به قلم : الینا مستعدی - مددکار اجتماعی
جامعه از همه آحاد هر کشوری تشکیل شده است.فرقی ندارد که فردی توانمند،کم توان یا حتی ناتوان باشد،همه آنان حق زیست داشته و در حد خود به چرخیدن چرخ امور مملکت خویش کمک می کنند.
گاهی برخی از افراد کم توان بیش از توانمندان به پیشرفت کشور و حتی علم کمک کرده اند که نمونههای آن بسیار است و ذکر آن در این مقال نمی گنجد.
در عرصه هنر نیز افراد کم توان هنرنمایی می کنند که همگان شاهد آن هستند.در هنرهای نمایشی نیز حضور فعالی دارند.
گاهی نیز در فیلم ها و سریال ها،کاراکترهای به ظاهر کمتوانی هستند که بازیگران نقش آنان را بازی میکنند.
حضور کاراکترهای افراد کم توان در فیلم ها و سریالهای زیادی دیده می شود اما کمتر به چشم آمده یا اصلا نیامده که در یکی از سریال های تاریخی ایران،زن یا مرد کم توانی نقش مهم یا غیرمهمی داشته باشد.
سریال «رحیل» با اینکه داستانی عاشقانه و دینی را در بستر تاریخ تعریف می کند اما تلاش داشته تا به نوعی نمونه ای از اقشار مختلف جامعه را در به تصویر بکشد.
ماهی جان شاهزاده ای از خاندان قاجار است،اما کم توان بوده و پاهای او افلیج است.هرچند برخی از خدمه برای انجام امور روزانه به او کمک می کنند،اما در کل، فرد ضعیفی نیست و در داستان جایگاه خاصی دارد.
اول اینکه در گروه ابرار قرار دارد و همراه محابانو و دوستداران او مقابل دسته اشرار قرار گرفته و با آنان در حد خود مبارزه می کند.
دوم اینکه ماهی جان به نوعی دارای قدرت پیشگویی است که توسط خواب های صادقی که می بیند،اتفاقات را پیش بینی کرده و مدام به دیگران هشدار می دهد.
این خواب ها،گاهی آنچنان آزار دهنده است که با دیدن آنها حال او بد شده و دیگران به بالین اش می آیند تا به آرامش برسد. رامین عباسیزاده طراح سریال رحیل سعی کرده به جای حضور شعاری یک کمتوان، برای ماهی، داستان پردازی جذاب داشته باشد و بر اجزای رفتاری او تاکید کند و در این میان رویاهای صادقه او نوعی قرابت های تاریخی ایجاد میکند. او با اینکه معصوم نیست درست مثل زندانیانی که همبند یوسف پیامبر بودند و سرنوشت خود را در خواب دیده بودند، خواب هایی می بیند که خبر از آینده میدهند. به نظر میرسد تهیهکننده سریال "رحیل" به غیر از وجه عامه پسند رویای صادقه، خواسته طعنه ای هم بزند به رساله "رویای صادقه" نوشته میرزاحسن کاشانی که دلایل انحطاط مشروطه را بررسی کرده بود. رامین عباسیزاده نیز با رندی و از طریق یک کاراکتر کمتوان مقوله رویای صادقه را مدخلی کرده برای واکاوی دوره زوال قاجار و ظهور پهلوی.
عباسیزاده بازیگر جوان و بااستعدادی را هم برای نقش ماهی قرار داده؛ غزاله اکرمی بازیگر جوان،اما با تجربه ای است که پیش از «رحیل» در سریال های دیگری نیز نقش آفرینی کرده ولی نقشهای کوتاه ولی اینجا با راهنمایی کارگردان توانسته شخصیت ماهی جان را به خوبی ارائه دهد.
بی شک این خاص ترین نقشی است که این بازیگر تاکنون بازی کرده ،زیرا بازی در کاراکتر افراد کم توان بسیار سخت است.
اگر بازیگران نتوانند چنین نقشی را به خوبی اجرا کنند،شخصیت دچار ضعف شده و مخاطبان آن را پس می زنند به خصوص که در کنار بزرگان بازیگری مثل نسیم ادبی، بازیگران جوان پرانرژی همچون علی عباسیزاده، گیتا راد، شاهو رستمی، هانیه غلامی، ستاره دهقانی، بهمن هراتی و... در کنار او حضور دارند که همگی همگن و یکدست بازی کردهاند.
تهیه کننده و کارگردان «رحیل» چون حساسیت نقش ماهی را می شناختند،بازیگری را برای این نقش انتخاب کرده اند که وی با راهنمایی آنان بتواند از پس کار بربیاد که برآمده است.
باورپذیری این کاراکتر آنچنان است که برخی از بینندگان تصور کرده اند او واقعا کم توان است. این یعنی اینکه بازیگر با راهنمایی سازندگان توانسته شخصیت مورد نظر به خوبی به تصویر بکشد و این، خودش بهترین مجال است برای معرفی همنوعان کمتوان که برخلاف تصورات، توانایی های بالایی هم دارند و میتوانند کارهایی را کنند که بسیاری از افراد ظاهرا توانا قادر به انجام آن نیستند.