زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تهدیدهای غذایی برای جنین

امروزه محققان روی یکی دیگر از دلایل ناشناخته سقط مکرر یعنی تغذیه تمرکز کرده‌‌اند. پیش از این بررسی‌ها‌ نشان داده بود چاقی یا لاغری مفرط تاثیر منفی بر باروری و تخمک‌‌گذاری دارند و حتی می‌توانند در صورت بارداری خانم، سبب سقط جنین شوند. این موضوع به ویژه زمانی که نمایه توده بدنی پایین‌‌تر از 5/18 یا بالاتر از 30 باشد بیشتر می‌شود، اما بیش از وزن، آنچه اهمیت می‌یابد، چربی‌ها‌ی دور شکم است و از آنجا که کنترل قند خون را تحت تاثیر قرار می‌دهد می‌تواند سبب سقط جنین شود.

جالب است بدانید داشتن وزن بالا، بر تخمدان، آندومتر و رحم هم تاثیر می‌گذارد و هر میزان اضافه‌ وزن بالاتر برود، کیفیت تخمک پایین‌تر آمده و رشد جنین را تحت تاثیر قرار می‌دهد، به همین دلیل است که توصیه می‌شود خانم‌ها‌یی که مایل به بارداری ‌هستند، ابتدا باید وزن خود را، در صورت داشتن اضافه ‌وزن، کاهش دهند.

به‌علاوه تحقیقات نشان داده‌اند زنانی که دچار سقط مکرر می‌شوند، کمبود ویتامین B9 یا اسید فولیک دارند که کمبود آن می‌تواند اثر مُضری بر جنین بگذارد. همین دسته از زنان در صورتی که به‌طور مرتب ویتامین‌ها‌ی گروه B را مصرف کنند، از سقط پیشگیری خواهند کرد و در صورتی که طی دوران بارداری و قبل از آن اسید فولیک مصرف کنند، سقط جنین 57 درصد کاهش خواهد یافت.

همچنین برخی بیماری‌ها نظیر سلیاک یا عدم تحمل گلوتن نیز می‌تواند یکی ازدلایل سقط جنین باشد. این بیماری گرچه شایع است، اما در برخی موارد تشخیص داده نمی‌شود و در نتیجه بدون درمان باقی می‌ماند. از جمله نشانه‌ها‌ی ابتلا به این بیماری اسهال شدید و لاغری است. این ناراحتی می‌تواند بر تخمک‌‌گذاری نیز تاثیر گذاشته و عامل ناباروری یا سقط جنین باشد. خانم‌‌هایی که مبتلا به این ناراحتی هستند، با دریافت رژیم بدون گلوتن می‌توانند از بروز سقط پیشگیری کنند.

زعفران

نتایج برخی از مطالعات انجام‌ شده نشان داده‌اند كه برخی از گیاهان دارویی از جمله زعفران در ایجاد سقط مؤثر می‌باشند؛ و با توجه به اینکه مردم مناطق مختلف بخصوص جنوب استان خراسان كه سطح زیر كشت زعفران آن بالا می‌باشد، ناگزیر به طرق مختلف با این گیاه در تماس هستند، نتایج بررسی میزان سقط در خانم‌های بارداری که در طول فصل برداشت با زعفران تماس داشته‌اند و خانم‌های بارداری که هیچ‌گونه تماسی با آن نداشته‌‌اند، نشان داد که درصد سقط خانم‌های بارداری که با زعفران مواجه بوده‌اند، نسبت به افرادی که با زعفران تماسی نداشته‌اند، بیشتر است؛ به طوری که 5/10 درصد از خانم‌های باردار که با زعفران تماس داشتند، دچار سقط شدند؛ ولی در خانم‌های بارداری که هیچ‌گونه تماسی با زعفران نداشتند، سقط اتفاق نیفتاد، بنابراین می‌توان اذعان داشت كه شرکت در فرآیند برداشت و فرآوری زعفران می‌تواند باعث سقط جنین گردد و پیشنهاد می‌گردد به منظور پیشگیری از سقط جنین، ترتیبی اتخاذ گردد تا از حضور خانم‌های باردار در فرآیند برداشت زعفران جلوگیری شود.

قهوه

از جمله مواد غذایی دیگری که گاهی احتمال سقط را افزایش می‌دهند، مصرف قهوه است. جالب است بدانید احتمال سقط در صورتی که میزان مصرف کافئین در روز از 250 میلی‌‌گرم یا دو فنجان قهوه بالاتر برود به شدت افزایش می‌یابد. کافئین یک ماده فعال است که می‌تواند به طور مستقیم بر روی جنین تأثیر بگذارد و جریان خون او را کاهش دهد. نکته دیگر اینکه باید متوجه مصرف کافئین پنهان هم بود. این کافئین در چای، برخی نوشابه‌ها و شکلات نیز وجود دارد. در واقع مداركی در دست است كه نشان می‌دهد مصرف زیاد نوشیدنی‌های كافئین دار در ماه‌های اول بارداری خطر سقط جنین را افزایش می‌دهد، به همین دلیل زنان باردار به منظور حفظ سلامت جنین خود در پنج ماه نخست دوران بارداری بهتر است از نوشیدن هرگونه نوشیدنی كافئین‌دار خودداری كنند.

كمبود آهن

از جمله موارد دیگر ایجاد سقط، كمبود آهن در زنان باردار است که باعث افزایش سقط جنین و افزایش خطر مرگ و میر مادران هنگام زایمان می‌شود.

یكی از شایع‌ترین انواع كم‌خونی، ناشی از فقرآهن است. اگر برای ساخت گلبول‌های قرمز خون آهن به مقدار كافی در دسترس بدن نباشد، بدن از ذخایر آهن خود استفاده می‌كند و زمانی كه كمبود آهن ادامه پیدا كند و ذخایر آهن بدن هم تمام شود، كم‌خونی ناشی از فقر آهن بوجود می‌آید.

از عوامل كم‌خونی می‌توان به كمبود آهن در رژیم غذایی روزانه، ابتلا به آلودگی‌های انگلی و بیماری‌های عفونی، عادات نامناسب غذایی مثل خوردن چای 1 تا 2 ساعت قبل و بعد از غذا و كمبود آهن مورد نیاز در دوران حساس زندگی به خصوص دوران كودكی و بارداری اشاره كرد.

علائم این كم‌خونی شامل رنگ‌پریدگی زبان و مخاط داخل دهان و چشم، سرگیجه و سردرد، خستگی و كسل بودن و حالت تهوع است. كمبود آهن در زنان باردار باعث ضعف، افزایش خطر مرگ و میر مادران هنگام زایمان و افزایش سقط جنین و تولد نوزاد مرده می‌شود.

استفاده از مواد غذایی حاوی آهن مثل گوشت، میگو، ماهی، ‌زرده تخم‌مرغ، حبوبات، غلات و شیر در برنامه غذایی روزانه، استفاده از انواع خشكبار مثل توت، كشمش، برگه آلو، انجیرخشك، پرهیز از نان‌های سفید و نان‌های حاوی جوش‌شیرین و استفاده از مواد حاوی ویتامین C یا میوه‌های ترش مثل مركبات همراه با مواد غذایی حاوی آهن می‌تواند از كم‌خونی ناشی از فقرآهن جلوگیری كند.

محققان اعلام کرده‌اند مصرف ویتامین‌ها قبل و در اوایل دوران بارداری با کاهش خطر سقط جنین مرتبط است که البته ممکن است این رابطه با سلامت کلی مصرف کنندگان ویتامین‌ها مرتبط باشد.

بر این اساس توصیه مصرف مکمل‌های ویتامین برای زنان باردار یا زنانی که تصمیم به بچه‌دار شدن دارند، به‌طور جدی می‌تواند به مادران برای جلوگیری از تولد نوزاد ناقص یا جنین سقط شده کمک کند.

در مطالعه انجام شده مدارکی به دست آمده که نشان می‌دهند این ویتامین‌ها تا حد زیادی خطر سقط جنین را کاهش می‌دهند.

آویشن

از جمله مواد غذایی دیگرآویشن است که سقط‌كننده جنین در مادران باردار محسوب می‌شود، بنابراین زنان باردار باید از مصرف آن خودداری كنند.

آیا رژیم غذایی ضد سقط وجود دارد؟

این سوالی است که محققان بسیاری در پی یافتن آن هستند. بررسی‌ها نشان داده‌‌اند افزایش مصرف سبزیجات برگ‌سبز، میوه‌‌ها‌ی تازه، اسیدهای چرب امگا- 3 و امگا- 6، تخم‌‌مرغ، ماهی و مواد لبنی و به طور کل، داشتن یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند احتمال سقط را کاهش دهد.

شش مورد برای سلامت زنان باردار

دپارتمان بهداشت آمریکا در گزارشی به شش مورد که زنان باردار باید برای سلامت خود در نظر داشته باشند، اشاره کرده است.

 اولین مورد، باکتری «لیستریا» است. این باکتری باعث بروز سقط جنین می‌شود. زنان باردار 20 برابر بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به این باکتری هستند؛ چرا که این عامل بیماری‌زا می‌تواند از جفت عبور کرده و جنین را تحت تاثیر قرار دهد. به‌همین دلیل مواد غذایی که عامل بروز این باکتری و بیماری‌های مرتبط می‌شوند را زنان باردار نباید مصرف کنند. مواد غذایی شامل غذاهای آماده، ماهی دودی، پنیر نرم، شیر جوشانده نشده، گوشت فریز شده و غذاهای نیمه‌آماده، حاوی باکتری لیستریا هستند.

