زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

درک بلوغ و دمدمی مزاج بودن نوجوانان

اگر شما پدر یا مادریک نوجوان هستید حتما می‌دانید آن‌ها روزانه چقدر از لحاظ  جسمانی وعاطفی تغییر می‌کنند. دریک لحظه گفتگوی خوبی با هم داریدودر لحظه ای دیگر آن‌ها غمگین و یا درحال فریاد زدن هستند. چه عاملی سبب تغییر حالات آن‌ها می‌شود؟ آیا آن‌ها دمدمی مزاج ترهستند؟

 دوران تغییر

همانطورکه پدرومادر نوجوانان می‌دانند،  نوجوانی دوران تغییر است. نه تنها بدن نوجوانان بالغ می‌شود بلکه طریقه نگرش آن‌ها به زندگی و نحوه تفکر آن‌ها نسبت به روابط اجتماعی تغییر می‌کند. در این دوران رابطه نوجوانان با والدین و همسالانشان به طور دائمی درحال مثبت و منفی شدن است. برای مثال توانایی رو به افزایش یک نوجوان برای فکر کردن و استدلال ممکن است سبب بحث‌های فلسفی وی با والدین درباره سیاست و مذهب شود. ولی کشمکش‌های اندک وی با والدین معمول و طبیعی است.

آیا فرزند سر حال و شاداب شما به یک نوجوان دمدمی و پرخاشگر  تبدیل شده است؟

تغییرات عاطفی که در دوران نوجوانی رخ می‌دهند به خصوص دمدمی بودن وی به فرآیند بلوغ نسبت داده می‌شود. ولی بلوغ چیست؟

آیا می‌تواند سبب این همه تغییرات عاطفی واجتماعی باشد که نوجوان تجربه می‌کند؟!

 بلوغ

«بلوغ» فرآیندی (زیست‌شناختی) و شامل تغییرات جسمانی است که نوجوانان هنگام گذرازدوران کودکی به بزگ‌سالی آن را تجربه می‌کنند. بلوغ بوسیله تحریک قسمت‌هایی ازمغزوآندوکرین آغاز می‌شود که کانون هورمون‌های جسمی می‌باشد. تغییراتی که در بدن نوجوانان ایجاد می‌شود درنتیجه آزاد شدن هورمون‌هایی مانند استروژن و تستوسترون می‌باشد.

بلوغ ازچه زمانی آغاز می‌شود؟

سن آغاز بلوغ در افراد مختلف متفاوت می‌باشد. بنابراین صحبت درباره سن (به طور معمو)  شروع بلوغ تا حدودی گمراه کننده است.دردختران بلوغ زودرس در7 سالگی و بلوغ دیررس در 13سالگی آغاز می‌شود.در پسران بلوغ زود رس در5/9 سالگی و بلوغ دیررس در 5/13سالگی آغاز می‌شود. ولی درکل، فرآیند بلوغ به 5-2 سال زمان برای کامل شدن نیاز دارد. به طور کلی، بلوغ در دختران دو سال زودتر آغاز می‌شود و پایان می‌پذیرد.

 چه نوع تغییراتی در دوران بلوغ به وجود می‌آید؟

بلوغ دست كم دارای چهار نوع پیشرفت جسمانی است. یکی از نشانه‌های بلوغ، رشد سریع و ناگهانی نوجوان است. در این دوران قد و وزن نوجوان به سرعت افزایش می‌یابد. در نقطه اوج رشد، بدن نوجوان مانند بدن نوزاد رشد می‌کند.

دومین تغییر فیزیکی، کامل شدن ویژگی‌های اولیه جنسی یا سیستم تناسلی است .

قابل توجه ترین این تغییرات، تغییر سوم یعنی تکامل ویژگی‌های ثانویه جنسی است. ویژگی‌های ثانویه جنسی ویژگی‌هایی هستند که سبب تمایز مردان از زنان می‌شوند.

چهارمین تغییر فیزیکی در دوران بلوغ تغییر شكل بدنی است. بدن نوجوانان چه دختر و چه پسر، دارای ماهیچه‌ها و چربی بیشتری می‌شود. ولی این افزایش در دختران و پسران دارای سرعت متفاوتی است، بطوری که در پایان دوران بلوغ نسبت عضله به چربی در بدن پسران 3 به1 است، درصورتی که در دختران میزان عضله و چربی با یکدیگر برابراست .

