دكتر محسن نراقی؛ رییس انجمن تحقیقات راینولوژی، فلوی رسمی جراحان بینی آمریكا، بورد فوق تخصصی جراحی پلاستیك و ترمیمی صورت، مدرس آكادمی جراحان پلاستیك و ترمیمی صورت آمریكا، عضو آکادمی جراحان زیبایی آمریکا، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران، www.nose.ir
انواع جراحی زیبایی پلک
جراحی زیبایی پلك (بلفاروپلاستی) ممكن است برای دو پلک بالا، دو پلك پایین یا در یك جراحی برای هر چهار پلك انجام شود.
بنابراین اصطلاحاً بلفاروپلاستی پلك تحتانی، بلفاروپلاستی پلك فوقانی و بلفاروپلاستی توام فوقانی و تحتانی نامیده می شود.
در مورد هر پلك تكنیك های بسیار متعدد و پیچیده ای وجود دارد كه در جراحی ها مورد استفاده قرار می گیرند.
نوع تكنیك ممكن است مبنایی برای تقسیم بندی انواع جراحی پلك باشد.
مثلاً در مورد پلك تحتانی ممكن است برش از طریق ملتحمه و یا از طریق پوست باشد.
بنابراین بلفاروپلاستی پلك تحتانی بر دو نوع با و یا بدون برش پوستی تقسیم می شود.
افراد کاندید مناسب جراحی زیبایی پلك
افرادی كه به این نوع جراحی نیاز دارند را می توان به سه گروه تقسیم بندی كرد:
دسته اول بیمارانی كه خواستار تغییر شكل پلك برای زیباتر شدن چهره در سن جوانی هستند. این افراد دارای سابقه خانوادگی و ارثی هستند و پلك های آنها از همان سنین جوانی پف كرده است.
دسته ای از این افراد چشم هایی شبیه ژاپنی ها دارند یعنی شیار پشت پلك در آنها تشكیل نشده و نوع بخصوصی از عمل جراحی پلك بنام بلفاروپلاستی اورینتال برای آنها انجام می شود.
در این نوع جراحی با ایجاد چین پلكی چشم ها حالت درشت تری پیدا می کنند.
دسته دوم افرادی هستند كه در اثر مرور زمان و با بالا رفتن سن، نخستین اثرات سالخوردگی را در پلك خود پیدا می كنند.
در این افراد جراحی پلاستیك پلك با هدف جوان سازی چهره و برگرداندن حالت چشم ها به سال های قبل صورت می گیرد.
در حقیقت این نوع بلفاروپلاستی كه اصطلاحاً بلفاروپلاستی رجوونیشن نامیده می شود یكی از هفت نوع جراحی اصلی برای جوان سازی چهره به شمار می آید.
دسته سوم افرادی هستند كه بعلت شلی بیش از حد پلك ها دچار مشكلات متعدد در عملكرد پلك می شوند. شلی بیش از حد پلك بالا موجب افتادگی پوست پلك روی مژه های بالا می شود.
شلی بیش از حد پلك پایین موجب باز بودن پلك ها و خشكی چشم می شود. در این افراد عمل جراحی پلاستیك پلك برای اصلاح عملكرد پلك ها است و بنابراین بلفاروپلاستی فانكشنال نام دارد.
سن مناسب برای عمل پلاستیک پلک
همانطور كه در تقسیم بندی افرادی كه به این جراحی نیاز دارند گفته شد، سن مناسب این عمل به نوع عمل جراحی بستگی دارد.
در دسته اول عمل جراحی در سنین جوانی، در دسته دوم در سنین میانسالی و در دسته سوم در سنین سالخوردگی انجام می شود.
بنابراین برحسب نوع مشکل، این جراحی از زیر بیست سال تا بالای هشتاد سال قابل انجام است.
در مشکلات مادرزادی در سنین پایین تر و در مشکلات ناشی از پیری پوست در سنین بالاتر انجام می شود.
آمادگی ها و مراقبت هایی قبل از جراحی زیبایی پلك
قبل از عمل جراحی باید از مصرف آسپرین و داروهای مشابه آن مانند ایبوپروفن به مدت ده روز اجتناب كرد چون این داروها با ایجاد اختلال در انعقاد خون موجب خونریزی زیر پوست پلك و كبودی زیاد پس از عمل جراحی می شوند.
شب قبل بیمار باید به حمام برود و تمام آرایش صورت پاك شود. در صورتی كه فرد سیگاری باشد توصیه می کنم حداقل به مدت 6 ماه قبل از جراحی سیگار را ترك كند.
آنالیز دقیق صورت و پلك قبل از جراحی توسط پزشك جراح امری ضروری است. بر این اساس با استفاده از فتوگرافی بیمار در جهات مختلف و همچنین معاینات دقیق نوع مشكل پلک تشخیص داده شده و روش جراحی مناسب انتخاب می شود.
بسیاری از بیمارانی كه برای جراحی پلك مراجعه می كنند كاندیدای مناسبی برای این نوع از جراحی ها نیستند.
مثلاً افرادی كه افتادگی شدید پوست پیشانی دارند و ابروی آنها خیلی پایین آمده، به جای عمل پلك باید بالا كشیدن ابرو برای آنها انجام شود. یا در افرادی كه هنوز جوان هستند و افت مختصر پلك بالا دارند می توان با بوتاكس مختصری این وضعیت را بهبود داد چرا كه همیشه اقدامات غیر جراحی مقدم بر روش های جراحی هستند.
همچنین قبل از جراحی لازم است از سابقه بیمار در مورد آلرژی فصلی، خشكی چشم و اختلالات تیروئید پرسش های لازم صورت گیرد تا احتیاطات لازم در حین جراحی به عمل آید.
