رکسانا خوشابی؛ کارشناس ارشد مشاوره
سوالاتی که دختر و پسر قبل از ازدواج باید از همدیگر بپرسند، از جمله اطلاعاتی است که بسیاری از جوانان به دنبال آن هستند.
آنها می‌‌خواهند بدانند در جلسه اول آشنایی یا خواستگاری چه سوالاتی را باید مطرح کنند؟ در جلسات دوم و سوم آشنایی باید چه مواردی را مد نظر قرار دهند؟
از کجا بفهمند که طرف مقابل راست می‌‌گوید یا نه؟ و بسیاری موارد دیگر ...
با آن که برخی از متخصصان سوالات واحد و مشخصی را طرح کرده‌اند و معتقدند که دختر و پسر باید این سوالات ثابت و مشخص را بپرسند، اما آن چه ما را به سوی حقیقت راهنمایی می‌‌کند، تن‌ها جواب سوالات مشخص و ثابت نیست.
بلکه مجموعه‌ای از اقلام اطلاعاتی هستند که برای ما ارزشمندند و ما را به شناخت طرف مقابل راهنمایی کنند.
برای مثلا زبان بدن، نحوه نشست و برخاست، نحوه آشامیدن و خوردن، واکنش‌‌های عصبی، نحوه پول خرج کردن، نوع حرف زدن، ارزش‌ها و عقاید و باورها، نوع شغل و نظم و ترتیب، میزان تعهدات، نوع نگاه کردن به جنس مخالف، نحوه رفتار اجتماعی (رفتار در حین رانندگی، رفتار در نزد بزرگترها یا همسن‌‌ها، رفتار در رستوران با خدمه و...).
بنابراین صرف سوال پرسیدن و پاسخ دادن، راهنمای ما در ازدواج نیستند و ممکن است افرادی باشند که مهارت‌‌های سخنوری آنها بالا باشد، یا به قول معروف حاضر جواب و خوش سخن باشند و پاسخ‌های رویایی و ایده آلی به ما تحویل بدهند که با حقیقت فاصله زیادی داشته باشد.
آن چه برای ازدواج باید بدانیم و اطلاعاتی که باید گردآوری کنیم همیشه با سوال و جواب به دست نمی آید. پس باید منابع کسب اطلاعات خود را گسترش بدهیم.
با این مقدمه برویم به سراغ این که چه اطلاعاتی باید از طرف مقابل کسب کنیم. من این اطلاعات را در چند دسته طبقه بندی کرده ام.
بسته به این که خود شما چه کسی هستید و طرف مقابل چه ویژگی‌هایی دارد، سعی کنید با سوالاتی ک خودتان طرح میکنید به این پاسخ‌ها دست پیدا کنید:
هدف مشترک
اگر دو نفر بخواهند با هم همراه شوند، حتما باید مقصد و هدف مشترکی داشته باشند. اگر شما بخواهید به شیراز بروید و طرف مقابل شما بخواهد به ارومیه برود همراه شدن شما با هم واقعا سخت خواهد بود چون مقاصد شما از همدیگر خیلی دور است.
در زندگی با یک نفر، اول باید خودشناسی ما به درجه‌ای رسیده باشد که بدانیم هدف مان در زندگی چیست؟ وبعد بفهمیم هدف طرف مقابلمان در زندگی چیست؟
و چقدر این دو هدف با هم شباهت دارند (توجه داشته باشید که به هدف ازدواج کاری نداریم. بلکه منظور هدف در زندگی است).
اگر کسی می‌‌خواهد پولدار بشود و نفر دیگر می‌‌خواهد مثلا نقاش معروفی بشود این دو نفر هدف متفاوتی دارند و فردی که ثروت را دوست دارد معمولا نمی‌تواند درک کند چطور کسی می‌‌تواند ساعت‌‌ها و روزها بنشیند و محصولی را تولید کند که ممکن است هرگز به فروش یعنی به پول نرسد!
البته این یک مثال است. هر دو طرف باید درباره اهداف کوتاه و بلند مدت خود در زندگی، خواسته‌ها و رویاهای خود با هم صحبت کنند.
اما صحبت به تنهایی کفایت نمی کند. بلکه دو طرف باید بررسی کنند که آیا گذشته طرف مقابل، از آن چه ادعا می‌‌کند حمایت می‌‌کند یا نه؟
برای مثال وقتی کسی می‌‌گوید می‌‌خواهم دکترای فیزیک داشته باشم باید دید در چند سال قبلی زندگی اش هیچ حرکتی برای درس خواندن در رشته فیزیک انجام داده یا نه؟
علاقه‌‌ها و تنفرهای مشترک
دو دسته از سوالات مهم قبل از ازدواج به دانستن علاقه‌‌ها و تنفرهای طرف مقابل بر می‌‌گردد.
