دکتر پروانه صفایى مقدم - روانشناس بالینی
تحریریه زندگی آنلاین : پدیده دردناک خشونت علیه زنان که در ابعاد گوناگون جسمانی و روانی در سراسر جهان سلامت جسم و جان و روان زنان را به‌خطر می‌اندازد و حقوق انسانی آنان را مورد تجاوز قرار می‌دهد، در گسترده‌ترین نوع خود در قالب خشونت خانگی Family violence بروز می‌کند. براساس آمارهای جهانی، وسعت مرگ و میر و ناتوانی بر اثر خشونت در میان زنانی که در سنین باروری هستند، با مرگ و میر و ناتوانی سرطان‌ها برابر و از تلفات ناشی از سوانح رانندگی و بیماری‌های عفونی بیشتر است. این مطالعه بصورت مقطعی، توصیفی و تحلیلی است و برخی از اطلاعات آن به‌صورت گذشته نگر جمع آوری شده است. هدف از بررسی شناسایی علل و عوامل ایجاد کننده خشونت در خانواده، به‌ویژه خشونت اعمال شده نسبت به زنان است.
بیشتربخوانید:
علت اصلی خشونت فیزیکی مردان علیه زنان چیست؟
خشونت علیه زنان یک آسیب اجتماعی است که باید به آن پرداخته شود
کودکی که در چنین فضایی رشد می‌کند احساس امنیت نمی‌کند و در معرض قرار گرفتن سایر آسیب‌های اجتماعی نظیر اعتیاد، دزدی، خودکشی قرار می‌گیرد. خشونت علیه زنان تنها فیزیکی نبوده، بلکه انواع مختلف روانی، اقتصادی، جنسی، جسمی و عاطفی را هم شامل می‌شود که در صورت وجود در یک خانواده توسط اعضا آن نسل به نسل دیگر انتقال پیدا می‌کند. آمار دقیقی در خصوص خشونت علیه زنان در کشوروجود ندارد. بسیاری از زنان از ترس شناخته شدن در جامعه خشونت وارد شده را به مراکز بهزیستی اعلام نمی‌کنند.
علت خشونت علیه زنان
وجود باورهای فرهنگی اشتباه، نبود ساز و کارهای ضمانت برای کنترل آن، استفاده نابجای مردان از قدرت و تفکر ریاست و قدرت‌طلبی در مردان موجب بروز خشونت علیه زنان می‌شود. خشونت ممکن است به طلاق عاطفی، روانی و در نهایت قانونی منجر شود، خشونت از طریق برخی فیلم‌ها و در برخی مواقع کارتون‌های کودکان نیز تبلیغ می‌شود و خود به خود به افراد منتقل و شیوع پیدا می‌کند.
بیشتربخوانید:
خشونت زنان علیه مردان واقعیتی خاموش
اشکال خشونت
تجاوز، تجاوز به همسر، خشونت خانگى، ازدواج اجبارى، اسید پاشى، سوءاستفاده مربوط به ترجیح دادن فرزند پسر، بدرفتاری با بیوه‌ها.
راهکارهایى براى مقابله با خشونت علیه زنان
آموزش‌های مهارت زندگی از دوران کودکی، آگاهی صحیح زنان نسبت به حق و حقوق خود و بازنگری در قانون در این حوزه، از راهکارهای مقابله با خشونت علیه زنان است. رسانه‌های جمعی شامل نوشتاری، تصویری و صوتی نقش موثری در مبارزه با خشونت علیه زنان دارند و در زمان حاضر صدا و سیما به این رسالت به خوبی عمل نکرده است.
نکته
سکوت زن دربرابر نارضایتی در زندگی شخصی و سکوت در برابر نا عدالتی‌ها را نوعی خشونت مدرن است، برخی زنان نسبت به حقوق خود آگاهی ندارند: تهدید مالی، توهین لفظی و مسائل جنسی از مصداق‌های خشونت هستند.
نقش فیلم‌هاى خشونت‌آمیز، درخشونت علیه زنان: «یادگیری عامل تبادلی مهمی است که در بروز خشونت نقش مؤثری دارد.
مردانی که در کودکی مورد خشونت و سرزنش والدین قرار گرفته‌اند یا در خانه شاهد خشونت علیه زنان بوده‌اند احتمال بیشتر دارد که با همسران خود بدرفتاری کنند.» دیدن تصاویر و فیلم‌های خشونت بار مانند قتل و کشتارهای فجیع و تجاوزات و نیز صحنه‌هایی که به نوعی زمینه تحریک رفتارهای خشن و جنسی را فراهم می‌نماید از دیگر عوامل می‌باشد. روش نادرست همسرگزینی و هم‌تراز نبودن زوجین از نظر فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، ازدواج‌های اجباری، زودهنگام و نابجا، سازگاری زن و شوهر را دشوار می‌کند.
بیشتربخوانید:
انواع خشونت علیه زنان
ازدواج مجدد مرد، خساست، دروغگویی، داشتن دوستان ناشایست، درخواست روابط جنسی نامتعارف از زن، اعتراض مرد یا بی‌اعتنـــایی وی به بیمــــاری زن
می‌توانند زمینه‌ساز بروز خشونت در خانواده گردد.
هنجارهای فرهنگی مانند تعصبات نابجا، محدود کردن زن برای رفتن به منزل والدین، اعتقاد به الگوی مردسالارانه نظیر زورگویی و خودمحوری و عدم توجه به نظرات اعضاء خانواده.
تصمیم‌گیری‌های انفرادی در برنامه‌ریزی‌های زندگی نظیر خرید و فروش خانه، ماشین، لوازم منزل، بی‌اعتنایی و عدم توجه شوهر به نیازهای عاطفی
و روحی همسر می‌تواند از این مسئله حاکی باشد.
راه‌هاى کاهش خشونت علیه زنان
برنامه‌های درمانی برای مردان خشن: تا متقاعد شوند که در نقطه‌ای و مرحله‌ای از چرخه خشونت خود نیز قربانی شده‌اند، یا فرزندانشان مبتلا به بیماری‌های روانی و عدم تعادل رفتاری و افت تحصیلی شده یا همسران بیـــزاری و نفـــــرت و
کراهت پیدا کرده‌اند و به این ترتیب در زندگی زناشویی از کامجویی و شادمانی محروم مانده‌اند.
ارائه برنامه‌های عمومی و آموزشی برای تعلیم همه افراد جامعه
سخن آخر
و سخن آخر اینکه کاهش بد رفتاری با زنان به یک برنامه اصولی نیاز دارد که به صورت مستمر اجرا شود، زیرا تغییرات فرهنگی- اجتماعی یک باره انجام نمی‌گیرد و نیاز به زمان، کار پیگیر و مداوم دارد.
