زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر سید مهدی ميرغضنفری؛ پزشك و دكترای تخصصي فيزيولوژی، رئيس هيأت موسس انجمن تحقيقات طب سنتی ايران

احادیثی در باب خواص تخم‌مرغ

از پیامبر خدا (ص) نقل شده است: «یكی از پیامبران از سستی به درگاه خداوند نالید. خداوند او را به خوردن تخم مرغ فرمان داد.» در جای دیگر امام علی (ع) فرمودند: «یكی از پیامبران از كمی زاد و ولد در میان امت خویش به درگاه خداوند نالید. خداوند به او فرمود مردم را به خوردن تخم مرغ سفارش كنید. مردم این كار را كردند و پس از آن زاد و ولد در میانشان فراوان شد.» امام باقر (ع) فرمودند: «هر كس فرزند ندارد تخم مرغ بخورد و فراوان از آن بهره ببرد؛ چرا كه نسل را می‌‌افزاید.» در کتاب کافی از امام کاظم (ع) این حدیث ذکر شده که فرمودند: فراوان خوردن تخم مرغ فرزند را افزون می‌‌سازد. در كتاب كافی از امام صادق (ع) آمده است كه این حضرت از تخم مرغ یاد كردند و فرمودند: «تخم مرغ خوراكی سبك است، دلدادگی به گوشت را فرو می‌‌نشاند، ولی عارضه‌‌های گوشت را هم ندارد.»

ملاكی برای حلال و حرام بودن تخم پرندگان از دیدگاه ائمه

در كتاب كافی از امام باقر (ع) آمده است كه فرمودند: «آن پرندگانی را بخورید كه هنگام پرواز كردن بال می‌‌زنند و تخم پرندگانی را استفاده كنید كه دو سمت آن با هم متفاوت است و نیز پرندگانی كه چینه دان دارند.» در چندین حدیث به ملاك تفاوت دو طرف تخم پرنده برای حلال بودن، اشاره شده است؛ یعنی اینكه یكی از دو سر پهن‌تر (گرد تر) و یكی دیگر باریكتر (مخروطی) است.

خوردن تخم مرغ با خوراكی‌‌های دیگر

شخصی از امام صادق (ع) در مورد تقویت قوای جنسی سوال كرد امام فرمودند: «پیاز را ریز و در روغن زیتون سرخ كن. تخم مرغی هم بردار و در سینی‌ای بشكن و قدری نمك بر آن بپاش. آنگاه این تخم مرغ را روی پیاز و روغن زیتون بریز و اندكی بجوشان (تفت داده شود) و سپس از آن بخور.» و در حدیث دیگری از امام كاظم (ع) هم این طرز مصرف تخم مرغ برای افزایش توان جنسی آمده است.  در کتاب کافی آمده است شخصی نزد امام کاظم (ع) از کمی فرزند اظهار ناراحتی کرد؛ حضرت فرمودند از خداوند آمرزش بطلب و تخم مرغ با پیاز بخور. در توضیح این احادیث می‌‌توان گفت: برای افرادی كه مخصوصا مزاج سرد دارند و یا میل جنسی كمی دارند و یا توان انجام عمل جنسی را به صورت كامل ندارند خوردن تخم مرغ توصیه می‌‌شود. همراه کردن تخم مرغ با روغن‌‌ها می‌‌تواند غذائیت آن را افزایش داده، تولید مایع جنسی را زیاد کند. از پیامبر خدا (ص) نقل شده است كه «مصرف گوشت با تخم مرغ بر توان جنسی می‌‌افزاید.» در كتاب كافی  از امام صادق (ع) هم برای افزایش فرزند به همین تركیب (گوشت با تخم مرغ) اشاره شده است. از امام کاظم (ع) نقل شده که مصرف این ترکیب منجر به درشت شدن استخوان فرزند می‌‌شود.
 

احادیثی در باب اهمیت زرده تخم مرغ

در كتاب كافی از امام صادق (ع) نقل شده است كه زرده تخم مرغ سبك و سفیده آن سنگین است. 
شخصی در نزد امام رضا (ع) از مشكل گوارش غذا اظهار ناراحتی كرد، امام فرمود: «زرده تخم مرغ بخور.» آن شخص این كار را انجام داد و بهبود حاصل شد. 
در توضیح این احادیث می‌‌توان گفت: كسانی كه دچار ضعف قوای بدن هستند و معده ضعیفی هم دارند، بسیار خوب است كه زرده تخم مرغ را جدا كرده و به صورت پخته شده نیمه آب‌پز یا عسلی استفاده كنند.

