تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
«سكته خاموش» اصطلاحی است كه پزشكان برای سكته قلبی در بیماران دیابتی به كار می‌برند. لابد می‌دانید كه سكته قلبی یكی از عوارض بیماری دیابت است.
رابطه میان دیابت و قلب
دیابت یك عامل خطر مهم برای بیماری قلبی- عروقی به شمار می‌رود. قلب یك فرد دیابتی، یك قلب آسیب‌پذیر و در واقع یك كاسه ترك‌خورده است كه هر لحظه ممكن است بشكند. هنوز هم شایع‌ترین علت مرگ در بیماران مبتلا به دیابت، سكته‌های قلبی است.
دو عامل افزایش سن و فشار خون بالا، قلب را آسیب‌پذیرتر می‌كنند. تصلب شرائین (سخت شدن رگ‌ها)، كه نتیجه دو عامل فوق و در عین حال مسبب فشار خون است، از عوارض اصلی دیابت می‌باشد. سكته‌های قلبی به نوبه خود دیابت را تشدید می‌كنند و یك دور باطل، بین دیابت و سكته قلبی برقرار می‌شود.
تفاوت سكته قلبی در افراد دیابتی
سكته قلبی در بیماران مبتلا به دیابت از نوع بدون درد است. «سكته قلبی خاموش»، گاهی به سرعت به نارسایی قلبی (بطن چپ) منجر می‌شود و فرد بدون اینكه دردی احساس كند، می‌میرد. بنابراین اطرافیان بیمار تصور می‌كنند قلب او سالم بوده و به علت دیگری فوت كرده است!
پس در بیماران مبتلا به دیابت نباید منتظر درد شدید قلب برای تشخیص سكته قلبی بود بلكه قلب این بیماران همیشه باید به طور منظم و دوره‌ای بررسی شود. یك بیمار دیابتی نوع 2 همواره در معرض سكته قلبی بدون درد است. اساسا درد، پدیده خوبی است! زیرا بیمار را متوجه بیماری خود می‌كند.
درد موهبت است نه مصیبت! البته منظور این نیست كه ما دائما باید درد بكشیم! منظور این است كه درد مانند زنگ خطر است و ما را خبر می‌كند. ضمناً افراد مسن، اصولا از نظر احساس درد و یا تب و سایر واكنش‌ها ضعیف هستند و در دیابت، ضعیف‌تر.
عدم احساس درد در بیماران قلبی دیابتی
در بیماران دیابتی اعصاب خودكار قلب دچار اختلال می‌شود. گرفتاری اعصاب خودكار می‌تواند به ناتوانی جنسی هم منجر شود كه غیرقابل برگشت است. همچنین می‌تواند در حركات عادی مری و روده اختلال ایجاد كند و موجب اسهال‌های شدید و مقاوم شود. سكته قلبی بدون درد، عارضه مبهم گرفتاری اعصاب است.
راهكارهای جلوگیری از عوارض قلبی
عوامل خطر را باید از بین برد. این عوامل عبارتند از: چاقی، سیگار، پرفشاری خون، افزایش چربی بد خون و بی‌تحركی. آرامش روحی و پرهیز از اضطراب‌ها و استرس‌ها نقش عمده‌ای در پیشگیری دارند. كنترل دقیق قندخون مهم‌ترین عاملی است كه یك بیمار مبتلا به دیابت باید همیشه آن را مدنظر داشته باشد؛ وگرنه چهره خشن این بیماری نمایان می‌شود.
چهره خشن دیابت، یعنی قطع پا و صندلی چرخدار؛ یعنی سكته‌های قلبی مرگبار؛ یعنی نابینایی، یعنی ناتوانی جنسی غیرقابل برگشت؛ یعنی دستگاه دیالیز و نارسایی مزمن كلیه.
كاهش خطر سكته قلبی و نابینایی
بیش از 200 میلیون نفر در جهان، به دیابت مبتلا هستند و تا سال 2025 این رقم ممكن است از 400 میلیون تجاوز كند. بیشتر این بیماران یك زندگی عادی دارند و عمر طبیعی می‌كنند.
این افراد، افرادی منظم و منضبط هستند كه قند خون خود را كنترل می‌كنند، داروی خود را مرتب مصرف می‌كنند، حداقل سالی یك بار، معاینه چشم می‌شوند، وزن خود را در حد مطلوب نگه می‌دارند و چاق نمی‌شوند، از ورزش كردن و پیاده‌روی غفلت نمی‌كنند، فشار خون خود را به طور منظم تحت كنترل دارند، سیگار نمی‌‌كشند، از تغذیه غلط پرهیز می‌كنند و بالاخره، حرص و جوش نمی‌خورند و استرس‌ها را حتی‌المقدور از خود دور می‌كنند و لذا یك زندگی عادی و عمر طبیعی دارند و از مواهب زندگی مثل دیگران لذت می‌برند. این است آن چهره ملایم و قابل قبول دیابت.
