به قلم : زهرا رومی ؛ کارشناس ارشد علوم تغذیه
تحریریه زندگی آنلاین : زمانی که باردار هستید، خوردن انواع غذاهای سالم برای شما و جنینتان مفید است. با این حال، برخی از مواد غذایی هستند که نباید در دوران بارداری بخورید، زیرا ممکن است شما را بیمار کنند یا به جنین آسیب برسانند. برخی از مواد غذایی نیز وجود دارند که خوردن آنها بیخطر است، اما باید مراقب باشید که بیش از حد از آنها استفاده نکنید.
موارد تغذیهای منع شده در بارداری
از مصرف چند نوع ماده غذایی مختلف و متفاوت در یک وعده باید پرهیز شود.
گرسنگی یا پرخوری در این دوران مضر بوده و باید از آن اجتناب شود.
خوردن خوراکیهای خیلی شیرین و خیلی چرب ممنوع میباشد.
از خوردن مواد غذایی و آشامیدنی خیلی گرم باید پرهیز شود.
بهتر است در دوران بارداری مواد خوراکی خیلی سرد مصرف نشود و خوردن آب یخ، بستنی، برف، یخ و ... ممنوع میباشد.
زن باردار باید از مصرف غذاهایی که باعث یبوست میشوند، خودداری کند.
مصرف سرکه در دوران بارداری ممنوع میباشد.
از مصرف مواد غذایی نفاخ مانند لويبا، باقلا، نخود، کنجد، کرفس، ترب، سیر خام و پیاز خام و از خوردن غذاهای تند و تلخ مانند زیتون خام، فلفل و ... و بوهای تند و تیز باید اجتناب شود.
از خوردن غذاهایی که باعث ایجاد قاعدگی میشوند مانند لوبیا، نخود، کنجد، سداب، کرفس، رازیانه، شنبلیله، قرطم (گلرنگ)، شبدر و ... باید پرهیز شود.
از خوردن گیاهانی مانند بنفشه و ختمی و پنیرک که باعث ضعف قلب و ضعف معده و سقط جنین میشود، اجتناب گردد.
شایان ذکر است که پرهیزهای ذکر شده در برخی زنان باردار به اندازه معمول بلامانع است، اما در مادران بارداری که دچار عوارضی نظیر تهدید به سقط باشند و یا زنان بارداری که در بارداریهای قبلی با مشکل مواجه بودهاند، پرهیزها باید با دقت بیشتری عمل شود تا بارداری به سلامت به انتها برسد (این نکته نیز نباید فراموش شود که موارد بیان شده در تمام شکلهای مصرف در زمان بارداری ممنوع نیستند؛ مثلا عمده موارد بیان شده وقتی در قالب خورشتها و غذاهای ترکیبی وارد میشوند، در حالت معمول مشکلی ایجاد نمیکنند، مگر اینکه مکررا مصرف گردند.
بیشتربخوانید:
ارزیابی وضعیت تغذیه مادران (قسمت دوم )
بهترین غذاها برای بارداری
لیستی از میوه و غذاهایی که نباید در طول دوران بارداری بخورید
انواع میوهها
آناناس
در طول سه ماهه اول بارداری، آناناس در لیست میوههایی قرار دارد که باید از خوردن آن اجتناب شود. به این دلیل که خوردن آناناس میتواند با انقباضات ناگهانی رحمی به نوبه خود منجر به سقط شود. آناناس به دلیل داشتن بروملین، آنزیمی که پروتئین را تجزیه میکند، میتواند رحم را نرم کند که منجر به زایمان زودرس میشود. به همین دلیل است که شما باید از مصرف آناناس در طول دوره بارداری خود اجتناب کنید.
تمر هندی
مدتها است که از تمر هندی به عنوان داروی تهوع صبحگاهی و حالت تهوع استفاده میشود. با این حال بهتر است زیادهروی نکنید. تمر هندی به دلیل داشتن ویتامینC فراوان در لیست میوههایی قرار دارد که باید در دوران بارداری از آن اجتناب شود، زیرا اگر در حد افراط مصرف شود، میتواند تولید پروژسترون در بدن را سرکوب کند و سطح پایین پروژسترون میتواند منجر به سقط جنین و تولد زودرس شود و حتی منجر به آسیب سلولی در جنین میشود. پس دقت کنید که بیش از اندازه تمر هندی را به خصوص در طول سه ماهه اول مصرف نکنید.
هندوانه
هندوانه به طور کلی برای دفع تمام مواد زائد بدن خوب است، در حالی که بدن را هیدراته میکند، اما خوردن هندوانه در دوران بارداری ممکن است کودک را در معرض سموم مختلفی قرار دهد که این میوه آن را رها میکند. هندوانه معمولا برای سلامت یک زن باردار خوب است، اما اگر در حد افراط مصرف شود، میتواند اثرات ناخوشایند ویژهای داشته باشد. مقدار قند در آن ممکن است سطح گلوکز خون را بالا ببرد. گاهی خواص ادرارآوری هندوانه میتواند مواد مغذی ضروری را همراه با سموم از بدن دفع کند.
