به قلم : ساناز حشمتی‌پور ، کارشناس علوم تربیتی ، نویسنده کودک و نوجوان ، مربی مهارت های زندگی
تحریریه زندگی آنلاین : در قرآن مجید و آیات و احادیث ما توصیه زیادی به فرزندآوری شده است. همچنین تربیت نیکو و رعایت حق و حقوق فرزند نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در آیات قرآن موقعیت مال و ثروت و نیروی نیکوی انسانی دو رکن اساسی زندگی در دنیا است که منظور از ثروت و نیروی نیکوی انسانی فرزندان صالح هستند. مسلما مراقبت از یک انسان به عنوان فرزند کاری دشوار و پرمسئولیت است، اما لذت پدر و مادر بودن و فرزند سالم و نیکو داشتن آنقدر بالا و لذت‌بخش است که هر انسانی حاضر است دشواری‌ها را به جان بخرد تا این لذت پایدار را تجربه کند. علاوه بر آن تربیت نیکو و نشان دادن راه و رسم درست به فرزند و مراقبت از او دغدغه همیشگی والدین است.
تک فرزندی یا چند فرزندی
هر کدام از موضوعات تک فرزندی یا چند فرزندی خود نقاط قوت یا ضعفی دارند. در مقوله تک فرزندی به ظاهر تربیت آسان‌تر و زمان والدین برای اختصاص دادن به فرزندشان بیشتر است، مسائل مالی کمتر بوده و بهتر می‌توان درخواست‌های فرزند را برآورده کرد، اما همه این موارد به طور ظاهری هستند و معایب تک فرزندی در درجه اول این است که کودک شما تجربه و سلوک کمتری خواهد داشت، زیرا در محیطی بزرگ شده که در راس و مرکز توجه بوده و همیشه درخواست‌هایش اجرا شده است. پس در محیط‌های اجتماعی تاب‌آوری کمتری دارد. کودکی که در خانواده پر جمعیت و در کنار خواهر و برادر بزرگ شده است، تجربه گذشت و همکاری بهتری دارد و تقسیم وظایف و کار را بهتر درک می‌کند.
همدلی در خانواده
کودکانی که در جمع‌های خانوادگی بزرگ‌تر رشد کرده‌اند، از مفهوم همدلی درک بهتری دارند، زیرا افراد متفاوت و بیشتری را در اطراف خود دیده‌اند، ابراز احساسات را فرا گرفته‌اند و روحیه همکاری و همدلی در آنان تقویت شده است. این کودکان جایی نقش پدر یا مادر را برای برادر و خواهر خود بازی کرده‌اند و آمادگی بهتری جهت پذیرش این نقش در آینده خواهند داشت.
بیشتربخوانید:
اما و اگرهای ارتباط فرزندآوری با اقتصاد خانواده
عوامل موثر در عدم تمایل خانواده‌ها به داشتن فرزند بیشتر
اطلاعات ناکافی و درست
آموزش درست اجتماعی به مادران و آگاه‌سازی خانواده‌ها از مزایا و معایب فرزندآوری و صادق بودن با خانواده‌ها و دادن اطلاعات کافی و آرامش خاطر به خانواده‌ها برای تولد فرزند.
هزینه‌های زندگی بالاتر (زایمان، نگهداری و ...)
کاهش هزینه‌های آزمایش، زایمان، آموزش و نگهداری از فرزندان: شاید دغدغه اکثر خانواده‌ها برای فرزندآوری مسائل اقتصادی و مالی باشد و چنانچه کاهش هزینه‌ها در این زمینه انجام پذیرد یا اینکه با توجه به افزایش تعداد اعضای خانواده میزان حقوق دریافتی خانواده بیشتر شود، خانواده‌ها راحت‌تر فرزندآوری را بپذیرند. علاوه بر آن، ارائه خدمات بهتر و بیشتر به خانواده‌ها برای فرزند بیشتر، موثر شود.
بیشتربخوانید:
ناباروری معضل بهداشتی مهم کشور
ترس از طرد شدن از اجتماع
مورد بعدی دوری یا طرد شدن از اجتماع و محدود شدن فعالیت‌های اجتماعی است که این مورد که در جامعه فرزند کمتر داشتن را به عنوان یک ارزش و رفتار پسندیده و نشانه فرهنگ می‌شناسد، باید اصلاح شود و فرزندآوری باید به عنوان ارزش شناخته شود، زیرا همان‌طور که می‌دانیم انسان موجودی اجتماعی است و در کنار سایرین در بستر اجتماع رشد می‌کند، بنابراین فرزندانی که در خانواده‌های پر جمعیت رشد می‌کنند، از مهارت‌های بهتری برخوردار هستند.
محدود شدن فعالیت‌های اجتماعی و در دسترس نبودن مراکز آموزشی کودکان به همراه مادر
علاوه بر آن همیشه فرزندآوری محدودیت‌های اجتماعی برای مخصوصا مادران به همراه دارد. پس اگر مادر از این موضوع که مادر بودن بالاترین ارزش و جایگاه برای زن است، آگاه شود و علاوه بر آن با ایجاد مراکز سالم فرزندپروری یا مهد یا مراکز نگهداری از فرزند در کنار محل کار یا فعالیت مادر این اطمینان به مادر داده شود که علاوه بر نقش مادری می‌تواند فعالیت اجتماعی مفیدی داشته باشد، در این امر موثر است.
عدم امنیت شغلی
اگر پدر و مادر امنیت شغلی داشته باشند و خیال‌شان راحت باشد که در مورد مسائل مالی و شغلی مشکلی ندارند و از لحاظ مالی تامین باشند، دغدغه فرزندآوری آنان کمتر می‌شود.
عدم حضانت و وابستگی مادر به کودک
با توجه به وابستگی شدید عاطفی مادر به فرزند مادر همیشه دوست دارد که فرزندش را در کنار خود داشته باشد و بتواند از او مراقبت کند و به او محبت کند، ولی گاها که در زندگی مشکل عدم سلوک با همسر پیش می‌آید یا طلاق اتفاق می‌افتد، یکی از دغدغه‌های مادران دوری از فرزند است. پس چنانچه طبق قانون به مادر اجازه حضانت فرزند راحت‌تر داده شود، مادرها تمایل بیشتری برای به دنیا آمدن بچه‌ها دارند.
