تحریریه زندگی آنلاین :
اصطلاحات:
بیمه: عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می‌کند که در ازای پرداخت وجه به طرف دیگر در صورت وقوع حادثه خسارت وارده را جبران کرده یا وجه معینی بپردازد.
بیمه‌گر: طرفی که تعهد را می‌پذیرد (متعهد) یا بیمه‌گرگویند.
بیمه‌گذار: به کسی گفته می‌شود که وجه را به بیمه‌گر می‌پردازد.
موضوع بیمه: حق بیمه و آنچه را که بیمه می‌شود موضوع بیمه نام دارد.
برابر قانون (قانون بیمه اجباری مسؤولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی برابر اشخاص ثالث) كلیه دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی (چه دولت چه افراد عادی) مسؤول جبران خسارات بدنی و مالی هستند که در اثر حادثه به اشخاص ثالث وارد می‌شود و مکلفند وسیله خود را از این جهت نزد شرکت سهامی بیمه ایران و یا یکی از مؤسسات بیمه داخلی بیمه کنند.
چنانچه بیمه‌گذار وسیله نقلیه خود را کمتر از دیه كامل یا خسارات وارده بیمه نماید آیا شرکت بیمه مسؤولیتی دارد؟
بیمه گر فقط به اندازه قرارداد منعقده مسؤولیت پرداخت دارد و در مقابل ما به التفاوت مسؤولیتی نداشته و برعهده بیمه‌گذار است.
چنانچه در حادثه رانندگی راننده فاقد گواهینامه باشد باز هم شرکت بیمه خسارت را می‌پردازد؟
شرکتی که وسیله نقلیه را بیمه کرده است مسؤول پرداخت خسارت وارده به شخص ثالث می‌باشد و فاقد گواهینامه رانندگی بودن موجب سقوط مسؤولیت شرکت بیمه و عدم پرداخت به شخص ثالث نمی‌باشد مگر اینکه شخص ثالث خود مقصر حادثه باشد و یا در قرارداد بیمه به این امر اشاره شده باشد که در این صورت هیچ گونه مسؤولیتی متوجه شرکت بیمه نیست.
در صورتی که اتومبیل به طریق غیرقانونی از طریق سرقت، خیانت در امانت و یا غیره در اختیار کسی قرار داده شده باشد و یا اتومبیل با اجازه صاحب آن در اختیار راننده فاقد گواهینامه قرار گرفته باشد و اگر راننده مقصر باشد باز هم شرکت بیمه مسؤولیت دارد؟
برابر قانون (ماده ۸ آیین نامه اجرایی قانون بیمه اجباری) شرکت بیمه باید خسارت شخص ثالث را بپردازد و نهایتاً پس از پرداخت خسارت به اشخاص ثالث می‌تواند به مسؤول حادثه مراجعه و خسارت وارده را مسترد نماید.
ماده ۵ آیین نامه اجرایی در این خصوص می‌گوید: «در مورد عمد راننده در ایجاد حادثه و یا در صورتی که راننده فاقد گواهینامه رانندگی باشد شرکت بیمه پس از پرداخت خسارت زیان دیده می‌تواند برای استرداد وجوه پرداخت شده به شخصی که موجب خسارت شده مراجعه نماید؟
اگر در حادثه رانندگی شخص ثالث فرزند راننده مقصر باشد آیا شرکت بیمه خسارتی پرداخت می‌کند؟
برابر قانون کلیه اشخاصی که به سبب حادثه رانندگی دچار زیان جانی و بدنی می‌شوند ثالث تلقی شده و استحقاق دریافت خسارت از شرکت بیمه را دارند. اما این قاعده کلی دارای استثنائاتی است که از جمله این استثنائات، اولاد، تحت تكفل بیمه گذار است. بنابراین اگر در حادثه‌ای شخص ثالث فرزند کسی باشد که راننده یا بیمه گذار آن مسؤول حادثه شناخته شود، شرکت بیمه در قبال این شخص مسؤولیتی نخواهد داشت البته در همین جا باید به این نکته اشاره کرد که فرزند تحت تکفل بیمه گذار است که از لحاظ قانون ثالث تلقی نمی‌شود پس اگر این فرد تحت تكفل بیمه گذار نباشد ثالث تلقی و پرداخت حق بیمه به او بلااشكال است.
چه اشخاص دیگری برابر قانون در حادثه رانندگی شخص ثالث به حساب نمی‌آیند؟
همان طور که گفتیم کلیه اشخاصی که به سبب حادثه رانندگی دچار ضرر و زیان مالی و بدنی می‌شوند برابر قانون ثالث تلقی می‌شوند به جز:
۱. بیمه‌گذار، مالک یا راننده وسیله نقلیه مقصر در حادثه.
- کارکنان بیمه گذار مقصر حادثه حین کار و انجام وظیفه.
- همسر، پدر مادر، اولاد، نوه و اجداد تحت تکفل بیمه گذار.
چنانچه مبلغ مذکور در قرارداد بیمه با قیمت یوم الادای دیه روزی که دیه باید پرداخت شود ) متفاوت باشد مابه‌التفاوت این قیمت باید توسط چه کسی پرداخت شود؟
آنچه که از طرف شرکت بیمه تقبل می‌شود پرداخت مبلغ معینی می‌باشد و اگر مبلغ مذكور با قیمت یوم الادا متفاوت باشد کسی که حکم به نفع او صادر شده می‌تواند مازاد را از مقصر حادثه مطالبه کند لذا نوسانات قیمت دیه در بازار که معمولاً به واسطه طولانی شدن رسیدگی در مراجع قضایی به وجود می‌آید اثری در قرارداد بیمه ندارد مگر آنکه بیمه‌گر و بیمه‌گذار در این خصوص توافقی کرده باشد.
معمولاً در شرکت‌های بیمه فرمهای چاپی توسط شرکت بیمه گر که حاکی از اعلام رضایت متضرر از حادثه است تهیه و چاپ می‌شود و حال آنکه در عمل زیان دیده فقط قسمتی از خسارت خود را دریافت می‌دارد. امضای این فرمها چه آثاری در پی‌دارد؟
پاسخ: هنگامی که امضای فرم چاپی حاکی از آن است که تمامی دیه ضرر و زیان وارده دریافت شده بر این امر دلالت دارد که متضرر از حادثه هیچ گونه ادعایی علیه مقصر حادثه و بیمه گر نخواهد داشت اما اگر در همان فرم چاپی قید شود که مبلغ پرداخت شده به زیان دیده از میزان خسارت وارده است زیان دیده می‌تواند برای مطالبه مابه او را به مقصر مراجعه کند مگر با دریافت خسارت از شرکت بیمه، این حق را از خود سلب نماید.
