بهناز عباسی‌مقدم؛ کارشناس ارشد تغذیه
بهار در میان فصول به فصل اعتدال شناخته شده است، چون مزاج انسان همراه با طبیعت معتدل می‌باشد. در فصل زمستان به دلیل سرمای زیاد منافذ پوستی بدن بسته می‌شود و دفع مواد زاید كمتر است. در این فصل مردم برای دریافت انرژی بیشتر مواد پركالری بیشتری مصرف می‌كنند.
مصرف این مواد، سموم بیشتری را به بدن تحمیل می‌كند. با شروع فصل بهار با آمادگی طبیعت برای سرسبزی، بدن نیز برای دفع سموم خود آماده می‌شود، بنابراین بهتر است در این فصل به دفع سموم بدن دقت داشته باشیم و یكسری دستورات غذایی را رعایت نماییم.
حكمای طب سنتی معتقدند مصرف سبزی‌ها و گیاهان دارویی كه در فصل بهار می‌رویند، تأثیر بسیار زیادی در پاكسازی خون و پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری‌های فصل بهار دارد.
توصیه‌های غذایی فصل بهار
در این فصل مصرف غذاهای پركالری، پر ادویه، تند، شیرین، سنگین و كثیرالهضم باید محدود شود.
مصرف مواد گوشتی و شیرینی‌جات (خرما، شیره انگور و... ) محدود شوند.
مصرف مواد غذایی سبك مانند سوپ و آش دوغ و بورانی در این فصل توصیه می‌شود.
باید به مصرف شربت‌هایی كه طبع معتدل دارند (مثل شربت نارنج، سكنجبین و ...) توجه شود.
دفع سموم بدن از طریق حجامت و ...
انجام ورزش و فعالیت منظم
بیماری‌های گرم و تر مثل جوش و دمل به این دلیل در این فصل عود می‌كنند كه طبیعت آنها با فصل بهار یكی است، ولی بیماری‌های سرد مثل سرطان یا بیماری‌های مفصلی در این فصل عود نمی‌كنند.
بهار فصل رشد و رویش گیاهانی است كه بیشترین كاربرد را از نظر دارویی و غذایی در طب سنتی و غذاهای محلی دارند. سبزی‌های صحرایی به لحاظ ویژگی‌های خاص خود در درمان‌های سنتی ویژه هستند. این سبزیجات طیف گسترده‌ای از گیاهان هستند، اما از جمله مواردی كه عمومیت بیشتری دارند، می‌توان به بابونه، پونه، بولاغ اوتی، كنگر، ریواس، سبزی كوفته، غازیاتی، مرزه و والك اشاره نمود.
بولاغ اوتی
بولاغ اوتی (شاهی آبی) حاوی كلسیم، سدیم، گوگرد و ویتامین‌های C, B و E است. طبع آن گرم و تر است. این گیاه تصفیه‌كننده خون، مقوی معده، اشتهاآور و مدر است. همچنین برای افراد بیمار انرژ‌ی‌زا است. شاهی آبی نفخ روده را بهبود می‌بخشد. به علت داشتن كلسیم از ریزش مو و شكستن ناخن جلوگیری می‌كند. مصرف آن باعث طول عمر می‌شود. این گیاه به دلیل تصفیه خون، پوست را شفاف می‌كند. دوست كبد است، یرقان را درمان و طحال را تقویت می‌كند.
می‌توان از شاهی آبی در سالاد استفاده كرد. همچنین استفاده از انواع تازه یا خشك آن در آش، كوكو و سوپ مناسب است یا می‌توان مانند سبزی‌خوردن از آن استفاده نمود.
چای آن نیز یك نوشیدنی مناسب روزانه است و در واقع همانند یك تقویت‌‌كننده باعث شادابی و رفع خستگی می‌شود.
بابونه
بابونه دوست كبد است و به علت صفرآوری‌اش برای سوءهاضمه و ترشی معده، چای آن را توصیه می‌كنند. بابونه مزاج را متعادل می‌كند، خون را صاف می‌كند و پودر آن را به عنوان ضدنفخ می‌توان به كار برد. مصارف آن بسیار است، اما در این مبحث، فواید آن را در ارتباط با فصل بهار برشمردیم.
در گذشته‌های دور بابونه در تركیب سبزی كوكو و پلو مورد استفاده قرار می‌گرفت. این شاید به دلیل اثرات ضدنفخ این سبزی گرانبها بود كه در ایام عید برای رفع پیامدهای پرخوری و متنوع‌خوری از آن استفاده می‌شد.
برای خواندن بخش دوم -رژيم غذايی سنتی متناسب با بهار- اینجا کلیک کنید.
