جواد نصرتی
دورانی که فقط مردان تصمیم‌های بزرگ اقتصادی برای اداره دنیا را می‌گرفتند، اگر نگوییم به پایان رسیده ولی به روزهای آخر رسیده است و ظهور نسل جدیدی از زنان اقتصاددان که برخی از آنها حساس‌ترین پست‌ها را در نهادهای مالی جهانی دارند، چرخشی تاریخی را پیش روی بشریت قرار داده است.
به‌گزارش فرانس 24، برای مدت‌ها، تنها زنی که در نشست‌های سالانه مشترک بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول به‌عنوان یک مقام ارشد حضور داشت، کریستین لاگارد، رئیس فرانسوی صندوق بود، اما امسال علاوه بر تعداد زیاد زنان وزیر و اقتصاددان، چند اقتصاددان خانم بسیار سطح بالا هم در کنار او بودند.
یکی از آنها، گیتا گوپیناث، اقتصاددان برجسته آمریکایی - هندی است که به‌جای موریس اوبستفلد، به‌عنوان اقتصاددان ارشد در کنار خانم لاگارد مشغول به‌کار شده است.
او نخستین زنی است که به چنین جایگاه مهمی در دنیای اقتصاد دست پیدا می‌کند.
کارشناسان معتقدند گوپیناث که یکی از استادان مورد احترام در دانشگاه هاروارد است و یکی از تهیه‌کنندگان مشترک گزارش اقتصادی آمریکاست، با خودش چشم‌اندازی نو و تازه به صندوق بین‌المللی پول خواهد آورد و احتمالاً موضع‌گیری‌های سنتی و قدیمی را به چالش خواهد کشید.
ایده‌های اقتصادی او، عملاً در تقابل با ایده‌های سنتی صندوق بین‌المللی پول است؛ صندوق مدت‌هاست نرخ بهره انعطافی ارز را برای حمایت از شوک‌های اقتصادی ترویج و تشویق می‌کند اما گوپیناث، عملاً برخلاف این ایده فکر و عمل می‌کند.
لاگارد بارها از انتخاب گوپیناث دفاع کرده و گفته است به سختی می‌توان کسی را هم‌اکنون در دنیا پیدا کردکه بتواند همچون گوپیناث از پس مسئولیتی که به‌عهده‌اش گذاشته شده، بر بیاید.
شغل مردان
گوپیناث در راه تثبیت جایگاه زنان در پست‌های مهم اقتصادی دنیا تنها نیست.
پیش از او، پینه‌لوپی کوجیانو گولدبرگ، در بهار، به‌عنوان اقتصاددان ارشد در بانک جهانی مشغول به‌کار شده است.
این اقتصاددان یونانی که در دانشگاه ییل تدریس می‌کند همان نقشی را در جهت‌دهی به سیاستگذاری‌های اقتصادی بانک جهانی دارد که گوپیناث مأمور انجام آن در صندوق بین‌المللی پول است و البته به این دو نفر، باید خانم لورنس بون، مشاور سابق فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور سابق فرانسه را هم اضافه کرد که در نقشی مشابه در سازمان همکاری اقتصادی و توسعه منصوب شده است.
در نشست امسال بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول که در بالی اندونزی برگزار شد، حضور زنان نه‌تنها به واسطه حضور لاگارد و اقتصاددانان ارشدی که به آنها اشاره شد، که به واسطه حضور چشمگیر زنان به‌عنوان وزرای دارایی، اقتصاددان‌های مهمان و رؤسای بانک‌های مرکزی کاملاً به چشم می‌آمد.
بسیاری از سخنرانان برنامه‌های جانبی و اصلی اجلاس امسال زنان بودند. یکی از این زنان، خانم سری مولیانی ایندراواتی، وزیر دارایی شناخته‌شده کشور میزبان بود.
او شخصاً یکی از مشوقان حضور زنان در حرفه‌های مالی و اقتصادی در دنیاست. او پیش از شروع اجلاس در بالی بر ضرورت ایجاد زنان الگو در فضای کاملاً مردانه مشاغل اقتصادی تأکید کرده بود.
ایندراواتی در کنفرانس «توانمندسازی زنان در محیط‌های کاری» که در حاشیه اجلاس بالی برگزار شد، گفت: «به وزارت دارایی همیشه به‌عنوان یک شغل مردانه نگاه می‌شده است.
مبارزه با این پیش‌فرض که این شغل، مردانه است و زنان برای رسیدن به آن باید خارق‌العاده باشند و چیزی فراتر از توانایی‌های معمول زنان دیگر داشته باشند، یک بار بزرگ بر دوش همه زنان است.»
او که سابقه کار در بانک جهانی را هم دارد، برای دومین‌بار به‌عنوان وزیر دارایی کشورش فعالیت می‌کند و به خوبی به محیط‌های مردانه اقتصادی و مالی در کشورش آشنایی دارد.
لاگارد هم در همین کنفرانس جانبی بر الگوسازی زنان برای هم‌جنسان خود تأکید کرد و برای نمونه، به قهرمانی نائومی اوزاکا، تنیسور جوان ژاپنی بر سرنا ویلیامز در رقابت‌های اوپن آمریکا و نقش آن بر تقویت ورزش تنیس در ژاپن تأکید کرد.
لاگارد گفت: «به یکباره تنیس زنان به ورزشی قدرتمند و پرطرفدار تبدیل شد.
ما باید زنانی را که برنده می‌شوند تشویق و کمک کنیم بیشتر پیش بروند.»
کارولین ویلکینس، قائم‌مقام رئیس بانک مرکزی کانادا هم در همین مراسم بر الگوسازی در دانشگاه‌ها تأکید کرد.
او گفت: «زنان، احتمالاً وقتی ببینند یک زن دیگر در یک رشته دانشگاهی حضوری موفق داشته، تمایل بیشتری برای حضور در آن رشته خواهند داشت.»
با این حال، ویلکینس یکی از معدود زنانی است که در رده‌های بالای بانک‌های مرکزی دنیا مشغول به‌کار است.
زنان پیش‌تر مسئولیت‌های رده بالایی در بانک‌های مرکزی کشورهایی مانند آفریقای جنوبی داشته‌اند.
در میان زنانی که به این سمت مهم رسیده‌اند، جنت یلن، رئیس بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) در دوران باراک اوباما، جایگاه ویژه‌ای دارد چون به‌عنوان رئیس فدرال رزرو، یکی از تأثیرگذار‌ترین شخصیت‌ها در سیاستگذاری پولی دنیا به‌شمار می‌رفت.
