زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر فاطمه قائم مقامی؛ متخصص زنان

سردردهای میگرنی كه تصور می‌شود از انقباضات و گشادشدگی عروق متوالی داخلی مغزی ناشی شود، تحت تأثیر سیكل‌های جنسی قرار داشته و تغییر می‌یابند. این سردردها در زنان نسبت به مردان ،‌2 تا 3 برابر شایع‌ترند. این اختلال در حدود 80 درصد از بیماران در طی بارداری بهبود می‌یابند، اما پس از زایمان، دوباره دچار عود می‌شود. به طور معمول، سردردهای میگرنی به دنبال شروع یائسگی بهبود می‌یابند.

60 درصد از زنانی كه از میگرن رنج می‌برند، شروع حملات خود را مربوط به سیكل قاعدگی می‌دانند و 7 درصد از این بیماران دارای سردرد میگرنی، 2 روز قبل و 2 روز پس از شروع قاعدگی هستند.

ارتباط سردرد و سیكل قاعدگی
تصور می‌شود كه ارتباط بین سردردهای میگرنی و تغییرات هورمونی سیكل قاعدگی، مربوط به پدیده كاهش استروژن است. شواهد مربوط به این مسئله از مطالعات زیادی حاصل شده است؛‌ اول اینكه بخش كوچكی از زنان مبتلا به میگرن قاعدگی، دارای افزایش در تناوب وقوع سردرد، به دنبال افزایش استروژن قبل از تخمك‌گذاری هستند، دوم آن كه استروژن خوراكی، سبب كاهش شیوع میگرن می‌شود و سوم آن كه پروژسترون خوراكی، ممكن است، شروع قاعدگی را بدون پیشگیری از حملات میگرن به تأخیر بیندازد.

مكانیزم‌های متعدد برای توضیح این كه چرا كاهش استروژن، سبب ایجاد سردردهای میگرنی می‌شود، مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این مكانیزم‌ها عبارتند از؛ تجمع غیرطبیعی پلاكت‌ها، اختلال در تنظیم اوپیوئیدها در سیستم عصبی مركزی و تحریك افزایش تولید پروستاگلاندین در سیستم عصبی مركزی است.

درمان استاندارد سردردهای میگرنی 
استفاده از ارگوتامین، ‌داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و داروهای ضداستفراغ. به علاوه استرادیول زیرزبانی كه در شروع مصرف می‌شود، ممكن است مانع از پیشرفت سردرد گردد. داروهای مورد استفاده برای پروفیلاكسی در پیشگیری از میگرن، عبارتند از: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی،‌ بتابلوكرها، بلوك‌كننده‌های كانال كلسیم و داروهای ضدافسردگی، مانیتوركردن سیكل قاعدگی از طریق اندازه‌گیری دمای پایه بدن، یا استفاده از ابزار بررسی‌كننده افزایش هورمون لوتئیزه‌كننده، امكان شروع افزایش دوز این داروها را برای پیشگیری از سردرد، به طور موثرتری فراهم می‌آورد.

پیشگیری 
روش‌های فراوان هورمونی نیز ممكن است، در پیشگیری از میگرن‌های قاعدگی موثر باشند. این موارد عبارتند از: استفاده از استروژن پوستی یا خوراكی كه 48 ساعت قبل از وقوع قاعدگی‌ها شروع شده و برای مدت 3 تا 6 روز ادامه می‌یابد،‌ مصرف مداوم قرص ضدبارداری خوراكی، برای مدت 2 تا 4 ماه همراه با درمان علامتی در طول فواصل قطع دارو و مصرف داروهای مهار كننده محرك تخمدانی همراه با جایگزین كردن هورمون‌های تخمدانی از جمله درمان‌های هورمونی است. درمان قطعی منحصر به فرد، ‌هیستركتومی همراه با سالپنگواووفوركتومی دو طرفه و سپس درمان هورمونی ‌تنها، به وسیله استروژن است.