به قلم : اعظم حاجی یوسفی ؛ نویسنده، پژوهشگر و فعال اجتماعی ؛ در حوزه توسعه فردی کودک و نوجوان
تحریریه زندگی آنلاین : در دنیایی که تکنولوژی حضور پر رنگی در زندگی کودکان دارد، فعالیت‌های خانوادگی در اماکن عمومی می‌توانند نقش بسیار موثری در کاهش آسیب‌های اجتماعی ایفا کنند.در دنیای پرشتاب امروز، خانواده‌ها بیش از هر زمان دیگری نیازمند لحظاتی برای باهم‌بودن و تقویت پیوندهای عاطفی هستند. فعالیت‌های گروهی و خانوادگی در اماکن عمومی نظیر پارک‌ها، خانه‌های فرهنگ، مراکز تفریحی و فضاهای اجتماعی، فرصت ارزشمندی برای تقویت این روابط فراهم می‌کنند. این‌گونه فعالیت‌ها با ایجاد فضایی شاد و مشترک، امکان گفت‌وگو، همفکری و همراهی میان اعضای خانواده را افزایش می‌دهند و زمینه‌ساز تقویت اعتماد، احترام متقابل و حس تعلق می‌شوند. از سوی دیگر، این ارتباطات خانوادگی قوی، کودکان و نوجوانان را از آسیب‌های اجتماعی همچون انزوا، پرخاشگری و گرایش به رفتارهای پرخطر دور می‌سازند. علاوه بر این، حضور فعال خانواده‌ها در اجتماع، الگویی مثبت برای فرزندان فراهم می‌کند و به آن‌ها می‌آموزد که با احترام به دیگران، همکاری و مشارکت، می‌توان جامعه‌ای سالم‌تر و انسانی‌تر ساخت. در این فضاها، کودکان از سالمندان می‌آموزند، والدین با فرزندان خود بازی می‌کنند، و نسل‌ها در کنار هم، شادی را تجربه می‌کنند.
بیشتربخوانید:
رنگ ها از حال و هوای کودک می گویند
بنابراین:
سرمایه‌گذاری در ایجاد و توسعه فضاهای عمومی خانواده‌محور و برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های گروهی، نه‌تنها به تحکیم بنیان خانواده کمک می‌کند، بلکه گامی مؤثر در کاهش آسیب‌های اجتماعی و ارتقای سلامت روانی جامعه خواهد بود.
امنیت، مقدمه حضور خانواده‌ها در اجتماع
فضاهای عمومی، قلب تپنده تعاملات اجتماعی و فرهنگی هر جامعه هستند، اما برای آنکه این فضاها به محیطی امن، سالم و شادی‌آفرین برای خانواده‌ها و کودکان تبدیل شوند، ضروری است از حضور افرادی با رفتارهای پرخطر و ناهنجار مانند معتادان خیابانی یا افراد با رفتارهای تهدیدآمیز جلوگیری شود. حضور این گروه‌ها در اماکن عمومی، اغلب باعث ایجاد احساس ناامنی، اضطراب و نارضایتی در خانواده‌ها می‌شود. این احساس ناامنی، به‌ویژه برای کودکان، می‌تواند اثرات روانی بلندمدتی به‌جا بگذارد و مانع از بهره‌مندی آن‌ها از فضای بازی، ارتباطات سالم و تجربه‌های جمعی مثبت شود.
با پاک‌سازی و مدیریت مسئولانه فضاهای عمومی، می‌توان محیط‌هایی فراهم کرد که خانواده‌ها با آرامش خاطر در آن حضور یابند، کودکان در فضایی امن رشد کنند، و جامعه گام به گام به سوی سلامت و آرامش اجتماعی پیش برود.
حضور خانواده‌ها و برنامه‌های گروهی در این فضاها، خود عاملی بازدارنده در برابر ناهنجاری‌های اجتماعی است.
زمانی که محیط‌های عمومی با حضور جمعی سالم، شاد و پویا پر شود، فضا برای گسترش رفتارهای آسیب‌زا به‌طور طبیعی محدود خواهد شد و در دل این امنیت و آرامش، موجی از مهربانی و صمیمیت به راه خواهد افتاد؛ موجی که جامعه را به‌سوی همدلی، شادی و سلامت روانی سوق خواهد داد. امنیت فضاهای عمومی برای کودکان، حتی با حضور والدین موضوع بسیار مهمی در طراحی شهری و اجتماعی است. این فضاها می‌توانند به بستری برای رشد اجتماعی، عاطفی و جسمی کودکان تبدیل شوند.
بیشتربخوانید:
تاثیر مخرب تبلیغات بر بدخوری کودکان
در طراحی‌های امن باید چنین ملاحظاتی در نظر گرفته شود
* مسیرهایی برای عبور و مرور، با دید کافی برای والدین، نورپردازی‌های مناسب به ویژه در ساعات عصر، مرزبندی بین مناطق بازی با پارکینگ و خیابان، فضاهایی برای نشستن و نظارت والدین نزدیک محل بازی کودکان و امکاناتی مانند: سایه‌بان، نیمکت، سرویس بهداشتی و آبخوری و وسایل بازی متنوع برای گروه‌های سنی مختلف
* فضای باز برای بازی‌های خلاقانه و فیزیکی مانند: شن‌بازی، دویدن، دوچرخه‌‌سواری و ... و المان‌های طبیعی مثل درخت، چمن، سنگ و آب برای تعامل با طبیعت
* محیط‌هایی برای تعامل اجتماعی و فعالیت‌های مشارکتی مانند باغچه کودک، نقاشی دیواری و ... و نصب تابلوهای ساده برای رعایت قوانین ایمنی با زبانی ساده و کودکانه و جلب مشارکت‌های کودکانه در مراقبت از محیط مثل جمع‌آوری زباله، نگهداری و آبیاری گل‌ها
و ...
چرا فعالیت‌های خانوادگی در فضاهای عمومی مهم هستند؟
بودن در کنار هم در فضاهای غیرمجازی باعث تقویت ارتباط والد و کودک می‌شود و احساس تعلق به خانواده و جامعه در کودک پرورش می‌یابد و در نهایت به افزایش پیوند عاطفی کمک می‌کند.
تجربه‌های واقعی، بازی‌های فیزیکی و تعاملات چهره‌به‌چهره جایگزین زمان صرف شده پشت صحنه‌های موبایل و تبلت می‌شود و با کاهش وابستگی به تکنولوژی به کاهش رفتارهای انزواطلبانه و پرخاشگرانه ناشی از استفاده زیاد از موبایل و تبلت منجر می‌شود.
والدین می‌توانند الگوی احترام، مشارکت و مسئولیت‌پذیری و آرامش باشند و مدل‌سازی رفتارهای سالم توسط والدین به راحتی شکل می‌گیرد.
باعث پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی می‌شود، زیرا کودکانی که احساس دیده شدن، حمایت و مشارکت در خانواده دارند، کمتر در معرض آسیب‌های اجتماعی مانند پرخاشگری، بزهکاری و یا افسردگی قرار می‌گیرند.
یادمان باشد ایمنی تنها به معنای نبودن خطر نیست، بلکه ایجاد فضایی است که در آن کودک احساس امنیت و حمایت، آزادی برای رشد و تجربه داشته باشد.
و حضور والدین و ایجاد فضاهای امن طراحی شده تشویق‌کننده کودک می‌باشد.
ادامه دارد....
