به قلم : محمدرضا دژکام ؛ روانشناس و مشاور خانواده
تحریریه زندگی آنلاین : در تعریف پدیده ی خشونت علیه زنان، از جنبه های متفاوتی به این مقوله باید نگریست! ابتدا بحث خانواده! به راستی خانواده چیست و جایگاه آن در جامعه ی امروزی ما کجاست؟ از آنجا که خانواده به منزله ی جایگاهی مقدس برای آسایش خاطر و هماهنگی در نظر گرفته شده است، بنابراین خشونت خانوادگی به هیچ وجه با آن هماهنگی نداشته و ندارد! خشونت، تصویر ارام‌خانه و نیز امنیتی را که حاصل خویشاوندی است در هم می شکند! بر اساس تعریف، رفتار یا حتی تهدید به رفتار خشونت امیز مبتنی بر جنسیت که منجر به آسیب و رنج فیزیکی، جنسی و روانی در زنان‌شود، خشونت علیه زنان تعریف می شود.طبق این تعریف،اعمال اجبار و ایجاد محرومیت خود سرانه از آزادی برای زنان چه در عرصه ی عمومی اتفاق بیافتد و چه در عرصه ی خصوصی، جزو تعریف خشونت علیه زنان قرار می گیرد. این مفهوم اولین بار توسط " یوهان گالتونگ" در سال ۱۹۶۹ میلادی مطرح شد.
خشونت خانوادگی چیست؟!
خشونت‌خانوادگی، خشونتی است که در محیط خصوصی به وقوع می پیوندد و عموما میان افرادی روی می دهد که به سبب محبت و صمیمیت ارتباط خونی یا قانونی به یکدیگر پیوند خورده اند! خشونت خانوادگی در پیچیده ترین شکل خود، به صورت ابزار زور و ستم‌است.بنابراین اعمال خشونت علیه زنان به طور کلی و خشونت خانوادگی به صورت جزئی، اجزای اصلی جوامعی را تشکیل می دهند که به زنان ستم‌روا می دارند.
بیشتربخوانید:
علت اصلی خشونت فیزیکی مردان علیه زنان چیست؟
آیا پدیده ی خشونت علیه زنان مختص جوامع خاصی است؟
خشونت علیه زنان، مختص جوامع عقب افتاده نیست! در پیشرفته ترین کشورهای جهان، زنان از عوارض ناشی از خشونت به خصوص در زندگی خانوادگی رنج می برند و آزارهای جسمانی، جنسی و روانی نه تنها سلامت و تندرستی جسمانی، بلکه سلامت روانی،عقلانی و تعادل روحی و آرامش درونی انان‌را نیز به خطر می اندازد که برای این جوامع بسیار زیان آور است!
نگاهی به پدیده ی شوم خشونت علیه زنان در ایران
در ابتدا‌باید گفت که به طور کلی خشونت علیه زنان در جهان از جمله ویژگی هایش این است که در بیشتر موارد، از دیدها و افکار عمومی پنهان است! در واقع این فرایند به شرایط زندگی فردی و اجتماعی زنان در هر جامعه ای بستگی دارد. در ایران بر اثر فشار های سنتی و تعصبی هزاران ساله که دامنه ای بس وسیع و گسترده‌دارد، زنان با این شرایط به نوعی از نظر روانی خو گرفته اند و بخش عمده ای از وضعیت خشونت بار زندگی خود را از دید دیگران می پوشانند! شاید به جرات بتوان گفت که این زنان‌از رجوع به مراکز قضایی، قانونی و حقوقی خودداری کرده و می ترسند! پس در یک جمله می توان چنین نتیجه گیری کرد که:" پدیده ی خشونت علیه زنان در ایران، امری مخفیانه و پنهانی است!"
بیشتربخوانید:
خشونت زنان علیه مردان واقعیتی خاموش
آشنایی با انواع پدیده ی شوم خشونت علیه زنان
اصولا خشونت علیه زنان به چند شکل زیر صورت می گیرد: ۱_ خشونت جسمانی: خشونت جسمانی علیه زنان به صورت های گوناگونی انجام می شود و کتک خوردن،شکنجه ،قتل، مشت و لگد، هل دادن،سیلی زدن به زنان، خفه کردن و سوزاندن را در بر می گیرد! تیتر :" علائم و نشانه های خشونت جسمانی عبارتند از: الف ) ضربه مغزی ب) عدم توانایی در وضع حمل/ج) شکستگی اعضای بدن/ د) زخم‌ها و پارگی ها در سطح بدن/ چ) بریدگی ها و کبودی ها/ خ) سقط جنین/ ح) بیماری های ج و..۲_ خشونت جنسی: خشونت جنسی به هر گونه رفتار غیر اخلاقی و غیر اجتماعی اطلاق می شود که آخرین حد آن تجاوز جنسی است! تیتر :" علائم و نشانه های خشونت جنسی، : اساسا زنانی که مورد خشونت جنسی قرار می گیرند، دچار صدمات روحی، جسمی، روانی،عصبی، عاطفی و احساسی و هیجانی خاصی می شوند که بر تمام رفتار های اجتماعی آنان تاثیر منفی و ناگوار می گذارد. این افراد گاهی دچار دلسردی، افسردگی و اضطراب شده و نفرت ،هراس،وحشت از جنس مرد را هرگز در زندگی اجتماعی و خانوادگی خود فراموش نمی کنند!
