به قلم : سولماز دانشور نیک
تحریریه زندگی آنلاین : کودک شما در 12 هفتگی
تنها 12 هفته پس از آخرین قاعدگی، جنین به‌طور کامل تشکیل میشود؛ به این معنی که همه اندام‌ها، ماهیچه‌ها و استخوان‌ها در جای خود قرار دارند و اندام‌های جنسی به‌خوبی توسعه یافته‌اند. از این پس جنین باید روند رشد را طی کند تا به مرحله بلوغ رسیده و برای به‌دنیا آمدن آماده شود. در این زمان، طول جنین شما به 5.4 سانتی‌متر و وزنش به 9 الی 13 گرم می‌رسد. هنوز برای شما خیلی زود است که بتوانید حرکات جنین را احساس کنید، زیرا آن‌ها اندک و ریز هستند. در این هفته، جنین به موجب هماهنگی بیشتر بین مغز و عضلاتش، توانایی لگد زدن را کسب می‌کند و می‌تواند حالت‌های مختلفی به چهره خود بگیرد و حتی اخم کند و نه‌تنها انگشتان پای خود را خم و راست کند، بلکه مچ دست‌ها را گره زند و سپس آزاد نماید، مچ‌پا را بچرخاند و لب‌هایش را بر روی یکدیگر بفشارد.
بیشتربخوانید:
شما در هفته 12 بارداری
گرچه ممکن است حالات تهوع صبحگاهی برطرف شده باشد، ولی ویار به خوردن مواد غذایی خاص همچنان ادامه دارد و هنوز بروز یبوست در این هفته تا حدودی محتمل است. یبوست گرچه یک پدیده همگانی در دوران بارداری نیست، ولی نسبتا شایع است و می‌تواند باعث ایجاد احساس ناراحتی شود. همچنین ممکن است هر از گاهی احساس درد یا گرفتگی معده داشته باشید. این علائم معمولا جای نگرانی ندارند و می‌توانند ناشی از یبوست، باد معده یا رشد و کشیدگی رباط‌های شما باشند که با بزرگ‌تر شدن رحم ایجاد می‌گردند، اما اگر درد معده شما از بین نمی‌رود، شدید است و یا با خونریزی و علائم دیگر همراه است، باید به ماما یا پزشک مراجعه نمایید. ممکن است در این زمان با تاری دید مواجه شوید که طبیعی است و پس از گذشت دو ماه از زایمان بهبود پیدا خواهد کرد و علت آن، انباشتگی و تجمع مایع زیاد در بدن شما است که به ضخیم‌تر شدن قشر بیرونی چشمان شما منجر می‌گردد. اگر پیش از شروع بارداری دچار کمبود وزن بوده‌اید؛ به این معنا که وزن‌تان از حد طبیعی کمتر بوده، باید احتمالا 12 کیلوگرم به وزن خود طی این دوران اضافه کنید. اغلب خانم‌ها به‌طور طبیعی حدود 7 تا 14 کیلوگرم اضافه وزن را در طول دوران بارداری تجربه خواهند کرد. احتمال مشاهده خط بارداری به‌نام لینا نیگرا (Lina Nigra) در این هفته وجود دارد که طبیعی است و تا دو ماه پس از وضع حمل خود‌به‌خود ناپدید می‌گردد. این خط قهوه‌ای مایل به سیاه نوعی تیرگی خطی پوستی عمودی است که در امتداد ناف تا ناحیه شرمگاهی واقع است و می‌تواند از استخوان شرمگاهی تا بالای شکم نیز پیش برود.
بیشتربخوانید:
آمادگی های لازم برای بارداری بعد از سقط جنین
غذاهایی برای مراقبت از جنین
کودک شما در 13 هفتگی
در این زمان، طول جنین شما به 6.7 سانتی‌متر و وزنش به حداکثر 25 گرم می‌رسد و تقریبا اندازه یک هلو است. رویان کوچک حالا بیشتر به انسان شباهت پیدا کرده و توانایی در دهان گذاشتن و مکیدن شست خود را به‌دست آورده است.
اندام جفت که وظیفه‌اش تأمین اکسیژن و مواد مغذی برای جنین و فیلتر مواد زائد است، همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد، به‌طوری که وزن آن در هنگام تولد مقداری بین 0.5 تا 1 کیلوگرم خواهد بود.
با رشد فولیکول‌های موی جنین در طی این هفته، موهای ظریف و نرمی به‌نام لانگو یا کرک جنینی (Lanugo) در بدن او ظاهر می‌شوند که تا هفته ۲۰ بارداری، کل بدن را پوشش می‌دهند. این موها با حفظ ماده‌ای مومی و پنیری شکل و سفید رنگ به‌نام ورنیکس کازئوزا (Vernix Caseosa) بر روی پوست نوزاد، ضمن حفاظت از جنین در برابر محیط مایع آمنیوتیک که به ایجاد چین و چروک در پوست او می‌انجامد و همچنین محافظت گوش جنین در مقابل صداهای بلند، از خواص ضدمیکروبی و روغنی و نرم‌کنندگی نیز برخوردار است و دمای بدن جنین را تنظیم می‌کند.
