به قلم : سولماز دانشور نیک
تحریریه زندگی آنلاین : بهدلیل اهمیت هفته دهم که زمانی است برای آغاز تکامل مغز و رابطه مستقیم آن با سلامتی کلی نوزاد و لزوم توجه بیشتر مادران از هر لحاظ به‌ویژه تغذیه، مطالب دیگری مرتبط با این هفته در تکمیل مطالب قبلی به‌شرح زیر ارائه گردیده است.
شما و فرزندتان در هفته 10 بارداری
جنین شما در 10 هفتگی
طول جنین از سر تا به پا در این هفته حدود 3.5 سانتی‌متر و وزن آن حدود 8 گرم و تقریبا به اندازه یک آلوی کوچک است. گوش‌ها در کناره‌های سر کودک شروع به رشد می‌کنند و کانال‌های گوش در داخل سر تشکیل می‌شوند. اگر می‌توانستید به صورت کودک خود نگاه کنید، لب بالایی و دو سوراخ کوچک را در بینی جنین می‌دیدید. استخوان‌های فک در حال رشد هستند و تمام دندان‌های شیری آینده را در بر می‌گیرند. قلب اکنون به‌طور کامل شکل گرفته و با سرعت 180 بار در دقیقه می‌زند که 2 تا 3 برابر سریع‌تر از سرعت تپش‌های قلب شما است. دستگاه‌های حیاتی بدن جنین مانند مغز، غده تیروئید، ریه‌ها، كبد و روده‌ها علاوه بر قرارگیری در جایگاه اصلی خود، همچنان به رشد ادامه داده و تا حدودی هم فعالیت‌های خود را آغاز می‌کنند. یکی از مهم‌ترین رویدادها در این هفته، آغاز تقسیمات اولیه و بنیادین مغز و تولید حدودا 250.000 سلول عصبی در آن است. در این بین تنها کیسه زرده رو به تحلیل می‌گذارد و تا هفته یازدهم نابود می‌شود. جنین در حال انجام حرکات کوچک، ناگهانی، نامنظم و سریعی است که در سونوگرافی قابل‌مشاهده هستند.
بیشتربخوانید:
خود مراقبتی در دیابت بارداری
شما در هفته 10 بارداری
افزایش دور کمر، برآمده‌تر شدن شکم، افزایش ترشحات واژن، مشهود شدن رگ‌های خونی به‌شکل خطوط آبی رنگ در نواحی مختلف پوست به‌ویژه سینه تا شکم بهدلیل افزایش جریان خون در این مناطق، نوسانات خلقی، گاها احساس درد در کشاله‌های ران یا بخش‌های تحتانی شکم به‌صورت خفیف و ناگهانی، بزرگ شدن غده تیروئید و ... از علائم مشخص این هفته هستند. در این هفته، شما و جنین‌تان بیشتر در معرض خطر ابتلا به آنفولانزا و سیاه‌سرفه قرار دارید و بنا به توصیه پزشکان باید برای محافظت از خود و کودک‌تان واکسن آنفولانزا و سیاه‌سرفه را دریافت کنید.
شما و فرزندتان در هفته 11 بارداری
جنین شما در 11 هفتگی
جنین شما از سر تا پایین در این هفته حدود 4.5 سانتی‌متر بوده و وزن آن حدود 10 گرم و در حد و اندازه یک انجیر کوچک است. جفت و جنین به‌سرعت در حال رشد هستند و در صورت پیش رفتن شرایط به‌صورت عادی، کودک در عرض حدود 12 هفته به‌طور کامل تشکیل می‌شود.
استخوان‌های صورت در حال حاضر تشکیل شده‌اند، ولی پلک‌ها بسته هستند و تا چند ماه آینده باز نخواهند شد. برجستگی‌های تشکیل یافته در کناره‌های سر کودک با رشد او بیشتر شبیه گوش می‌شوند. سر کودک شما یک‌سوم طول کلی او را به خود اختصاص می‌دهد، اما بدن به سرعت در حال رشد است و با صاف شدن هر چه بیشتر آن، انگشتان دست و پا از هم جدا می‌شوند. ناخن‌های دست در این زمان به‌وجود آمده‌اند. کبد به تولید گلبول‌های قرمز و کلیه‌ها به تصفیه خون و دفع ادرار می‌پردازند. دستگاه تناسلی کودک رو به تکمیل می‌گذارد، ولی معمولا بین هفته‌های 16 تا 20 بارداری از طریق سونوگرافی قابل‌مشاهده نمی‌گردد.
