زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر سید ضیاءالدین مظهری؛ متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی از دانشگاه آلمان

چگونگی عملكرد تغذیه در قبال سیستم ایمنی از ابعاد متعدد و مختلف غذای مصرفی و مواد مغذی موجود در گروه‌های غذایی روزمره به طور مستقیم و غیرمستقیم اثرگذار است. 

الف) اثرات مستقیم تغذیه بر سیستم دفاعی بدن
1- تامین‌كننده انرژی برای سلول‌های دفاعی، مهاجم و جنگنده 2- تقویت‌كننده قدرت مبارزه با انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی و مواد شیمیایی ثانویه (سبزیجات و میو‌ه‌جات) 3- تامین‌كننده بعضی از مولكول‌های سازنده دودمان‌های مختلف گویچه‌های سفید و اسیدهای آمینه خاص؛ مثلا گلوتامین 4- كاهش‌دهنده تراكم و اثرگذاری هدفمند عوامل مخرب و مهاجم و یا كم اثر نمودن سموم وارده و یا تولیدی توسط میكروارگانیسم‌ها

ب) اثرات غیرمستقیم مواد موجود در گروه‌های غذایی مصرفی
انواع فیبرهای محلول و نامحلول قادرند مواد مضر و مهلك را در مسیر حركت خود در كانال گوارشی كم اثر یا خنثی كنند و یا مقدار جذب آنها را به نحو موثری كاهش دهند، مانند كاهش مقدار جذب كلسترول بد و تری‌گلیسیرید تحت تاثیر سبزیجات و میوه‌جات و غلات حاوی فیبرهای محلول و نامحلول مثل سبوس جوی دو سر، سیب، هویج و نان‌های سبوسداری كه با خمیر ترش و یا خمیر مایه پروسه تخمیر و ورآمدن خمیر آنها صورت پذیرفته و با شعله غیرمستقیم در تنورهای استاندارد پخته شده باشند.

دریافت روزانه 23 گرم فیبر برای خانم‌ها و 30 گرم فیبر برای آقایان از طریق مواد غذایی مصرفی به موازات ده‌ها اثر مفیدی كه در عملكرد صحیح هضم، جذب و دفع مواد زاید توسط روده‌ها دارد، با مناسب‌تر كردن محیط رشد باكتری‌های مفید و تقویت توان و افزایش میزان تكثیر و لانه‌گزینی آنها، فضای روده را برای استقرار، فعالیت و تكثیر باكتری‌های بیماری‌زا تغییر داده و امكان پرورش و گسترش و عملكرد آنها را محدود می‌سازد.

علاوه بر مواردی كه به طور اختصار گفته شد، لازم است با شناخت بیشتر عملكرد موادغذایی روزمره در مواردی كه احتمال شیوع یا بروز بیماری‌ها فراهم‌تر و تغییرات آب و هوایی برای رشد و نمو آنها مناسب‌تر گردیده است، با كاهش یا حذف مواد تضعیف‌كننده و افزایش مصرف موادغذایی تقویت‌كننده سیستم ایمنی، آگاهانه برنامه‌ریزی كنیم و هوشمندانه غذاها را انتخاب و فرآوری نماییم؛ چرا كه نوع، میزان و كیفیت غذاهای مصرفی با اثرگذاری در سیستم ایمنی، تكثیر و تقویت فعالیت گلبول‌های سفید و دودمان‌های مختلف آن، هرگونه توطئه و تجاوز عوامل بیماری‌زای خودی و بیگانه را در نطفه خفه می‌سازد.

برای گروهی از این نیروها نیز باید امكانات لازم جهت حمله و كشتار باكتری‌ها، ویروس‌ها و سلول‌های سرطانی و خنثی‌سازی تركیبات غیرخودی نفوذی و بیماری‌زا به طور كامل فراهم شود. مواد غذایی متناسب، متعادل و متنوع در جهت تقویت نیروی دفاعی و جنگندگی، مواد مغذی مفید و كارآمدی را به جبهه‌های نبرد با مهاجمین بی‌شمار گسیل می‌كند. قبل از آنكه به تك تك گروه‌ها و مواد غذایی و تركیبات موثر آنها اشاره‌ كنیم، عوامل تقویت‌كننده و یا تضعیف كننده را به صورت شماتیك به تصویر می‌كشیم.