احادیثی درمورد نهی از افراط درخوردن تخم مرغ 
امام رضا (ع) می‌‌فرمایند كه «خوردن همیشگی تخم مرغ سبب پیدایش كك و مك در صورت می‌‌شود، بیماری سپرز (طحال) می‌‌آورد و ایجاد كننده بادهایی (گاز‌‌هایی) در سر معده است. زیاد خوردن تخم مرغ آب‌پز تنگی نفس و نفس بریدگی می‌‌آورد.» در توضیح این حدیث اینطور می‌‌توان گفت: زیاد مصرف كردن هر ماده خوراكی ضرر دارد؛ از جمله تخم مرغ چون غذاییت زیادی دارد و زیاد مصرف كردن آن باعث سنگینی بافت‌‌ها و اعضای بدن از جمله كبد و طحال شده و منجر به رسوب مواد زاید در اعضا و پوست می‌‌شود. برای افرادی که دچار ضعف هضم هستند، مصرف زیاد تخم مرغ منجر به بروز نفخ در معده و روده خواهد شد.

تخم مرغ از دیدگاه طب سنتی

غذاییت تخم مرغ بسیار بالا و نزدیك به گوشت است. بهترین تخم مرغ آن است كه بزرگ باشد و در همان روز تخم گذاری مصرف شود. اگر امكان نگهداری تخم مرغ در جای خنك نبود، می‌‌توان آن را داخل نمك نگه داشت تا ماندگاری آن بیشتر و فساد آن به تاخیر افتد. زرده تخم مرغ مایل به گرمی و تاحدودی به خشكی است، ولی سفیده آن مایل به سردی و تری است. پوست تخم مرغ نیز سرد و خشك است. بنابراین در یك خوردنی چندین طبع در کنار هم جمع شده اند که این از شگفتی‌‌های خلقت و نشان دهنده اهمیت این غذاست. خونی كه به دنبال هضم زرده تخم مرغ در بدن تولید می‌‌شود خونی بسیار معتدل و مفید برای ریه و مجاری تنفسی است. اگر همراه با فلفل استفاده شود حرارت آن افزایش یافته و جذب آن هم بیشتر می‌‌شود. سفیده تخم مرغ خون لزج تولید می‌‌كند. سرد مزاجان باید كمتر از سفیده استفاده كنند. بهتر است سفیده تخم مرغ همراه با نمك و كمی روغن زیتون و ادویه تند مصرف شود. بهترین حالت آماده كردن تخم مرغ برای مصرف، حالت آب‌پز عسلی (که در طب سنتی به آن نیم برشت و نیم بند هم گفته می‌‌شود) است كه هضم آن راحت و غذاییت آن بالاست و خون متناسبی تولید می‌‌كند و فضولات كمی هم دارد. برای تهیه تخم مرغ عسلی پس از اینكه آب به جوش آمد باید حدود 5-3 دقیقه تخم‌مرغ در آب بماند و خارج شود. تخم مرغی كه در روغن برشته شده (نیمرو یا كوكو) و یا زیاد سفت شده باشد، هضم سخت‌تری خواهد داشت. زرده تخم مرغ مقوی قلب و مغز است و باعث تقویت قوای جنسی می‌‌شود. همچنین برای كسی كه خون زیادی از وی رفته بسیار مفید است چون كه به سرعت تبدیل به خون می‌‌شود. بعد از تخم مرغ، تخم پرندگانی چون تخم قرقاول، تیهو، دراج و كبك هم بسیار خوب و مفید و نسبتا شبیه به تخم مرغ خانگی است و مصرف آنها کاملا توصیه می‌‌شود. تخم اردك، مرغابی، غاز و شترمرغ همچون گوشت آنها دیر هضم تر بوده، بوی نامناسبی داشته و اخلاط نامناسبی را هم در بدن تولید می‌‌كند و انسان به صورت عادتی نباید از تخم این پرندگان استفاده كند. برای افزایش خاصیت تقویت قوای جنسی می‌‌توان تخم مرغ را همراه با دانه شاه‌تره و كمی نمك استفاده كرد. این برای افراد ضعیف، افرادی كه در دوره نقاهت به سر می‌‌برند و یا پس از انجام حجامت هم مفید است. تخم مرغ آب‌پز سفت دیرهضم است و دیر از بدن دفع می‌‌شود. برای اصلاح این مورد می‌‌توان از ادویه جاتی چون آویشن، فلفل و نمك استفاده كرد. اگر زیاد از حد خورده شود قولنج ایجاد می‌‌كند. افرادی كه مزاج‌‌های سرد و یا معده‌‌های ضعیفی دارند، تخم مرغ و مخصوصا سفیده تخم مرغ كمتر مصرف كنند و یا اگر استفاده می‌‌كنند همراه با نمك و فلفل باشد. نكته مهم این است كه اگر سفیده تخم مرغ در كنار سركه قرار گیرد، از مخلوط آنها جسم بسیار سخت و غیر قابل هضمی ایجاد می‌‌شود كه بسیار برای بدن مضر است.