دیگر مواد غذایی ممنوعه در دوران بارداری
مواد غذایی کنسروی
زمانی که باردار هستید، ایده خوبی است که از تمام مواد غذایی کنسروی که حاوی مقادیر بالایی از مواد نگهدارنده هستند، اجتناب کنید. این مواد نگهدارنده میتوانند برای شما و نوزادتان سمی باشند و منجر به عوارض شوند.
بیشتربخوانید:
راهکارهای عملی برای تغذیه نوزاد با شیرمادر در بیمارستان ( قسمت اول )
گوشت خام یا نپخته
از مصرف گوشت نپخته، به ویژه سوسیس یا گوشت نیمپز شده در دوران بارداری اجتناب کنید. دقت داشته باشید که آنها را به طور کامل بپزید تا هیچ ردی از خون نداشته باشند، زیرا انگل کوچکی به نام توکسوپلاسموز که در گوشت خام، خاک و مدفوع گربه زندگی میکند، میتواند به جنین آسیب برساند. ایمنترین روش برای خوردن گوشت، خوب پخته شدن آن است.
شیر و فرآوردههای لبنی پاستوریزه نشده
تمام شیرهای موجود در مغازهها و سوپرمارکتها پاستوریزه و برای نوشیدن بسیار خوب هستند. اگر دامدار هستید و یا از لبنیاتیها خرید میکنید، ممکن است شیر و محصولات لبنی پاستوریزه نشده استفاده نمایید که باید از خوردن آنها اجتناب کنید. شیر بز و شیر گوسفند و همه شیرهای غیرپاستوریزه را قبل از استفاده حتما بجوشانید، زیرا خطر افزایش لیستریوز و کامپیلوباکتر وجود دارد.
جگر و دیگر غذاهای حاوی ویتامین A
از مصرف جگر و دیگر فرآوردههای آن در دوران بارداری خودداری کنید. مصرف روغن ماهی حاوی ویتامین A و یا روغنهای کبد ماهی، مانند روغن ماهی خاویار، چندان بیخطر نیست، زیرا کبد حاوی سطح بالایی از ویتامین A میباشد و مقدار زیادی از آن میتواند به جنین آسیب برساند.
پنیرهای خاص
خانمهای باردار باید سعی کنند از خوردن پنیرهای فرآورده شده و حاوی لیستریا اجتناب کنند، زیرا به سلامت آنها و جنین آسیب میزند.
غذاهای نیمه آماده
مهم است که به دستورالعمل پخت بر روی بسته غذاهای آماده توجه داشته باشید. بررسی کنید که غذا قبل از آن چقدر در معرض حرارت بوده است. این به خصوص برای غذاهای حاوی مرغ، گوشت یا بوقلمون مهم است، زیرا احتمال خطر لیستریا را دارد.
تخممرغ خام یا نیمه پخته
مهم است که همه تخممرغها تا زمانی که زرده و سفیده آن کاملا از هم جدا شوند، بپزند. استفاده از تخممرغ در دستورالعملهای پخت، ایمن است، اما از غذاهایی که تخممرغ خام در آنها دارند، مانند مایونز خانگی یا موس اجتناب کنید، زیرا سالمونلا که یک عامل مشترک مسمومیت غذایی است، میتواند به جنین آسیب برساند. تخممرغهایی که تحت یک استاندارد ایمنی تولید میشوند، ریسک بسیار پایینتری از سالمونلا دارند و برای خوردن مواد خام و یا تا اندازهای پخته شده، ایمن هستند.
بیشتربخوانید:
کنترل دیابت بارداری با تغذیه
بهترین غذاها برای بارداری
مصرف ماهی در دوران بارداری
مصرف ماهی در دوران بارداری برای خانمها مفید است و باید حداقل دو بار در هفته میل کنند که شامل ماهیهای چرب، ماهی تن، خال مخالی و یا ماهی ساردین است. از مصرف اره ماهی و ماهی تن پرهیز کنید، چون سطح بالایی جیوه دارند که میتواند بر سیستم عصبی کودک تاثیر بگذارد.
کافئین
نوشیدن مقدار زیادی کافئین در دوران بارداری به سقط جنین و وزن پایین در حین زایمان ارتباط دارد. کافئین در چای و قهوه، کولا و شکلات یافت میشود. باید مصرف کافئین را در طول دوران بارداری محدود کنید.
آیا مصرف بادامزمینی در دوران بارداری مانعی دارد؟
اگر مادر باردار یا پدر نوزاد مبتلا به آسم، اگزما و آلرژی است، نباید بادامزمینی یا کره آن را مصرف کند. به این دلیل که تصور میشود خوردن بادامزمینی ممکن است باعث حساسیت نوزاد هم شود، اما تحقیقات اخیر نشان ندادهاند که خوردن بادامزمینی در دوران بارداری در افزایش آلرژی کودک تاثیر میگذارد.