تب و روش‌های كاهش آن در كودكان
تب در واقع بالا رفتن درجه حرارت بدن است كه از طریق مغز صورت می‌گیرد. این امر با بالا رفتن درجه حرارت در اثر دمای بالای محیط (گرمای شدید و . . .) متفاوت است. در حالت طبیعی درجه حرارت بدن كودك زیر 38درجه سانتی‌گراد (مقعدی) است عموماً درجه حرارت بدن اگر از راه دهانی گرفته شود حدود 5/0سانتی‌متر و در ناحیه زیر بغل حدود 1 سانتی‌متر كمتر از راه مقعدی است. بجز در شیرخواران، بهتر است درجه حرارت از راه مقعدی گرفته شود.
در صورتی كه سن كودك پایین است می‌توان درجه حرارت را از راه زیر بغل اندازه‌گیری كرد. در این موارد دماسنج باید حداقل 3 تا 5 دقیقه زیر بغل بماند و بعد درجه حرارت خوانده شود. اندازه‌گیری با دماسنج‌های جیوه‌ای معمولی و هم با دماسنج‌های دیجیتال معتبر قابل انجام است؛ولی نوارهای اندازه‌گیری درجه حرارت از راه پیشانی عموماً قابل اعتماد نیست. تب بطور كلی یك مكانیسم دفاعی بدن در مقابل عفونت‌ها و آسیب‌های وارده است. در درجه حرارت بالا تكثیر و فعالیت بعضی از باكتری‌ها كاهش می‌یابد؛ با این‌حال اگر درجه حرارت بدن از حد معینی بالاتر رود، می‌تواند موجب بی‌قراری فرد گردد. همینطور در كودكانی كه دچار بیماری‌های زمینه‌ای قلبی، ریوی و . . . هستند، تب می‌تواند موجب آسیب بیشتری شود.
در چه مواردی تب مهم‌تر است؟
تب بالای 41درجه سانتی‌گراد عفونت باكتریایی شناخته شده همراه با تب
تب در بیماران مبتلا به بیماری سلول داسی شكل در شرایط سوء عملكرد یا نقص سیستم ایمنی بیماری‌های قلبی سابقه آسیب شدید به سر
چه علائمی در تب مهم هستند؟
كاهش سطح هوشیاری، خواب آلودگی، بی‌قراری گریه ضعیف یا شدید
رنگ‌پریدگی پوست توكشیدن شدن قفسه سینه در هنگام تنفس تندی تنفس ناله كردن ملاج برجسته بی‌حالی و بازی نكردن كودك، یا خوب نخوردن بثورات پوستی
با تب بالا چه كنیم؟
مهمترین مسأله در كودكی كه به نظر می‌رسد تب دارد، اثبات وجود تب است. این امر از این نظر اهمیت دارد كه در بعضی كودكان علیرغم گرم بودن پوست بدن ممكن است درجه حرارت بدن كه از طریق دماسنج اندازه‌گیری می‌شود، بالا نباشد. در مرحله بعد حتماً یك متخصص كودكان باید كودك را معاینه كند تا علاوه بر اثبات وجود تب، علت ایجاد آن نیز بررسی شود.
روش‌های كاهش تب در كودكان
كودكان معمولاً تب‌های ملایم، خصوصاً زیر 38درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌كنند؛ مگر اینكه شرایط خاصی وجود داشته باشد كه قبلاً توسط پزشك تذكر داده شده باشد. شاید راحت‌ترین كار در مواجهه با تب، به شرط آنكه كودك در حال لرز نباشد و اندام‌هایش سرد نباشند، كم كردن لباس‌های كودك است. در این شرایط بدن فرصت می‌یابد كه از طریق پوست تا حدی حرارت خود را دفع كند. خوراندن مقادیر بیشتری آب و مایعات به كودك تب‌دار، ضمن تامین آب مورد نیاز بدن او (كه در شرایط تب بیشتر از قبل شده است)، به كاهش تب كمك می‌كند. استفاده از داروهای پایین آورنده تب مطمئن‌ترین راه مقابله با تب است. به یاد داشته باشید كه این داروها فقط درجه حرارت بدن را پایین می‌آورند و با علت ایجاد تب مقابله نمی‌كنند؛ لذا بررسی علت تب توسط پزشك ضروری است. استامینوفن در صورتی كه با دز صحیح مصرف شود، عموماً موثر است و در مصرف كوتاه مدت عوارض كمی دارد.
داروی ایبوپروفن (بروفن) نیز از دیگر داروهای موثر ضد تب است. بهتر است با توجه به عوارض خاص آسپیرین، به جز با تجویز پزشك معالج، از این دارو برای مقابله با تب استفاده نشود.در مورد استفاده از بدن شویه در كاهش تب، نظرات مختلفی وجود دارد. آنچه مسلم است، این است كه بدن‌شویه جای استفاده از دارو را نمی‌گیرد در این روش به هیچ وجه از آب سرد یا الكل استفاده نشده و معمولاً از آب معمولی شیر كه درجه حرارت آن 2 تا 3 درجه كمتر از درجه حرارت بدن كودك است، استفاده می‌شود. محل بدن شویه تنه كودك است و اندام‌های (دست‌ها و پاهای) كودك را شامل نمی‌شود. در صورتی كه بدن‌شویه بدون تجویز پزشك (و همراه با مصرف مناسب داروهای ضد تب) استفاده شود، ممكن است باعث ایجاد لرز در كودك گردد. در مجموع بهترین كار، ویزیت كودك توسط پزشك در اسرع وقت است تا با بررسی علت ایجاد تب، ضمن كاهش تب با علت آن نیز مقابله شود.
