تحریریه زندگی آنلاین : ویتامین A بیش از سایر ویتامین ها مورد مطالعه قرار گرفته است. کمبود ویتامین A باعث کاهش ایمنی سلولی می‌شود که با آزمایش تأخیر حساسیت پوستی قابل اندازه‌گیری است. با پیشرفت کمبود، ایمنی خونی، که بواسطه پاسخ ایمینوگلوبین M سرم به یک آنتی ژن پروتئینی اندازه گیری می‌شود، نیز کاهش می‌یابد.
همچنین ویتامین A با برخی اثرات مخرب استروئیدها بر روی سیستم ایمنی مقابله می‌کند و بهبودی زخم را تسریع می‌کند. ویتامین E نیز توجه زیادی را به خود جلب کرده است و به عنوان یک آنتی اکسیدان محلول در چربی در بدن شناخته شده است که باعث جاروب کردن رادیکال‌های آزاد و حفظ ساختمان سلولی در برابر استرس‌های اکسیداتیو می‌شود. تجربیات نشان داده است که احتمالاً آنتی اکسیدانها انتقال سیگنال و بیان ژن در سیستم ایمنی را تنظیم می‌کنند. شواهد نشان می‌دهد که ویتامین E در حفظ سیستم ایمنی سالمندان نقش دارد. ویتامین‌های محلول در آب هم برای سیستم ایمنی مهم هستند، به‌طوریکه کمبود اسیدفولیک، پیریدوکسین (B) و ویتامین B باعث کاهش پاسخ‌های ایمنی با واسطه سلولی و آنتی بادی می‌شوند. کمبود بیوتین و اسید پانتوتنیک نیز پاسخ آنتی‌‌بادی و ایمنی سلولی را مختل می‌کند و بالاخره کمبود ویتامین C باعث بیماری اسکوروی می‌شود
بیشتر بخوانید:
گیاهان تقویت کننده سیستم ایمنی
اثر کمبود اسیدهای چرب بر سیستم ایمنی چیست؟
کمبود اسیدهای چرب ضروری با کاهش پاسخ‌های التهابی مرتبط است. به نظر می‌رسد در آغاز زندگی، اسیدهای چرب ضروری برای نمو طبیعی اولیه سلولهای T و لنفوسیتهای طحال ضروری هستند.
اسیدهای چرب امگا ۳-چه اثری بر سیستم ایمنی دارند؟
اسیدهای چرب غیراشباع امگا-۳ مثل اسید لینولنیک یک اسید چرب ضروری است که در روغن ماهی وجود دارد.
چرب امگا-۳ متابولیزه شده و پیش ساز پروستاگلاندین‌ها می‌باشد. نتایج یک مطالعه نشان داده که کمبود اسید لینولنیک در لنفوسیتهای جدا شده باعث کاهش پاسخ میتوژن می‌گردد. همچنین، به نظر می‌رسد اسید چرب امگا ۳ بقای بیماران سوء‌تغذیه‌ای مبتلا به بدخیمی را طولانی‌تر می‌کند.
بیشتر بخوانید:
تدابیر طب‌سنتی برای بهبود سیستم ایمنی بدن
پاسخ ایمنی در چاقی و کاهش وزن چگونه است؟
به نظر می‌رسد چاقی با اختلال ایمنی ارتباط داشته باشد. خطر ابتلا به عفونت و وجود باکتری در خون بیماران دچار اضافه وزن بیشتر است. چاقی برای بهبود زخم بعد از جراحی یک عامل خطر محسوب می‌شود و طول دوره بهبودی را طولانی می‌کند.
اخیراً اختلال در عملکرد سلولهای B و T بیماران چاق در مقایسه با بیمارانی که چاق نیستند مورد توجه قرار گرفته است. کودکان نوجوانان چاق در افزایش حساسیت دچار تأخیر هستند و تکثیر لنفوسیتهای تحریک شده با میتوژن و ظرفیت باکتریایی نوتروفیلها در آنان دچار اختلال شده‌اند. با این وجود اثر دقیق چاقی بر روی سیستم ایمنی به درستی مشخص نشده است. کاهش وزن سریع و گرسنگی زیاد روی سیستم ایمنی اثر می‌گذارد و با کاهش تکثیر لنفوسیتی ارتباط دارد.