 آیا نوجوانان دمدمی‌تر می‌شوند؟

معمولا ما نوجوانان را سخت می‌پنداریم. ما چنین فرض می‌کنیم که نوجوانان  از بزرگ‌سالان دمدمی تر هستند. زیرا در دوران بلوغ تغییرات هورمونی در بدن نوجوانان رخ می‌دهد. آیا دلیل دمدمی بودن نوجوانان در «دوران بلوغ» است؟ پاسخ این سوال هم مثبت و هم منفی است.

تحقیقات نشان می‌دهند نوسان شدید هورمون‌ها در بدن نوجوان، وی را تحریک پذیرتر، پرخاشگرترو افسرده‌تر می‌سازد. بالا رفتن و پایین آمدن سطح هورمون‌ها در شروع دوران بلوغ دیده می‌شود ولی به زودی ثابت می‌شود. بنابر این رابطه بین هورمون‌ها و دمدمی بودن نوجوان فقط در اوایل دوران نوجوانی و زمانی که سطح هورمون‌ها دارای نوسان است وجود دارد. پس می‌توان گفت: هورمون‌ها فقط دراوایل دوران بلوغ مسئول دمدمی بودن نوجوانان هستند.

تحقیقات بیشتر نشان داده اند که دمدمی بودن نوجوان بیشترازخود بلوغ با تغییرات محیط اجتماعی اطراف وی ارتباط دارد. در نوجوان تغییر خلق و خو با تغییر فعالیت‌ها همزمان می‌شود. از این رو نوجوانان همچنان‌که در طول روز وارد محیط‌های مختلف می‌شوند دارای رفتارها و خلق و خوهای متفاوتی نیز می‌گردند، ممکن است نوجوان نوسان زیادی در رفتار وخلق وخوی خود احساس کند؛ زیرا او در طول روز دچار تغییرات زیادی درفعالیت‌ها و بافت‌های اجتماعی می‌شود.

 خود- تصوری

صرف نظراز مبا حث زیست شناختی، بلوغ می‌تواند دررفتار نوجوانان و پیشرفت آن‌ها از بسیاری جهات  تاثیر بگذارد.  بلوغ باعث به وجود آمدن تغییراتی در نحوه نگرش نوجوان به خویشتن می‌شود. تغییرات بوجود آمده در ظاهر بدن و کامل شدن صفات ثانویه جنسی نیز بر تصوری که نوجوان از خویش دارد، اثرمی نهد و در نتیجه رفتار وی  دچار تغییر خواهد شد. برای مثال هم دختران وهم پسران نوجوان تمایل بیشتری به تنهایی دارند و در دوران اولیه بلوغ از تغییرات به وجود آمده در بدنشان دچار ناراحتی می‌شوند. هم دختران و هم پسران حساسیت بیشتری نسبت به ظاهر خود پیدا خواهند نمود و با کامل شدن دوران بلوغ تغییراتی در عادات غذایی و ورزش آن‌ها نیز به وجود خواهد آمد.

تغییرات به وجود آمده درظاهر نوجوان، رفتار ودید دیگران را نسبت به آن‌ها تحت تاثیر قرار خواهند داد. غالبا در دوران بلوغ از یک نوجوان انتظار می‌رود رفتار بهتری داشته باشد که معمولا فراتر از دسترس یک نوجوان است.

 آن‌ها را درک کنید!

بسیاری از تغییراتی که نوجوانان شاهد آن‌ها هستند مانند تغییرات جسمانی و تغییر توانایی آن‌ها برای تفکر و استدلال و نیز پتانسیل‌های اجتماعی می‌توانند برای آن‌ها بسیار سخت و دشوار باشند. تمام این تغییرات، واکنش و انتظارات دیگران را از نوجوان و نیز شیوه تفکر آن‌ها را نسبت به خودشان تحت تاثیر قرار خواهد داد. با وجود تمام این تغییرات، نوسانات کم اهمیت رفتاری کاملا طبیعی هستند و بیشتر به دلیل تنظیم‌های چند گانه به وجود می‌آید. چه چیزی می‌تواند چنین با سرعت و در چندین مسیر توسعه پیدا کند؟! پس تعجبی ندارد که گاهی اوقات نوجوان دمدمی باشند.

اما مهم‌ترین مساله این است که درک کنیم بر خلاف باورعمومی، افسردگی طولانی مدت درنوجوانان طبیعی نیست. افسردگی که به مدت دو هفته یا بیشتر طول بکشد، نشانگر این مساله است که نوجوان با دشواری‌های زیادی روبه رو است و نیاز به یک کمک خارجی دارد. در این هنگام باید از پزشک یا یک متخصص سلامت روان کمک گرفت