در صورتی كه هموگلوبین مادر كمتر از 10 گرم و فریتین سرم 12 میكروگرم و یا كمتر در یكصد سیسی و میانگین حجم گلبولهای قرمز (MCV) و میانگین غلظت هموگلوبین گلبولهای قرمز (MCHC) پایین باشد كمبود كلاسیك آهن وجود دارد، و نیاز به 120 تا 150 میلیگرم عنصر آهن در روز میباشد تا بتواند نیاز را تا اندازهای كه هموگلوبین به مقدار 12 گرم در یكصد سیسی، و فریتین سرم به بیش از 35 میكروگرم در لیتر برسد، تامین كند.
كاهش فریتین سرم به كمتر از 12 میكروگرم در لیتر، همراه با 2 تا 3 بار افزایش در وقوع كموزنی زمان تولد (LBW) و زایمان قبل از ترم گزارش شده است. این یافتهها پیشنهاد میكند كه زنان باردار با فریتین كمتر از 35 میكروگرم در لیتر در سه ماهه اول بارداری، بدون دریافت مكمل آهن كافی در نیمه دوم بارداری، در مخاطره هستند.
ارزیابی روتین وضع فریتین سرم قبل از هفتههای 20 بارداری نیاز به میزان مناسب مكمل آهن را در طول بقیه دوران بارداری و برای 100 روز پس از زایمان تعیین میكند.
ثابت نگهداری وضع آهن در جنین و شیرخوار
در 60 سال گذشته نتایج تحقیقات نشان داده است كه سیستم خونسازی مادر، جنین را در مقابل كمبود شدید آهن حمایت میكند. هموگلوبین، آهن سرم، و فریتین سرم، همه میتوانند در طول دوران بارداری و شیردهی كم باشد و وضع آهن نوزاد و آهن شیر مادر بدون تاثیر باقی بماند.
كل خرج آهن در بارداری طبیعی، همراه با میزان آهنی كه از طریق شیر مادر در 6 ماه اول از دست میرود، بین 420 تا 1030 میلیگرم، و یا 2/1 تا 5/2 میلیگرم در روز در این دوران 15 ماه است، و نیاز اصلی و عمده در سه ماهه سوم بارداری میباشد.
ذخیره كافی آهن باید قبل از بارداری، و نه در دوران از بارداری، تامین شود. دریافت كافی آهن از طریق غذا و مكمل باید ماهها قبل از شروع بارداری صورت گیرد. با تغذیه متعادل به تنهایی، مقدار كافی آهن جهت تامین نیاز زن باردار و جنین در نیمه دوم بارداری و همچنین از دست دهی حدود 600 تا 1000 میلیلیتر خون در زمان زایمان تامین نخواهد شد. پس از زایمان، مكمل آهن به مدت بیش از یكصد روز (12 هفته) و یا بیشتر حتی در مادری كه شیر نمیدهد، جهت پرسازی ذخیره بدن باید مصرف شود.
حتی با وجودی كه در زن باردار قدرت جذب آهن افزایش مییابد، دادن مكمل آهن، حدود 30 میلیگرم در روز، از هفته 12 بارداری تا هفته 12 بعد از زایمان هم محافظت و هم پیشگیریكننده است. به هر حال برای سلامت بهینه هموگلوبین حدود 11 گرم در یكصد سیسی و یا بیشتر در طول سالهای باروری و همچنین فریتین 35 میكروگرم یا بیشتر در یكصد سیسی از هفته 20 بارداری لازم است.
برای خواندن بخش اول- پیشگیری از كمخونی در بارداری- اینجا کلیک کنید.