تخمدان‌ها یا اجزای داخلی بیضه‌های جنین شما به‌طور کامل در بدن او رشد کرده و اندام‌های خارجی تناسلی نیز در حال شکل‌گیری و تکامل هستند. در محلی بین پاها که پیشتر یک برآمدگی به‌وجود آمده بود، اکنون آلت تناسلی یا کلیتوریس رشد می‌کند، گرچه معمولا در این مرحله هنوز نمی‌توانید به‌طور قطع جنسیت کودک خود را در سونوگرافی تشخیص دهید.
به‌دلیل تکامل بیشتر شش‌ها، دم و بازدم جنین مشخص‌تر احساس میشود و ضربان قلب او واضح‌تر شنیده میشود.
برجستگی‌هایی در تمامی انگشتان جنین شروع به تشکیل می‌کنند که همان اثر انگشت منحصربه‌فرد او در آینده خواهند شد و به‌تدریج و طی هفته‌های آتی تکمیل خواهند شد.
روده‌ها که پیشتر در حفره‌ای داخل ناف رشد می‌کردند اکنون از سمت بند ناف به مکان دائمی خود یعنی شکم پیش رفته و جابه‌جا می‌شوند.
در این هفته، گرچه شما صدای گریه‌های کودک را نمی‌شنوید، ولی او صدای صحبت‌های شما با خود را می‌شنود و بعد از تولد قادر به شناسایی صدای شما خواهد بود.
بیشتربخوانید:
خود مراقبتی در دیابت بارداری
شما در هفته 13 بارداری
در این هفته، اندازه رحم بزرگ‌تر و به اندازه یک گریپ‌فروت شده است. احساس گیجی و خستگی بر شما غالب است و بسیاری از علائم هفته‌های پیش همچنان ادامه دارد. اگر تا کنون با حالت تهوع صبحگاهی روبه‌رو بوده‌اید، احتمالا در هفته ۱۳ یا ۱۴ بارداری احساس بهتری خواهید داشت.
ممکن است در این زمان به‌دلیل افزایش ترشح هورمون‌های بارداری یا جریان خون در ناحیه لگن، افزایش میل جنسی را تجربه کنید که کاملا طبیعی است. هورمون استروژن که کار آن حفظ سطح هورمون پروژسترون و هورمون اچ‌سی‌جی یا گنادوتروپین جفتی انسان (HCG) در بدن مادر باردار است، در طول کل دوره بارداری به‌طور مداوم ترشح میشود. هورمون پروژسترون به‌عنوان یک هورمون پرمسئولیت، کنترل عملکرد جفت و انقباضات رحمی را بر عهده دارد و رشد بافت‌های سینه را تحریک می‌کند. هورمون اچ‌سی‌جی هم با فرآهم آوردن امکان تغذیه جنین و جسم زرد، سلامت شما را حفظ می‌کند.
هنگامی که رحم شما رشد کرده و به‌سمت بالا حرکت می‌کند، متوجه یک برآمدگی کوچک در ناحیه شکم خواهید شد. اگر در چند ماه گذشته تمایل بیشتری به ادرار کردن، پیدا کرده‌اید به این دلیل است که رحم شما به مثانه شما فشار وارد می‌آورد. در صورت مشاهده درد هنگام ادرار کردن، به پزشک مراجعه کنید. عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) ممکن است در بارداری اتفاق بیفتند و درمان سریع آن‌ها برای کاهش خطر عفونت کلیه مهم است.
بیشتربخوانید:
میان وعده‌های مفید برای خانم‌های باردار
موارد و نکاتی که باید مد نظر قرار دهید!
به شما توصیه میشود بین هفته‌های 16 تا 32 بارداری واکسن سیاه‌سرفه خود را دریافت کنید.
وعده‌های غذایی خود را کوچک و فواصل صرف غذا را کوتاه کنید.
استفاده از غذاهای چرب، محتوی ادویه‌های تند و اسیدی (ترشی، شوری، غذاهای آماده و فرآوری شده، مواد کافئین‌دار، شیرین‌کننده‌های مصنوعی و ...) را به حداقل برسانید تا دچار ناراحتی‌های گوارشی شایع این دوران نشوید. همچنین، از ترکیب مواد غذایی ناسازگار با یکدیگر مانند ماهی و ماست و غیره پرهیز نمایید.
بلافاصله پس از غذا دراز نکشید و حداقل نیم ساعت و تا حد امکان با ستون فقراتی راست بنشینید یا راه بروید.
