دکتر فاطمه قائم‌مقامی؛ متخصص زنان
اولین مسأله پیشگیری از سرطان گردن رحم و ضایعات پیش‌سرطانی و زگیل‌های تناسلی است كه چون عامل آن انواعی از ویروس پاییلومای انسانی است، با تزریق واكسن خاص علیه این ویروس‌ها در سنین 12-26 سالگی عمدتاً می‌توان از آن پیشگیری نمود.
اگر چه تزریق واكسن در صورت عدم ازدواج تا 45 سالگی نیز می‌تواند مؤثر باشد، ولی هرچه در سنین پایین‌تر، حدود 12 سالگی تزریق شود، واكنش بدن برای ایجاد آنتی‌بادی ضد آن بیشتر و در نتیجه تأثیر آن در پیشگیری افزون‌تر خواهد بود.
اختلالات هورمونال قبل از30 سالگی
مسأله دیگر در سنین قبل از 30 سالگی مسأله اختلالات هورمونال به صورت اختلال پریودماهیانه است كه در 20 درصد از دختر خانم‌ها به دلیل تخمدان‌های پلی‌كیستیك دیده می‌شود. مسأله عمدتاً ژنتیكی است، ولی عدم تحرك و استفاده از رژیم‌های غذایی ناسالم و غذاهای آماده و چرب و افزایش وزن به تشدید آن كمك می‌کند.
این موارد همواره با انجام سونوگرافی از رحم و تخمدان‌ها و اندازه‌گیری هورمون‌ها در زمان خاصی از سیكل تشخیص داده می‌شود و با استفاده از برنامه ورزشی روزانه، جلوگیری از افزایش وزن، رعایت رژیم‌های غذایی سالم و بالاخره استفاده از هورمون‌هایی كه ضرری برای بدن ندارند، می‌توان آن را كنترل نمود.
عفونت‌های لگنی
عفونت‌های لگنی كه درحقیقت عفونت‌های دستگاه تناسلی داخلی است، در اثر انتقال میكروارگانیسم‌ها از قسمت‌های تحتانی دستگاه تناسلی به‌طور صعودی و انتقال آن به رحم ولوله‌های رحمی ایجاد می‌شود. این عفونت‌ها عمدتاً در اثر مقاربت انتقال می‌یابند و عوامل میكروبی ایجادكننده عمدتاً‌گونوره و كلامیدیا می‌باشند.
علائم این بیماری تب به همراه درد لگنی، درد زیر شكم در محل لوله‌ها و تخمدان‌هاست كه ممكن است در درجات خفیف تا شدید تفاوت کند. گاهی ممکن است عفونت‌های لگنی علائم خاصی ایجاد نکنند. تأخیر در درمان می‌تواند باعث بسته شدن لوله‌ها و نازایی شود. درمان باید علیه این عوامل صورت بگیرد.
عفونت‌ها و افزایش ترشحات زنانگی
مسأله دیگر در این سنین عفونت‌ها و افزایش ترشحات زنانگی است كه شایع‌ترین علت مراجعه خانم‌ها به كلینیك‌های تخصصی زنان می‌باشد. البته این مسأله تا سنین یائسگی ممكن است یكی از مشكلات خانم‌ها باشد، ولی در سنین پایین‌تر و در سال‌های اولیه زناشویی به دلیل عدم مقاومت بدن در مقابل عوامل باكتریال بیشتر دیده می‌شود.
ساده‌ترین فرم این عفونت‌ها، عفونت قسمت‌های تحتانی دستگاه تناسلی یا واژینیت‌ها هستند كه به صورت افزایش ترشحات واژینال و گهگاه علائم خارش و سوزش این ناحیه تظاهر می‌کنند. شایع‌ترین عفونت‌های واژن واژینوزباكتریال است كه در اثر عامل میكروبی به نام گاردنلاواژینالیس ایجاد می‌شود. تشخیص واژینوزباكتریال با وجود ترشحات با بوی ماهی به ویژه بعد از مقاربت یا دوش واژینال داده می‌شود، در معاینه ترشحات خاكستری‌رنگ در دیواره واژن وجود دارد.
