلاس زبان، موسیقی و آموزش ریاضی را به طور همزمان شرکت می‌کند و چون یادگیری برایش کامل اتفاق نمی‌افتد و علاقه‌ای به آن ندارد، احساس سرخوردگی می‌کند. علاوه بر اینکه معمولا در این شرایط والدین، کودک را تحت شرایط نتیجه‌گرایی می‌گذارند و فشار روانی را در کودک تشدید می‌کنند.
بیشتربخوانید:
مدرسه و اضطراب جدایی کودکان از والدین (2)
مدرسه و اضطراب جدایی کودکان از والدین (1)
فاکتور‌های ثبت‌نام در کلاس‌های متفرقه به جهت بهره‌وری مثبت از آن
1- مطابق با علایق و استعدادهای کودک و شناخت والدین از آن
2- عدم اجبار به حضور در کلاس‌ها و پرسیدن نظر او
3- تعداد کلاس‌های کمتر با محوریت خلاقیت و مهارت‌ورزی
4- عدم ثبت‌نام کلاس‌هایی با مباحث دشوار و در نظر گرفتن ظرفیت و استعدادهای کودک خود
5- ایجاد انگیزه و علاقه‌مندی در کودک با تشویق و ایجاد اعتماد به نفس در او
با توجه به مواردی که تا به الان مطرح شده است می‌توانیم نتیجه بگیریم که کودکان در دایره تعاملات با همسالان خود است که یاد می‌گیرند و رشد می‌کنند. مهم‌تر از شرکت در کلاس‌های مختلف، داشتن رابطه مثبت با همسالان، والدین و اطرافیان است که روحیه کودک را تقویت می‌کند و در او انگیزه ایجاد می‌کند. در واقع بازی‌های هدفمند با والدین و همسالان می‌تواند هزار برابر بیشتر در کودکان یادگیری ایجاد کند و بسیار مفید‌تر واقع شود. شما به عنوان والدین کودک خود نیز وظیفه دارید تا به مرور استعدادها و علاقه‌مندی او را شناسایی کنید و با آگاهی کودک خود را به سمت اهدافش سوق دهید. افراط در هر امری به ویژه در زمانی که خلاقیت کودک در حال رشد است، آسیب شدیدی بر روان کودک شما وارد می‌کند. امید است با آگاهی از این مطالب بتوانیم هر چه بیشتر به رشد و بالندگی کودکان خود کمک کنیم.
بیشتربخوانید:
آسیب های مجبور کردن کودکان به شجاع بودن
رشد عاطفی و عزت نفس در کودکان
