به قلم : دکتر سارا طالبی پور نیکو ؛ متخصص اطفال و نوزادان
Saratpn@gmail.com
اینستاگرام: Dr.talebipoor
تحریریه زندگی آنلاین : حتما در طول زندگی حداقل یکبار ترشحات پشت حلق را تجربه کردهاید. گاها این ترشحات میتوانند طولانی مدت و آزار دهنده باشند و خواب را در طی شب مختل کنند. در این مقاله سعی داریم به علل و انواع ترشحات پشت حلق و راههای درمان خانگی این ترشحات بپردازیم. به طور عادی در پشت مخاط بینی و حلق یک سری غدد وجود دارند که مایعی تولید میکنند تا وقتی ذرات گرد و غبار و یا باکتریها و ویروسها وارد مجرای تنفسی میشوند، در این مایع تقریبا لزج گیر بیفتند و مانع ورود آنها به قسمتهای تحتانی دستگاه تنفسی بشوند.پس به طور نرمال با حجم کم این ترشحات باید وجود داشته باشند. در واقع دفاع مکانیکال بدن ما در مقابل آلودگیها است. حالا گاها اگر تعداد باکتری یا ویروس یا ماده آلرژن زیاد باشد، بدن برای مقابله با آنها میزان این ترشحات را بالا میبرد. بالا رفتن میزان ترشحات همراه با ماده آلرژن یا باکتری و ویروس گیر افتاده در آنها باعث علائمی از قبیل احساس گلودرد، سرفه و احساس احتقان و گرفتگی بینی در فرد میشود. اغلب به دنبال سرماخوردگی و آلرژیها و سینوزیتها افزایش ترشحات پشت حلق را داریم.
بیشتربخوانید:
سینوزیت در کودکان : علائم و درمان
رنگ رخساره ترشحات پشت حلق تا حدودی از سر درون آن را رسوا میکند!
خلط پشت حلق بیرنگ و آبکی: همانطور که گفتیم، به طور نرمال در افراد عادی هم وجود دارد. لازم به ذکر است که به دنبال سرماخوردگی و آلرژیها این ترشحات بیرنگ افزایش پیدا میکنند.
ترشحات سفید رنگ: باز هم به طور نرمال در افراد سالم وجود دارد، ولی تماس با آلرژنها یا آلودگیهای ویروسی میتواند باعث افزایش میزان آن شود.
رنگ زرد و غلیظ: زرد شدن ترشحات پشت حلق دال بر آلودگی آن با عوامل میکروبی است و باید آنتیبیوتیک مناسب برای درمان آن استفاده شود.
رنگ سبز: وقتی ترشحات پشت حلق سبز شدند، یعنی آلودگی باکتریایی جدیتر شده و گلوبولهای سفید هم برای مبارزه وارد عمل شدهاند. پس آنتیبیوتیک قویتر برای کمک به بدن برای مقابله با این میکروبها نیاز هست.
خلط پشت حلق قرمز: گاهی فرد دچار خونریزی از بینی میشود که وقتی این خون وارد خلف بینی میگردد، در ترشحات پشت حلق گیر میافتد و چون حجم ترشحات زیاد میشود، باعث دیدن ترشحات پشت حلق قرمز رنگ میگردد.
خلط پشت حلق قهوهای: اگر خلط خونی پشت حلق بماند، معمولا به قهوهای تغییر رنگ میدهد. گاها در اثر مصرف سیگار یا آلودگیها ممکن است شاهد ترشحات قهوای رنگ در پشت حلق باشیم.
خلط سیاه: اغلب در اثر سیگار یا آلودگیهای شدید ایجاد میشود.
بیشتربخوانید:
چیستی آبریزش بینی
عوامل ایجاد کننده ترشحات پشت حلق
تقریبا به طور کلی گفتیم چه مواردی باعث این حالت میشود. با این حال به طور تیتروار به بعضی موارد اشاره میکنیم.
آلرژیها
سینوزیت
جسم خارجی داخل بینی (این مورد در کودکان بسیار شایع است).
مصرف داروها به خصوص داروهای پیشگیری از بارداری و بعضی داروهای فشار خون
انحراف بینی
تغییرات آب و هوایی مثل سرد شدن هوا یا گاها خشکی هوا
غذاهای تند
سیگار
آلودگی هوا
مواد شوینده
در بعضی موارد ریفلاکس
علائم بالینی
سرفه که در طول شب بیشتر میشود
صاف کردن صدا
احساس پری و سنگینی گوش
گلودرد یا احساس سوزش در ناحیه گلو
گرفتگی بینی
خوابآلودگی و خستگی
دردهای عضلانی
حالت تهوع و بیاشتهایی
اگر عفونی باشد، میتواند باعث تب و لرز شود.
بیشتر بخوانید:
کاهش علائم سرماخوردگی در کودکان
درمانهای خانگی ترشحات پشت حلق
قبل از هر چیز، این را بگویم که در صورت دیدن ترشحات رنگی از مصرف خودسرانه آنتیبیوتیک پرهیز کنید و با پزشک خود در مورد نوع و دُز مصرفی مشورت نمایید. مصرف خودسرانه و با دُز نامناسب آنتیبیوتیکها باعث مقاومت آنتیبیوتکی میشود.
مصرف مایعات گرم میتواند کمک بزرگی برای درمان باشد.
نوشیدن آب زیاد
غرغره آب نمک یا استفاده از محلولهای مخصوص شستشوی سینوسها
پرهیز از آلرژنها و استفاده از داروهای ضد آلرژی (البته در صورتی که عامل ایجاد کننده آلرژی باشد).
دوری از سیگار و مکانهای دارای آلودگی
استفاده از بخور برای مرطوب کردن هوای تنفسی (میتوانید از محلول اُکالیپتوس هم داخل بخور استفاده کنید)
رژیم غذایی مناسب (سیر، پیاز، زنجبیل، آناناس و گریپفروت در درمان موثر هستند).
در هنگام خواب سر بالاتر قرار گیرد.
دوش آب گرم به خصوص قبل از رفتن به رختخواب
پرهیز از نوشیدنیهای حاوی کافئین
شستشوی ملافهها و رو بالشی با آب گرم
استفاده از ملحفه و روبالشیهای ضد مایت
استفاده از دستگاههای تصفیه هوا مجهز به فیلتر HEPA
داروهای کاهش دهنده احتقان نظیر گایافنزین
قطع داروهایی که باعث افزایش احتقان میشوند.
بیشتر بخوانید:
اگر کودک به آنفلوآنزا دچار شد چه باید کرد؟
آیا ترشحات پشت حلق مسری است؟
خود ترشحات پشت حلق به تنهایی مسری نیست، ولی عامل به وجود آورنده آن نظیر سرماخوردگی یا عفونتهای ویروسی میتوانند مسری باشند.
تشخیص ترشحات پشت حلق چگونه است؟
تشخیص اغلب با شرح حال و علائم بالین بیمار و مشاهده ترشحات در معاینه است.
چه زمانی باید حتما با پزشک مشورت کرد؟
وقتی که فرد تب و لرز یا احساس بوی بد در ترشحات یا خسخس سینه دارد، حتما باید با پزشک مشاوره داشته باشد.