 دومین مورد که زنان باردار باید از آن دوری کنند،‌ جیوه است. این ماده یک فلز با شدت مسمومیت بالا است که در صورت در معرض قرار گرفتن به مدت طولانی و دائم می‌تواند به سیستم مرکزی عصبی و سایر ارگان‌های بدن نظیر کبد و دستگاه گوارش اثر مخرب بر جای بگذارد.

باکتری‌های درون رودخانه‌ها و اقیانوس‌ها می‌توانند جیوه را به متیل جیوه تبدیل کنند که این ماده درون بدن ماهی‌ها و سایر آبزیان باقی می‌ماند و پس از صید و مصرف به بدن انسان‌ها منتقل می‌شود.

 غذاهایی که این افراد نباید مصرف کنند به شرح زیر است: ماهیانی که میزان جیوه درون بدن آنها مشخص نیست، نباید مصرف شود. کوسه، شمشیر‌ماهی و ماهی ماکرو از جمله ماهی‌هایی است که حاوی جیوه فراوان هستند. به همین ترتیب، نباید بیش از 340 گرم هر هفته از ماهی‌های تن، ماهی سالمون و گربه ماهی مصرف شود.

ماهی‌هایی که از رودخانه‌های محلی صید می‌شوند، مانند ماهی تن آلباکور نیز دارای مقادیر بالای جیوه هستند و تنها باید 170 گرم هر هفته از آن صرف شود. صدف‌ها و میگوها هم جزو این لیست هستند.

 سومین موردی که باعث بروز سقط جنین و بیماری‌های مرتبط با تولد می‌شود، بیماری با منشا انگل توکسوپلاسما است. این انگل از حیوانات خون‌گرم نظیر گربه‌های خانگی به فرد منتقل می‌شود. به همین دلیل، اکثر پزشکان و متخصصان زنان به خانم‌های باردار توصیه می‌کنند از نزدیک شدن و تماس با این حیوانات خودداری کنند تا هم سلامت خود و هم سلامت جنین‌شان را حفظ کنند.

البته باید به این نکته اشاره کرد که ابتلا به این انگل نشانه‌ای ندارد و تنها بر جنین اثر می‌گذارد و باعث بروز ناهنجاری‌های چشمی و مغزی و عقب‌افتادگی ذهنی در نوزاد می‌شود.

همچنین اگر این انگل در گوشت موجود باشد، ‌دمای بالا و یا پایین می‌تواند آن را نابود کند؛ به طوری که مواد غذایی چون آبزیان خام، سبزیجات و میوه‌های نشسته، گوشت‌های نیمه پخته و دودی حاوی این انگل هستند که نباید آنها را مصرف کنیم.

به علاوه می‌توان با شست‌و‌شوی کامل دست‌ها و تمامی سطوح و مواد غذایی و یا دوری جستن از حیوانات خانگی به ویژه گربه‌ها از ورود این انگل مخرب به داخل بدن جلوگیری به عمل آورد.

 چهارمین مورد عامل بیماری‌زایی و سقط جنین، باکتری سالمونلا است. این عامل بیماری‌زا نشانه‌هایی چون تب بالا، استفراغ، تهوع و مننژیت را شامل می‌شود. این عامل می‌تواند باعث بروز تب‌تیفویید نیز شود، اما با پختن و گرما دادن مواد غذایی می‌توانید این باکتری را نابود کنید. مواد غذایی که نباید آنها را مصرف کرد، شامل آبزیان خام، گوشت و لبنیات پاستوریزه نشده و مواد غذایی خانگی است.

 پنجمین مورد، ماده سمی «پلی کرونتید بی‌فنیل» یا به اختصار PCB است که تا سال 1970 میلادی در محصولات الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گرفت و به دلیل دارا بودن مواد سمی بسیار قوی منع شد، اما به‌دلیل اینکه در مدت طولانی تجزیه می‌شود، امروزه برای زنان باردار مشکل‌ساز شده است.

این ماده متاسفانه از طریق سطوح غنی از چربی نظیر شیر مادر جذب بدن جنین شده و ناتوانایی‌های ذهنی، وزن کم حین تولد و عدم رشد مغزی را در پی دارد. همچنین سر این نوزادان که در معرض این ماده قرار گرفته‌اند کوچک‌تر از بقیه است. مواد غذایی نظیر آبزیانی که از سدها و دریاچه‌های اطراف تاسیسات برقی و الکتریکی PCB صید می‌شوند، حاوی مقادیر زیادی از این ماده هستند.

 ششمین مورد، باکتری E. Coli است که از طریق مصرف زیاد مواد دارای کافئین و الکل وارد بدن جنین می‌شود. این باکتری نوزاد را دچار بیماری‌های روحی- روانی و ناتوانایی‌های ذهنی می‌کند.