همچنین گاهی والدین به دلیل اتفاقاتی که در طول روز برایشان پیش میآید نمیتوانند در مقابل یک سری از رفتارهای کودکشان صبوری کنند؛ بنابراین ممکن است با کوچکترین جرقهای دست به اعمالی بزنند که نتیجه معکوسی برایشان داشته باشد. در این مقاله به چند روش تربیتی اشاره میشود که والدین قبل از تنبیه کردن کودک باید آن را یاد بگیرند و انجام دهند.
۱) مدیریت احساسات منفی را به فرزندتان بیاموزید
منظور از مدیریت احساسات این است که شما روشی را به کار ببرید که با استفاده از آن بتوانید احساسات خود را تعدیل کنید. شما الگوی کودک هستید و کودک از شما میآموزد؛ بنابراین وقتی ناراحتید دست به عمل نزنید. اگر نمیتوانید، نفس عمیق بکشید و تا زمانی که آرامشتان را بازبیابید صبر کنید؛ سپس بعد از گذشت زمانی کوتاهی به آنچه پیش آمده است رسیدگی کنید. در مقابل میلتان به تنبیهگری مقاومت کنید. تنبیه همیشه نتیجه معکوس میدهد.
۲ اجازه دهید کودک از احساسش برای شما بگوید
وقتی کودک دچار احساس خشم و غم باشد، نمیتواند چیزی یاد بگیرد. دراین مواقع به جای موعظه کردن، از او بخواهید از حسی که در آن لحظه دارد برای شما بگوید.
هدف این است که کودک در مواقعی که غمگین است، محیطی را برای حمایت خود داشته باشد تا بتواند رفتارش را هدایت کند. بیان کردن احساسات به فرد بالغی که مراقب، پذیرا و امن است به کودک کمک میکند از میان عواطفی که تجربه میکند بگذرد و بیاموزد که چگونه خودش را دلداری بدهد. بعد از برونریزیِ احساسی، کودک حال بهتری پیدا میکند و به شما نزدیکتر میشود؛ در همین زمان ذهنش نسبت به راهنماییهای والدینش پذیرندهتر میشود.
۳ (نحوه یادگیری کودک در یک امر را به بقیه امور بسط دهید
مثال لباس پوشیدن کودک را در نظر بگیرید. برای اینکه کودکتان یاد بگیرد خودش لباسهایش را بپوشد چه کردید؟ اوایل شما این کار را برایش انجام میدادید. خودتان در حضور کودک لباسهایتان را پوشیدید و نحوه بستن دکمههای لباس را به او آموزش دادید. ممکن است در این بین پوشیدن لباس را به کاری مفرّح تبدیل کنید. کمکم مسئولیت این کار را به خود او واگذار میکنید.
سرانجام کودک شما خودانگیخته لباسهایش را خودش میپوشد. همین قاعده کلی برای آموختن سپاسگزاری از دیگران، رعایت نوبت، جا نگذاشتن وسایل، انجام تکالیف مدرسه و اغلبِ مسائل دیگری که به ذهنتان میرسد کاربرد دارد. روالهایی که برای کودک به صورت عادت درمیآیند اهمیت فوقالعاده دارند، زیرا برای یادگیری مهارتهای اولیه یک «داربست» فراهم میکنند درست به همان شکل که داربست یک ساختمان ساختاری را برای شکلگیری آن فراهم میکند.
۴ (با کودک رابطه صمیمانه برقرار کنید
قبل از اینکه بتوانید عملکرد کودک را تصحیح کنید یا به او آموزشهایی دهید، باید بتوانید با او رابطه برقرار کنید. حتی در طول مدت زمانی که کودک را راهنمایی میکنید، لازم است رابطه خود را با او حفظ کنید، زیرا ارتباط درست والدین با کودکشان به او انگیزه میدهد تا بهترینِ خودش باشد و احساس امنیت کند.
به خاطر داشته باشید کودکان وقتی دچار غم و خشم میشوند که درباره خودشان احساس بدی پیدا کردهاند و رابطهشان را با والدینشان گسسته میبینند. به چشمان کودک نگاه کنید و با مهربانی به او بگویید: «چرا عصبانی شدی؟ بهم بگو چی میخوای؟» تماس چشمی محبتآمیز در این مواقع ضروری و کارساز است.
۵ (بدرفتاریهای کودک نشانه یک نیاز است
به یاد داشته باشید تمام بدرفتاریهای کودک، نمایشیست از یک نیازی که کودک فقدان آن را احساس کرده است. کودکان برای رفتار نادرست خود دلیلی دارند حتی وقتی به نظر ما این دلیل موجه نیست.
کودکتان بد رفتاری میکند؟ پس حتما در حال تجربه حس و حالی بسیار بدی است. آیا دائم در حال گریه است و با شما بدقلقی میکند؟ اگر به نیازی که بدرفتاری از آن سرچشمه گرفته است رسیدگی کنید، مطمئنا آن رفتار حذف خواهد شد.
۶ (برای برخی کلمات جایگزین پیدا کنید
کودکان تقریبا به همه درخواستهای ما جواب مثبت میدهند به این شرط که آن را با زبان خوش و آن طور که آنها میپسندند، بیان کنیم. به جای نه گفتن و استفاده از کلمات منفی، راهی برای گفتنِ بله پیدا کنید؛ حتی وقتی مشغول وضع حدومرزها و گذاشتن قوانین برای کودک هستید. «الان وقت تمیز کردن اتاقت هست و من بهت کمک میکنم و بعدش میتونی با کامپیوتر بازی کنی». وقتی با بله گفتن و تأیید کردن با کودک حرف بزنید او واکنشی مهربانانه و درخورِ رفتار خودتان بروز خواهد داد.
۷ (برای کودکتان زمان مخصوصی بگذارید
با در نظر گرفتن زمانی مخصوص به کودک رابطه خود را با او حفظ کنید. مثلا در طول ساعاتی که با کودک خود هستید گوشی را خاموش کنید، لپتاپ را ببندید و به فرزندتان بگویید: «خب، من تا نیم ساعت تماما در اختیار توام. میخواهی چه کار کنیم باهم؟» در این مدت از آنچه او میگوید اطاعت کنید. کودکان وقتی مطمئن میشوند که والدین برای آنها وقت اختصاصی میگذارند و به نیازهایشان توجه میکنند، حس اعتماد در آنها به وجود میآید و میتوانند راحتتر به والدین خود تکیه کنند.
منبع: سلامت نیوز