گوهر یسنا انزانی – روانشناس
تحریریه زندگی آنلاین : "تو خوشگلترین بچه فامیل هستی"، "تو باهوشترین دانشآموز مدرسه هستی"، "تو دوستداشتنی تر از همسالانت هستی" . بیان این جملات اغراق آمیز باعث میشود وقتی کودک و نوجوان در جمعی از همسالان قرار گیرد و در آن جمع احساس کند این ویژگیهایی که دائماً والدین برای او تکرار میکردند در او وجود ندارد و غیر واقعی بوده است؛ دچار افسردگی و انزوا گزینی و ترس شود. معمولاً والدین سعی دارند برای افزایش اعتماد به نفس فرزندان از این جملات استفاده کنند، حال آنکه بیان این جملات میتواند در بچهها اعتماد به نفس کاذبی را شکل دهد و در نهایت مشکلات روانشناختی را برایشان ایجاد کند.
بیشتربخوانید:
کودک بازی و تربیت اخلاقی
از به کار بردن جملاتی نظیر جملات یاد شده خودداری کنند
وقتی بچهها در جمع هم سالان قرار گیرند و متوجه شوند این جملات اغراق آمیز بدون پایه و اساس که دائماً میشنیدند حقیقت نداشته است، دچار افسردگی، انزوا گزینی، افزایش اضطراب، افزایش علائم ترسهای درونی نظیر ترس از دوستداشتنی نبودن، ترس از تنها بودن و... میشوند و رفتار خود تخریبی آنها زیاد میشود. هر کدام از کودکان و نوجوانان دارای "آی کیو" و یا نمره هوشی خاص خود هستند و والدین به جای بیان جملاتی که بر پایه حقیقت نیستند باید بر روی تواناییها و ویژگیهای مثبت فرزندان تمرکز کرده و این ویژگیها را به بچهها گوشزد کنند. هر فردی ویژگیهای مثبت و منفی و توانمندیها و محدودیتهای خاص خود را دارد و والدین اگر بتوانند به فرزندان خود کمک کنند تا با به کارگیری ویژگیهای مثبت و توانمندیها، محدودیتها و ویژگیهای منفی خود را کاهش دهند، به افزایش اعتماد به نفس فرزند کمک بزرگی کردهاند. کودک و نوجوانی که نسبت به تواناییها و محدودیتهای خود آگاه است و باور دارد که میتواند به کمک تواناییهایش ویژگیهای منفی خود را کاهش دهد، فردی "متعادل" است و والدین با آگاهی نسبت به این نکته باید از بیان جملات تحسینبرانگیز غیر واقعی به بچهها خودداری کنند.
فرزندان در حیطه آرزوها و علایق والدین
بعضاً والدین بدون در نظر گرفتن استعداد فرزند، او را در حیطه علایق و آرزوهای سرکوب شده خود قرار میدهند تا آرزوهای خود را بر روی فرزند فرافکن کنند، نباید فراموش کنیم که بسیاری از اوقات والدین به جای شکوفا کردن استعداد فرزند، آرزوهای سرکوب شده خود را بر روی بچهها فرافکن میکنند و آنها را در مسیری قرار میدهند که خودشان و نه فرزند دوست دارند. هوش افراد معمولاً متوسط است؛ اما تمام افراد در یک حیطه خاص مثل نقاشی، ریاضی، موسیقی و... توانمندی خاصی دارند. بنابراین بچهها باید سنجش و استعدادیابی شوند و در مسیر توانایی و هوش خود قرار گیرند و آموزش لازم را ببینند تا بتوانند استعداد خود را شکوفا کنند. اینگونه اعتماد به نفسشان بدون شنیدن جملات غیر واقعی، افزایش مییابد؛ چراکه شاهد شکوفا شدن تواناییها و استعداد خود هستند.
بیشتربخوانید:
قبل از تنبیه کردن فرزندتان این مطلب را بخوانید!
گفتن این 11 نکته به کودکان ممنوع!
ضرورت آموزش مهارتهای زندگی به کودکان
والدین در عین حالی که باید نسبت به شناخت تواناییهای فرزندان و رشد استعداد آنها گام بردارند، باید در آموزش مهارتهای زندگی نظیر چگونگی شناخت اهداف، چگونگی بروز رفتار جرأت مند، چگونگی برقراری ارتباط مؤثر، مدیریت خشم و استرس، خودآگاهی و مبارزه با ترس درونی و شناخت افکار و احساس و رفتار به بچهها نیز اهتمام داشته باشند. والدین باید مهارت برقراری ارتباط مؤثر با فرزندان را به خوبی بلد باشند و بدانند با به کار بردن چه جملاتی میتوانند اعتماد به نفس فرزند را افزایش دهند و در عین حال از تحسین بیش از حد، تحقیر و نصیحت بیش از حد، تشویق و بازجویی بیش از حد فرزندان نیز بپرهیزند.
بیشتربخوانید:
7اصل واجب در تربیت کودک
چگونه فرزندمان را با اعتماد به نفس و مستقل تربیت کنیم؟