نحوه انجام جراحی پلاستیک پلک و روش های نوین
جراحی پلاستیك پلک به دو صورت با بیهوشی عمومی و یا بی حسی موضعی انجام می شود كه بسته به نوع عمل و شرایط بیمار در مورد روش بیهوشی تصمیم گیری می شود.
در افرادی كه نیازمند جراحی طولانی تر بر روی هر چهار پلك و یا انجام جراحی های دیگر صورت هستند، بیهوشی عمومی با ایجاد راحتی بیشتر برای بیمار ارجح است چرا كه بیمار در تمام مدت عمل هیچ دردی حس نخواهد كرد.
مدت زمان جراحی هم بر اساس نوع و وسعت جراحی از یك تا سه ساعت متغیر است. این جراحی ها باید در اتاق عمل مجهز و كاملاً استریل انجام شود به همین دلیل در بیمارستان ها یا كلینیك های جراحی مجهز قابل انجام اند.
در جراحی پلك بالا محل برش در چین طبیعی پلك بالا داده می شود تا قابل تشخیص نباشد. در ابتدا قسمتی از پوست پلك برداشته می شود و سپس بافت های زیر پوستی و در صورت لزوم بافت های چربی با احتیاط و ظرافت خاصی برداشته می شوند.در پلك پایین جراحی ممكن است با برش و یا بدون برش پوست انجام گیرد.
در صورت انجام برش، خط برش بلافاصله در زیر مژه ها می باشد. در موارد بدون برش پوست، چربی های بیرون زده پلك پایین با برش كوچكی كه در سطح داخلی پلك داده می شود، خارج می شوند در این روش هیچ گونه برشی بر روی پوست داده نمی شود. انتخاب نوع جراحی بر اساس شرایط بیمار و نوع اشكال در پلك توسط جراح انجام می شود.
در روش های جدید تمایل به این است كه جراحی پلك پایین بدون برش پوست انجام شود. همچنین در روش های جدیدبه جای برداشتن چربی، از جابجا کردن چربی و قرار دادن آن در نقاطی كه كمبود چربی دارند مثل گودی زیر چشم ها استفاده می شود. بنابراین در روش های جدید حداقل برداشت و خارج کردنبافت صورت می گیرد.
بخیه ها معمولا با نخ های قابل جذب بوده و نیاز به كشیدن ندارند. بستری بیمار هم ممكن است از نصف روز تا حداكثر یك شب متغیر باشد.
دوران پس از جراحی زیبایی پلک
بلافاصله بعد از جراحی، بیمار قادر به باز كردن چشم است و ممكن است تا چند روز ورم و كبودی دور چشم وجود داشته باشد. بیمار بهتر است مدت دو روز استراحت در منزل داشته باشد.
كمپرس یخ بلافاصله بعد از عمل شروع شده و تا یك روز ادامه می یابد. آب زدن به چشم ها بعد از 48 ساعت بلامانع است. در چند روز اول در موقع خوابیدن باید سر تخت با زاویه 30 درجه بالاتر باشد.
دوام نتیجه عمل زیبایی پلک
در مورد باقی ماندن نتایج عمل باید به این نكته توجه داشت كه هیچكدام از روش های جراحی كه برای جوان سازی به كار می روند دائمی نیستند و به مرور زمان و با افزایش سن بتدریج حالت افتادگی پوست باز می گردد.
به همین دلیل لازم است با رعایت نكاتی در پیشگیری از پیری پوست روند افتادگی و شلی پوست را به تاخیر انداخت.
مهمترین این نكات شامل اجتناب از آفتاب و پرهیز از در معرض دود سیگار بودن است.
همچنین امروزه می توان با استفاده از روش های مختلفی مانند لیزرهای غیرتهاجمی روند افتادگی پوست را به تاخیر انداخت.
عوارض و خطرات احتمالی جراحی پلک
عوارض احتمالی این نوع جراحی شامل خونریزی داخل چشم، ناتوانی دربستن كامل چشم، برگشتن پلك به داخل یا خارج،خشكی چشم، باقی ماندن جای برش واشك ریزش است.
خطرناك ترین عارضه عمل همان خونریزی داخل چشم است كه با ایجاد فشاربرروی عصب بینایی ممكن است موجب كوری فرد شود.
ناتوانی در بستن چشم به علت برداشته شدن بیش از پوست پلك رخ می دهد. به همین دلیل همیشه توصیه می كنیم كه جراحان پلاستیک صورت حداكثر محافظه كاری را در جراحی پلك انجام دهند.
كم برداشتن همیشه بهتر از زیاد برداشتن است. اگر مختصری از شلی پوست پلك بالا باقی بماند بسیار بهتر از این است كه چشم همیشه باز بماند زیرا بازماندن چشم موجب خشكی قرنیه و به دنبال آن زخم، عفونت و كدر شدن قرنیه می شود.
این امر به نوبه خود موجب از دست دادن بینایی فرد می شود.
برای پیشگیری از عوارض با توجه به اینكه جراحی پلاستیك پلك یا بلفاروپلاستی یك عمل جراحی بسیار دقیق، ظریف و فوق تخصصی است، در مورد انتخاب جراح بهتر است جراحانی که بورد فوق تخصصی جراحی پلاستیك صورت و یا فلوشیپ جراحی پلاستیک چشم را داشته باشد انتخاب شوند.
البته صرف عنوان فوق تخصص كافی نیست و تلفیقی از حداكثر هنر، تجربه، دانش و مهارت جراح است که می تواند بهترین نتایج را درپی داشته باشد.