راهکارهای کنترل و مبارزه با پدیده ی شوم خشونت علیه زنان
الف) ارائه ی خدمات به قربانیان خشونت که شامل موارد زیر است:۱_ رشد تشکل های زنان / ۲_ ایجاد گروه های پلیس زنان /۳_ ایجاد خانه های امن /۴_ تقویت نهاد های مددکاری اجتماعی و فرهنگی و مشاوره حقوقی و قضایی در کنار دادگاه های خانواده/ ۵_ برگزاری کارگاه های آموزشی/۶_ حمایت از تحصیلات دختران در مدارس حرفه ای/۷_ ایجاد فرصت‌های شغلی برای زنان /۸_ ایجاد شبکه های اجتماعی کمک‌رسانی/۹_ ارائه ی توصیه های روان شناسی قابل اجرا /۱۰_ ایجاد مراکز مشاوره و راهنمایی/.......ب) ایجاد تغییر در رفتار مردان و تغییر نگرش انان‌به این پدیده شوم که شامل موارد زیر است: ۱_ تشویق مردان‌به همکاری/۲_ تشویق زنان به بحث و گفتگو/۳_ برنامه های درمانی برای مردان پرخاشگر و عصبی/ ۴_ ارائه ی برنامه های عمومی و آموزشی برای یادگیری تمام آحاد جامعه..........ج) ایجاد تغییر و دگرگونی در برخورد های قانونی و حقوقی که شامل موارد زیر است:" ۱_ تعلیم و تربیت و آموزش دادن به وکیلان /۲_ تعلیم و تربیت و آموزش دادن به افسران برخورد کننده/ ۳_ ایجاد دادگاه های خاص و ویژه/۴_ بازنگری در قوانین و مقررات مصوب شده/ ۵_ تشکیل گروه های زنان برای بررسی موارد حقوقی و قضایی و قانونی
بیشتربخوانید:
انواع خشونت علیه زنان
رابطه ی میزان تحصیلات و پدیده ی شوم خشونت علیه زنان
بر اساس تحقیقات انجام شده در حوزه ی آسیب شناسی اجتماعی و روانی، با بالا رفتن سطح تحصیلات زنان،خشونت خانگی کاهش پیدا می کند! بر اساس یافته های پژوهشی با بالا رفتن میزان تحصیلات زنان، میزان شیوع پدیده ی شوم خشونت علیه زنان کاهش پیدا کرده است.
شرح حال یک زن که مورد خشونت از جانب شوهرش قرار گرفته به روایت خودش!
خانمی هستم ۲۳ ساله که مدت هاست اسیر بد رفتاری ها و توطئه های شوهرم‌قرار گرفته ام! رفتار جنون آمیز او با من و شکنجه های پنهانی او مرا قربانی رفتار های ناهنجار گونه خود کرده است! همچنین مادر شوهرم نیز به او کمک می کند و گاهی اوقات او را تحریک به کتک زدن و بد رفتاری با من می کند. خشونت شوهرم‌با من‌به صورت استفاده از آتش سیگار و سیخ گداخته و داغ است یا گاهی اوقات با ضربه های کابل مسی به جان من‌می افتد و مرا مورد هجوم وحشیانه اش قرار می دهد تا جایی که بارها و بارها کارم‌به بیمارستان کشیده شده است. ولی اکنون دیگر نمی توانم این شرایط بحرانی را تحمل کنم !
توصیه های روانشناس
به زنان‌و بانوان محترم و گرامی سرزمین مادری ام توصیه می کنم که اگر دیدید، روزی روزگاری پدیده ی شوم خشونت علیه زنان، در زندگی‌شما نیز به نوعی پیدا شد که البته امیدوارم که این گونه نشود،خیلی زود با همسرتان گفتگو کنید و به او بگویید که چه عواقبی دارد. در صورتی که او متقاعد شد که هیچ در صورتی که متقاعد نشد، از طریق مراجع قضایی و حقوقی و قانونی و نیز راهکارهایی که در بالا به آنها اشاره کردم، درصدد حفظ جسم و روح و روان خود باشید. اجازه ندهید که به سادگی علیه شما رفتار های ناهنجار گونه و خصمانه و پرخاشگرایانه صورت گیرد.امیدوارم‌روزی فرا برسد که این پدیده شوم که بر اثر آن بسیاری از زنان و بانوان عزیز آماج حملات و شکنجه ها و آزارها و لطمات روحی و جسمی و روانی فراوان قرار گرفته و می گیرند، به زودی زود از آسمان زندگانی زنان ایران زمین رخت بر بندد. به امید آن روز. در پایان نوشته هایم ،فهرستی از فیلم های ایرانی با موضوع خشونت علیه زنان ساخته شده اند را خدمت تان معرفی می کنم و امیدوارم که در صورت امکان آنها را ببینید./ ۱_ " عروس آتش" ساخته ی خسرو سینایی/ ۲_ " فروشنده" ساخته ی اصغر فرهادی/ ۳_" هیس دخترها فریاد نمی زنند!" ساخته ی بانو پوران درخشنده/۴_" قرمز"، ساخته ی فریدون جیرانی/ ۵_" خانه پدری" ، ساخته ی کیانوش عیاری/ ۶_" سگ کشی"، ساخته ی بهرام بیضایی/ ۷_ " ملی و راه های نرفته اش" ، ساخته ی بانو تهمینه میلانی/