عفونت دیگر واژینال تریكومونازیس است كه معمولاً از طریق مقاربت انتقال می‌یابد، در 70درصد موارد از مردان به زنان منتقل می‌شود. این عفونت گاهی همراه با واژینوزباكتریال است و در حدود 60درصد موارد این همراهی وجود دارد. علائم آن وجود ترشحات زیاد بدبوست كه باعث تحریك دستگاه تناسلی خارجی نیز می‌شود.
واژینیت مونیلیایی یا قارچی نوع دیگر از عفونت‌های دستگاه تناسلی تحتانی است؛ به‌طوری كه 75درصد زنان در طول زندگی حداقل یك بار این عفونت را تجربه کرده‌اند و 45درصد زنان دو یا بیشتر موارد دچار این عفونت در طول زندگی می‌شوند. عوامل مستعدكننده این عفونت مصرف آنتی‌بیوتیك، شرایط هورمونی خاص، دوران بارداری و بیماری قند است. علائم این بیماری به صورت خارش دستگاه تناسلی تحتانی همراه با ترشحات پنیری شكل می‌باشد . ترشحات غلیظ به همراه تحریك ولو و واژن دیده می‌شود، درمان‌های موضعی و خوراكی باعث بهبود می‌شود.
كیست‌های تخمدان
مسأله دیگر در این سنین كیست‌های تخمدان است كه ممکن است با اختلال پریود یا درد تظاهر کنند و یا با سونوگرافی تشخیص داده شوند. كیست‌های ساده با رشد قسمتی از تخمدان و تجمع مایع داخل آن مشخص می‌شوند، اندازه آنها معمولاً بالای 30میلی‌متر یا 3 سانتی‌متر است و نباید با فولیكول تخمك كه در زمان تخمك‌گذاری حتی گاه به اندازه 25میلی‌متر می‌رسد، اشتباه شوند.
بیشتر این كیست‌ها خودبه‌خود یا با مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری در خلال شش تا هشت هفته از بین می‌روند و نیاز به پیگیری دو ماه بعد دارند. مسأله دیگر توده‌های تخمدانی است كه در اثر رشد سلول‌های غیرطبیعی ایجاد می‌شوند كه همیشه مترادف سرطان نیستند. این توده‌ها ممكن است خوش‌خیم یا بدخیم باشند.
تفاوت تومورهای خوش‌خیم از بدخیم آن است كه تومورهای بدخیم انتشار می‌یابند، ولی تومورهای خوش‌خیم انتشار نمی‌یابند. و تأثیری در بقای عمر ندارند. حد وسط این تومورها می‌تواند تومورهای مرزی باشند كه در زیر میكروسكوپ توسط آسیب‌شناس تشخیص داده می‌شوند. این تومورها رشد آهسته‌ای دارند و ممكن است خصوصیات انتشاری و عودكننده داشته باشند و بیمار نیاز به جراحی‌های مكرر پیدا کند، ولی در بقا و طول عمر بیمار تأثیری نمی‌گذارند.
درمان توده‌های تخمدانی، جراحی است. توده‌های خوش‌خیم تخمدان ممكن است در خانم‌های جوان كیست درموئید باشد كه از سلول‌های جنینی به وجود می‌آیند و شایع‌ترین توده تخمدانی در زنان جوان است. این توده‌ها از سلول‌هایی كه قرار است به تخمك تبدیل شوند، به وجود می‌آیند و ممكن است داخل آنها بافت‌های مختلف نظیر دندان، مو، چربی و بافت‌های دیگر حتی بافت ریه دیده شود.
این توده‌های تخمدان چون سنگین هستند و ممكن است باعث چرخش پایه تخمدان و علائم اورژانس به صورت پیچش تخمدان یا خونریزی یا پارگی و عفونت شوند، باید تحت جراحی واقع گردند. معمولاً بعد از جراحی بیمار درمان می‌شود وتأثیری در بقای عمر او ایجاد نمی‌كند...
برای خواندن بخش دوم- خانم‌های 30تا 50 سال بخوانند- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- خانم‌های 30تا 50 سال بخوانند- اینجا کلیک کنید.
