زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر سید ضیاء‌الدین مظهری؛ متخصص تغذیه

الف) پتاسیم

مطالعات نشان داده‌اند كه مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم توسط بیماران مبتلا به پرفشاری خفیف تا متوسط خون، فشار خون ماكزیمم و مینیمم آنها را كاهش داده است.

پتاسیم در سیب‌زمینی، حبوبات، میوه‌های خشك‌شده، ماهی، غلات سبوسدار، گوجه‌فرنگی و انواع میوه‌های تازه مخصوصا موز و آلو، شیر گاو، آجیل و سبزی‌ها فراوان است.

در حالی كه برنج، شكلات، تخم مرغ، نان و بیسكویت، پنیر و آرد مقدار كمی پتاسیم دارند و در شكر، مربا، عسل، كره، خامه و روغن‌ها اصلاً پتاسیم وجود ندارد.

لازم به توصیه است كه پتاسیم حتماً از طریق غذا دریافت شود.

مصرف پتاسیم به شكل دارویی، گرچه ممكن است اثر ناچیزی در جهت كاهش فشارخون داشته باشد، ولی با این حال ممكن است با افزایش سطح پتاسیم خون احتمال خطر بالایی را به همراه داشته باشد.

ب) كلسیم

مطالعات انجام گرفته در ایالات متحده آمریكا در مورد رژیم غذایی و سلامت نشان داده‌اند افرادی كه كلسیم كمی دریافت می‌كنند پرفشاری خون بیشتری دارند.

منبع اصلی كلسیم غذایی در درجه اول لبنیات و سپس گوشت‌ها و ماهی‌هایی كه با استخوان مصرف می‌شوند و در نهایت برخی سبزیجات مثل خانواده كلم‌ها است.

ج) اسیدهای چرب چند غیر اشباع

نتایج چندین مطالعه نشان داده است كه با مصرف روغن ماهی كه حاوی اسیدهای چرب بلند زنجیر امگا-3 است كاهش معنی‌داری در فشار خون مشاهده می‌شود (البته مقدار مصرف اسیدهای چرب امگا-3 در این حال بیش از مقداری است كه به‌طور طبیعی با خوردن مقدار زیادی ماهی حاصل می‌شود).

د) منیزیم

منیزیم بعضی مواقع می‌تواند فشارخون را كاهش دهد.

توزیع منیزیم در غذاها تا حدودی مشابه پتاسیم است.

غلات كامل و حبوبات، منابع عالی غذایی منیزیم، و گوشت‌ها و سبزیجات سبز منابع متوسط آن به شمار می‌روند.

ه) گیاهخواری

یافته‌های به‌دست آمده از یك مطالعه وسیع در ایالات متحده آمریكا نشان داده‌اند یك رژیم غنی از میوه‌ها، سبزی‌ها و محصولات لبنی كم‌چربی، فشار خون را در افراد دارای پرفشاریِ خیلی خفیف خون كاهش می‌دهد.

توصیه رژیمی برای جلوگیری از پرفشاری خون (DASH)

به خوبی روشن شده تعدادی از فاکتورهای موجود در شیوه زندگی افراد در ایجاد فشار خون دخالت دارند كه مهم‌ترین این عوامل، عادات غذایی می‌باشند.

با اینکه داروهای ضد فشار خون در درمان این بیماری موثر هستند، ولی زیان‌های جانبی این داروها و قیمت آنها باعث محدودیت در استفاده از این داروها و تاکید بر رابطه مهم این بیماری با تغییرات غذایی گردیده است.

آزمایش‌هایی که به منظور جلوگیری از افزایش فشار خون انجام گردید و مطالعات DASH) Dietary Approaches to stop Hypertension) {راهکارهای رژیمی برای جلوگیری از پرفشاری خون} نشان داده‌اند که تغییر در رژیم غذایی در افرادی که فشار بالاتر از حد نرمال دارند، موثر است.

مطالعات DASH نشان داد که یک رژیم سرشار از میوه و سبزی و مواد لبنی بدون چربی و یا محدود از چربی‌های اشباع، فشار خون سیستولیك را به طور متوسط 11-6 میلی متر جیوه کاهش می‌دهد.

رژیم‌های غذایی پیشنهاد شده DASH برای جلوگیری و کنترل فشار خون بالا استفاده می‌شود.

از دیگر اهداف مداخله‌ای می‌توان به کنترل پتاسیم، کلسیم، منیزیم و یا استفاده از مکمل روغن ماهی و تغییر در درصد رژیم غذایی اشاره کرد.

نمونه این رژیم در ادامه آمده است: