توشه ركتال: پروستات سفت و ندول قابل لمس یافت‌های مهم توشه ركتال هستند كه حدس بدخیمی را تقویت می‌كنند. این دو یافته اندیكاسیون‌های بیوپسی پروستات تشخیصی می‌باشند. سایر یافته‌ها همچون نامتقارن بودن و تفاوت شكل باید با علائم بالینی و سطح PSA سرم تطبیق داده شوند. توشه ركتال علاوه بر موارد فوق در تعیین مرحله بیماری (T Stage) نیز موثر است. البته در حال حاضر بیشتر بیماران با سطح افزایش‌‌یافته PSA مراجعه می‌كنند تا با توشه ركتال غیرعادی.
علائم
علائم موضعی: قبل از كشف PSA اغلب بیماران با علائم ادراری همچون احتباس ادرار (20 تا 25 درصد)، درد كمر و پا (20 تا 40درصد) و هماچوری (10 تا 15 درصد) مراجعه می‌كردند. در حال حاضر با غربالگری PSA، حدود 38 درصد بیماران از تكرر ادرار، 23 درصد از كاهش جریان ادرار و 1/4 درصد از هماچوری شكایت دارند.
البته هیچ كدام از این علائم اختصاصی سرطان پروستات نیستند. از طرفی 47 درصد بیماران نیز هیچ علامتی ندارند.
علائم ناشی از متاستاز: علائم متاستاز شامل كاهش وزن، بی‌اشتهایی، درد استخوان، شكستگی پاتولوژیك (به علت متاستاز استخوانی)، درد و ورم اندام تحتانی (به علت انسداد وریدی و لنفاتیك ناشی از متاستاز) و علائم نارسایی كلیه ناشی از انسداد حالب‌ها توسط بافت بدخیم می‌باشد.
تشخیص افتراقی
BPH، سنگ، كیست پروستات، سل پروستات و پروستاتیت.
درمان
مهم‌ترین عامل در انتخاب روش درمان سرطان پروستات، مرحله بیماری است. سرطان‌های موضعی با روش‌های قطعی درمان می‌شوند، اما سرطان‌های گسترده همراه با متاستاز با روش‌های پالیاتیو و نه قطعی درمان می‌گردند. این كه كدام یك از روش‌های درمان قطعی نتایج بهتری دارند مورد اختلاف است، اما نكته قابل توجه این است كه انتخاب هر كدام از روش‌ها حداكثر 10 درصد در نتیجه نهایی تغییر حاصل خواهد كرد.
این جمله بدین معناست كه اكثر مبتلایان به سرطان موضعی با یكی از درمان‌های قطعی شفای كامل خواهند یافت و در مقابل مبتلایان به سرطان‌های پیشرفته اغلب با وجود درمان علاج نخواهند شد.
پروستاكتومی رادیكال و پرتودرمانی دو روش قطعی درمان سرطان موضعی هستند. شیمی‌درمانی و محرومیت هورمونی نیز روش‌های درمان سرطان گسترده می‌باشند. از روش مراقبت و انتظار نیز در كسانی كه امید كمی به زندگی داشته و حاضر به قبول ریسك سایر درمان‌ها نیستند، استفاده می‌شود.
مطالعات متعدد تفاوت محسوسی را در میزان علاج كامل با هر كدام از روش‌های پرتودرمانی و پروستاكتومی رادیكال ذكر نكرده‌اند (در فاصله زمانی كمتر از 10 سال)؛ هرچند تعدادی از مطالعات به كنترل موضعی بهتر سرطان با روش جراحی پروستاكتومی رادیكال در زمان‌های طولانی‌تر از 10 سال اشاره كرده‌اند.
عوارض جراحی شامل ریسك بیهوشی، خونریزی، بی‌اختیاری ادرار و ناتوانی جنسی است. عوارض پرتودرمانی نیز شامل عوارض روده‌ای و مثانه‌ای، ناتوانی جنسی و ایجاد بدخیمی ثانویه می‌باشد. بنابراین می‌توان نتیجه‌گیری كرد كه روش درمانی مناسب برای افرادی كه سن پایین‌تری دارند (كمتر از 70 سال) و به بیماری‌هایی كه خطر بیهوشی را افزایش می‌دهند مبتلا نیستند، جراحی است و افراد مسن‌تر مبتلا به بیماری‌های قلبی - ریوی بهتر است با پرتودرمانی، درمان شوند.
روش مراقبت و انتظار نیز مناسب افراد مسن مبتلا به بیماری‌های قابل توجه داخلی با امید به زندگی كمتر از 10 سال است. البته این روش در افراد بدون علامتی كه مبتلا به تومورهای با درجه وخامت پاتولوژیك پایین هستند توصیه می‌شود. مزیت این روش عدم درمان سرطان‌هایی است كه هیچ‌وقت از جهت بالینی قابل توجه نبوده و علامت‌دار نمی‌شوند.
محرومیت هورمونی بهترین روش درمانی سرطان‌های گسترده و متاستاتیك است. از آنجا كه اغلب سلول‌های سرطانی برای رشد نیازمند هورمون هستند، محرومیت هورمونی باعث توقف رشد آنها خواهد شد. اشكال این روش آن است كه با گذشت زمان بافت سرطانی با سلول‌های سرطانی بی نیاز به هورمون جایگزین شده و درمان محرومیت هورمونی بی اثر خواهد شد؛ با این وجود این روش به دلیل ایجاد توقف رشد چندساله سرطان روشی مناسب و قابل توجه در درمان سرطان‌های گسترده می‌باشد. هنگامی كه سرطان به این مرحله می‌رسد می‌توان از شیمی‌درمانی جهت كنترل كوتاه‌مدت سرطان استفاده كرد.
در انتها نكته قابل ذكر این است كه پزشك باید بیمار را در جریان كامل بیماری خود گذاشته و معایب و مضرات روش‌های مختلف درمان را كاملا توضیح داده و بیمار را در انتخاب روش درمانی مشاركت دهد.
برای خواندن بخش اول- سرطان پروستات- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- سرطان پروستات- اینجا کلیک کنید.