این که طرف مقابل ما به سمت چه کارها و چه چیزهایی گرایش دارد؟
چه چیزها، چه رفتارها، چه ارزش‌ها و اخلاقیات، چه اعتقادات و چه نوع پیشرفت‌‌هایی را دوست دارد و سلیقه‌‌هایش چه هستند و برعکس، از چه چیزهایی تنفر دارد، چه کارهایی را اصلا دوست ندارد، چه رفتارهایی را نمی پسندد با چه عقایدی اصلا کنار نمی آید و هر دو طرف در باره جنس مخالف چه چیزهایی را می‌‌پسندند یا از آن کراهت دارند؟
نکته مهم در اینجا همخوانی و اشتراک دختر و پسر در این علائق یا تنفرات است. وگرنه نظر هر کسی محترم است و قضاوتی وجود ندارد.
مهم این است که آیا علائق و تنفرات طرفین شبیه و مشترک هست یا نه؟ و اگر شبیه و مشترک نیست زندگی سختی در پیش خواهند داشت.
شاید صدها سوال برای فهمیدن علائق و تنفرات قابل طرح باشند که خود دختر و پسر باید آنها را پیدا و طرح کنند. از چیزهایی که برای خودتان مهم تر است شروع کنید و نظر طرف مقابل را با سوالات بی طرفانه (نه سوگیرانه) جویا بشوید.
همچنین رفتار خود او را بررسی کنید. برخی می‌‌گویند از دروغ متنفرم اما در عمل دروغ زیاد می‌‌گویند.
برخی می‌‌گویند از کار و تلاش خوشم می‌‌آید اما در عمل تلاشی به خرج نمی‌دهند و منتظرند دیگران آنها را به خواسته‌هایشان برسانند.
به هر حال معاشرت‌‌های کنترل شده (که از چارچوب‌های خاصی خارج نشود) و هدفمند (یعنی به قصد مشخص و فهمیدن نکات مشخص نه برای خوش گذرانی) لازم است تا فرد در قالب فعالیت‌‌های جمعی (مانند سفر‌‌ها و پیک نیک‌‌های خانوادگی) و معاشرت‌‌های اجتماعی رفتار و منش همدیگر را بشناسند.
سوالات مربوط با فرهنگ، عقاید، پایبندی‌ها، ارزش‌ها
دسته دیگر سوالات، باید در جهت فهم هر چه بیشتر میزان پایبندی به ارزش‌های دینی مذهبی و سنت‌‌ها، تعهدات و آداب و رسوم خانوادگی و مشابه این‌ها باشد.
قبل از ازدواج باید میزان مذهبی بودن طرف مقابل را بدانیم، بدانیم از نظر فرهنگی چقدر با ما شباهت دارد، ارزش‌های او با ارزش‌های ما تا چه اندازه همخوانی دارد.
نیازهایش چه هستند؟ چقدر آماده تعهد دادن و ازدواج است، چرا می‌‌خواهد ازدواج کند و مواردی از این دست. که البته این سوالات هم باید با عمل فرد مقایسه شود و سپس درباره شباهت طرفین در آن، تصمیم گیری بشود.
سوالات خانوادگی
این سوالات شامل کسب اطلاعات درباره خانواده، میزان شباهت‌‌های خانوادگی، رسوم خانواده‌ها، زبان و لهجه آنها، شغل خانوادگی، تعداد فرزندان در هر خانواده، انتظاراتی که خانواده از طرف مقابل دارند و انتظاراتی که از عروس یا داماد آینده دارند باشد.
در واقع هم دختر و هم پسر باید انتظارات خانواده خود را از خود و از همسر آینده خود برای طرف مقابل تشریح کند.
سوالات اقتصادی
حتما لازم است طرف مقابل خود را از نظر علائق مالی و نوع خرج کردن بشناسیم و با هم به توافق برسیم.
همچنین درباره مراسم عروسی و محل زندگی آینده یا نوع خانه‌ای که می‌‌پسندیم و امکان تهیه آن را داریم باید با طرف مقابل توافق کنیم.
محدودیت‌ها
قبل از ازدواج، حتما باید بدانید که همسر آینده شما چه محدودیت‌هایی برای شما قائل است.
این را مستقیما بپرسید و با هم توافق کنید. اگر پسری نمی‌خواهد همسر آینده‌اش شاغل باشد، اگر دختری نمی خواهد همسر آینده‌اش بدون او به سفر نرود و... باید همه موارد را صادقانه با هم در میان بگذارند.
مواردی که گفته شد در واقع، ساده ترین و اولیه ترین سوالات ما را تشکیل می‌‌دهند. اما همان طور که گفته شد این سوالات تن‌ها منابع کسب اطلاعات نیستند.
غیر از موارد کسب اطلاعات که در ابتدا گفته شد، تحقیق درست و هوشمندانه هم می‌‌تواند اطلاعاتی فراهم کند.
البته تحقیق حتما باید غیر مستقیم باشد و با مهارت و حتی گاهی با به اصطلاح یکدستی با بلوف زدن همراه باشد.
تحقیق کننده باید بداند دقیقا به دنبال کسب چه اطلاعاتی است. ضمنا از این که درباره شما تحقیق شود ناراحت نشوید.
چون کسانی تحقیق می‌‌کنند که فرزندشان برایشان ارزشمند است و نمی خواهند به سادگی زندگی بدی را برای او فراهم کنند.