بیشتربخوانید:
این مواد غذایی فشارخون را کنترل می‌کنند
بهترین غذاها برای بارداری
شما در هفته 11 بارداری
بروز لکه‌ها و بعضا جوش‌های پوستی و روشن‌تر شدن پوست، رشد موهای ناخواسته، ناخن‌های مستحکم‌تر و ضخیم‌تر، براق‌تر شدن موهای سر، احساس تشنگی و خستگی بهدلیل تولید خون و مایع آمنیوتیک بیشتر در بدن، حساسیت به بو و تغییر ذائقه غذایی، سوزش سر دل، سوء‌هاضمه و حالت تهوع، یبوست، سینه‌های دردناک و بزرگ‌تر، احساس طعم فلز آهن در دهان، لکه‌بینی خفیف و ترشحات شیری رنگ واژن از علائم شایع این هفته هستند. در هفته یازدهم بهدلیل تثبیت هورمون‌ها و فروکش کردن علائم اولیه بارداری، مادر به‌تدریج از حال بهتری برخوردار خواهد شد و انرژی از دست رفته خود را مجددا بازیابی خواهد کرد.
سردرد و سرگیجه در اوایل بارداری می‌تواند ناشی از تغییرات در بدن شما باشد. اگر سردرد به‌صورت پایدار ادامه داشته باشد، باید با پزشک خود مشورت نمایید. در صورت مواجهه با تب و لرز، غش، نبض ضعیف، تپش قلب زیاد، ادرار همراه با درد، گرفتگی عضلات شکم و درد شدید در این ناحیه، خونریزی و حالت تهوع شدید توأم با استفراغ، حتما با پزشک خود تماس بگیرید. اگر مادر به‌دنبال لکه‌بینی با دفع خون به‌صورت لخته مواجه شود، احتمال سقط وجود دارد و باید حتما با پزشک مربوطه مشورت شود. در کل، مادر باید هر گونه علامتی را تا پیش از جدی شدن به پزشک خود گزارش دهد تا در صورت امکان، تمهیدات لازم صورت بپذیرند.
بیشتربخوانید:
میان وعده‌های مفید برای خانم‌های باردار
چیزهایی که باید در این دوران مد نظر قرار گیرند
اگر باردار هستید و و مشغول به کار، از حقوق قانونی خود همچون مرخصی با حقوق زایمان، حفاظت از سلامت و ایمنی خود در محل کار و موارد دیگر مطلع شوید.
پوشیدن لباس‌های راحت و گشاد را آغاز کنید. چند نوبت ۱۵ دقیقه‌ای در طول روز را به پیاده‌روی اختصاص دهید، در حالی که برای بهتر جریان داشتن خون در بدن به پهلو دراز می‌کشید، چرت‌های کوتاه‌مدت بزنید و به‌قدر کافی آب و میوه‌های آبدار مصرف نمایید.
تا پیش از رسیدن به هفته 12 بارداری، استفاده از رنگ مو یا لوازم آرایشی شیمیایی را کاملا قطع نمایید.
از پخت کامل غذاها اطمینان حاصل کرده و از مصرف آبمیوه‌های صنعتی، غذاهای حاوی تخم‌مرغ خام مانند سس سزار و شیر و تخم‌مرغ غیرپاستوریزه خودداری کنید.
در صورت نگهداری از گربه، تمیز کردن جعبه خاک مدفوع آن را به دیگری در فضای باز محول کنید و از انجام شخصی آن بپرهیزید تا احتمال بروز توکسوپلاسموز (عفونت انگلی) در خود را به حداقل رسانیده و مانع انتقال آن به فرزندتان شوید.
اگر با مشکل پیکا (هرزه‌خواری) یا همان هوس خوردن مواد بی‌ارزش غذایی در این دوران دست‌و‌پنجه نرم میکنید، با کمبود برخی از مواد مغذی همچون آهن و اسیدفولیک در بدن مواجهید که باید در اسرع وقت جبران شوند. برای کسب آگاهی بیشتر در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید.
آزمایش‌های غربالگری شامل آزمایش خون و سونوگرافی برای یافتن احتمال ابتلای نوزاد به سندرم‌های داون، ادواردز و پاتائو بین هفته‌های 10 تا 14 بارداری توصیه و ارائه می‌شوند. آزمایشات تجویزی برای مادر طی این هفته نیز می‌توانند ضمن ارزیابی سلامت کلی مادر، به تشخیص پره‌اکلامپسی و دیابت بارداری بینجامند.
پشت گردن جنین در طول سونوگرافی هفته‌های 10 تا 14 بارداری توسط پزشک اندازه‌گیری می‌شود تا در صورت غیرطبیعی بودن اندازه آن که می‌تواند نشانه‌ای از ناهنجاری کروموزومی در جنین باشد، خطر ابتلای کودک به مشکلات کروموزومی تشخیص داده شود.
بیشتربخوانید:
تغذیه ماه به ماه در دوران بارداری