کاهش قابل توجه در تعداد نوتروفیلها، منوسیت‌ها و تعداد سلولهای کشنده طبیعی نیز به دنبال کاهش وزن سریع گزارش شده است، ولی در تعداد سلولهای B و T تغییری مشاهده نشده است. با این وجود مطالعات انجام شده بر روی گرسنگی حاد در گروه‌های آسیب پذیر هیچ افزایشی در بروز عفونت نشان نداده است. عقیده بر این است که گرسنگی حاد در حضور ذخایر کافی پروتئین توسط سیستم ایمنی به خوبی تحمل می‌شود.
آیا سیستم ایمنی می‌تواند با تغذیه خاصی تحریک یا بهبود یابد؟
بله. یک تغذیه متعادل از عملکرد طبیعی سیستم ایمنی حمایت می‌کند و فراهم کردن مواد مغذی خاصی برای بیماران ترومایی یا بیماران دچار سوختگی، مشکلات و مصائب خاصی را در آنان کاهش می‌دهد. مطالعه‌ای در سال ۱۹۹۴ نشان داد که در صورت استفاده از فرمولاهای غذایی غنی شده با گلوتامین، آرژنین اسیدهای چرب امگا-۳، اسیدهای چرب غیراشباع با چند باند مضاعف، نوکلئوتیدها و اسیدهای آمینه شاخه‌دار، بروز آبسه‌های شکمی و نارسایی چند عضوی را کاهش می‌دهد. کاهش استفاده از دستگاه ونتیلاتور، کاهش اقامت در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) و کاهش مدت اقامت در بیمارستان نیز در این مطالعه مورد توجه قرار گرفت.
سایر مطالعات انجام گرفته بر روی آرژنین و اسیدهای چرب امگا-۳، کاهش عفونت زخم و بهبود لنفوسیتی را در بیماران دچار سوختگی نشان داد. اخیراً مطالعات بیشتر انجام گرفته بر روی گلوتامین نشان داده‌اند که افزودن مکمل گلوتامین به رژیم غذایی بیماران با وضعیت بحرانی و پیوند مغز استخوان باعث کاهش معلولیت عفونتی شده است. چندین مطالعه دیگر نیز اثرات سودمند رژیم‌های غنی از گلوتامین را بر سیستم ایمنی تأیید می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
تقویت سیستم ایمنی با تغذیه مطلوب
تأثیر تغذیه با لوله بر سیستم ایمنی چیست؟
زمانی که عملکرد دستگاه گوارش وجود دارد تغذیه با لوله بهترین روش برای تغذیه بدن است. در مقایسه با تغذیه وریدی، بیمارانی که با لوله تغذیه می‌شوند مشکلات و عوارض عفونی مانند وجود باکتری در خون، آبسه‌های شکمی و ذات الریه را کمتر تجربه می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهد هنگامی که از دستگاه گوارش برای تغذیه استفاده نمی‌شود، باکتریها بیش از اندازه تکثیر می‌شوند بطوریکه این باکتریها را می‌توان از دستگاه تنفسی بیماران بستری در ICU کشت داد. مطالعات تجربی نشان داده‌اند که در صورت عدم استفاده از دستگاه گوارش برای تغذیه، ایمنی دستگاه تنفسی فوقانی دچار آسیب می‌شود. اثرات سودمند تغذیه با لوله حتی با مصرف حجم‌های کوچک غذایی نیز مشاهده شده است. شروع تغذیه بیماران دچار آسیب در ناحیه سر در مراحل اولیه دارای اثرات قابل توجهی است. بهر حال برخی مطالعات در نشان دادن اثرات سودمند بالینی استفاده از تغذیه با لوله در مقایسه با تغذیه وریدی ناموفق بوده‌اند ولی محققین هنوز موافق این مطلب نیستند.
