مهندس اصغر نعمتی
یکی از مناسبت‌های آبان‌ماه، روز کتاب و کتابخوانی و کتابدار است. به همین مناسبت کتاب را غذای روح نامیده‌اند؛ کتابخوانی، عادتی است که باید از کودکی در افراد ایجاد شود. بنابراین، نقش والدین در کتابخوان بار آوردن فرزندان‌شان بسیار تعیین کننده است. هر موفقیتی که بچه‌ها به دست می‌آورند، مدیون مطالعه و کتابخوانی آن‌هاست.
چندی پیش یکی از مسئولان وزارت آموزش و پرورش، با ابراز تأسف از پائین بودن سرانه مطالعه در میان دانش‌آموزان کشورمان، کتابخوان نبودن والدین دانش‌آموزان و معلم‌ها را، از دلایل پائین بودن این سرانه دانست. «جیمز پترسون»، از معروف‌ترین نویسندگان کتاب کودک و نوجوان، در باره ارزش و اهمیت کتاب گفته است: «ما، نمی‌توانیم مشکلات بهداشتی و سلامت عمومی را حل کنیم و یا موقعیت‌های خطیر اقتصادی را پشت سر بگذاریم. ما، نمی‌توانیم به‌تنهائی از پس مشکل گرم شدن زمین برآئیم؛ اما می‌توانیم به کودکانمان بیاموزیم که ساعت‌ها مطالعه کنند.
هر چیزی که در قفسه‌های کتاب یافت می‌شود، می‌تواند در برگیرنده یک زندگی جدید باشد؛ از یک رمان برای کودکان گرفته تا یک کتاب مصور، همه این‌ها می‌توانند نشان دهنده یک زندگی جدید باشند.» والدین به عنوان نخستین کسانی که با کودکان سر و کار دارند، مهم‌ترین و حساس‌ترین نقش را در کتابخوان کردن آن‌ها دارند. آن‌ها می‌توانند بچه‌ها را به نمایشگاه‌های کتاب ببرند و همراه آن‌ها و با علاقه و اشتیاق کتاب‌های مناسب را به آن‌ها نشان دهند و تشویق‌شان کنند که این کتاب‌ها را مطالعه کنند. می‌توانند زمینه‌های عضویت بچه‌ها را در کتابخانه‌های عمومی فراهم کنند.
حتی مهم نیست که کودکشان می‌تواند کتاب بخواند یا نه. همین که او را به کتابخانه ببرند و به نامش کارت عضویت از کتابخانه بگیرند، مطمئناً کودک را به کتاب علاقه‌مند خواهد كرد و چنین کودکی، در سال‌های نوجوانی هم کتابخوان بار خواهد آمد. چندی پیش یک خبر جالب در این مورد در رسانه‌ها منعکس شد و آن، این بود که مسئول کتابخانه‌های عمومی شهرستان مهریز استان یزد، اعلام کرد کوچک‌ترین عضو کتابخانه شماره یک آن شهرستان، کودکی هفت‌ماهه است که پدر و مادرش وی را از دوماهگی به عضویت کتابخانه در آورده‌اند. او گفت که:«موعود زارع‌پناه» - که والدینش در دوماهگی او را در کتابخانه شماره یک مهریز ثبت نام كرده بودند- اکنون هفت ماه سن دارد و کوچک‌ترین عضو کتابخانه آن شهرستان به حساب می‌آید.
کتاب خواندن قبل از خواب، عادت خوبی است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، کمک می‌کند بچه ها از سن پائین با کتاب دوست شوند؛ عادتی که از نگاه متخصصان سبب تقویت و توسعه زبان می‌شود و از آن به عنوان ارتباطی مناسب و اثرگذار در میان کودک و والدین یاد می‌شود. مادران و پدران عزیز، می‌توانند با تهیه کتاب‌های مناسب برای بچه‌ها، هر شب پیش از خواب، با صدای آرامش‌بخش خود، برای بچه‌ها کتاب بخوانند و آن‌ها را به سرزمین‌های ناشناخته دانائی و آگاهی ببرند.
مصطفی رحماندوست، نویسنده و شاعر نام‌آشنای کودک و نوجوان کشورمان، چندی پیش در باره شرایط نشر کتاب‌های کودک و نوجوان، می‌گوید: «من، چشم‌انداز خوبی برای کتاب‌های کودک و نوجوان در آینده نمی‌بینم. در چهار ماه گذشته، قیمت کاغذ دو برابر شده است و این روند، بی‌آن‌که کسی جلویش را بگیرد، ادامه دارد. برای گرانی مرغ فکرهائی شد؛ اما در زمینه فرهنگ و کتاب، کسی فکری نمی‌کند. به نظرم در آینده، کتاب خیلی گران می‌شود و وقتی در کنار گرانی کتاب، مرغ هم گران شود، همه ترجیح می‌دهند مرغ بخرند تا کتاب. الآن کتاب قیمت خوبی دارد و نسبت به بقیه کالاها گران نیست؛ اما در آینده گران می‌شود.»
این شاعر و نویسنده کودک و نوجوان، در باره کیفیت کتاب‌های منتشرشده در حوزه ادبیات کودک و نوجوان معتقد است: «کتاب‌هائی که الآن برای کودک و نوجوان منتشر می‌شوند، کیفیت خوبی دارند. ما ظرفیت و امکان حرکت در سطح بین‌المللی را داریم. هم تصویرگران خوبی داریم و هم محتوای کتاب‌های ما، خوب است. اما اقتصاد نشر صرف نمی‌کند تا همه آثار تألیفی ما با کیفیت خوب و تصویرسازی‌های خوب منتشر شود؛ چون قیمت کتاب بالا می‌رود. برای همین است که در بازار نشر، ترجمه بیش از تألیف مورد توجه قرار می‌گیرد؛ چون انتشار کتاب‌های ترجمه، هزینه کم‌تری می‌خواهد. همچنین همه کتاب‌ها در بازار نشر با تصویرسازی‌های خوب منتشر نمی‌شود؛ چون اگر قیمت کتاب بیشتر شود، مخاطبان کم‌تری خواهد یافت.»
