دکتر نازنین حبیبی : مدیر تیم تخصصی کودک و نوجوان ؛ در انجمن ازدواج و خانواده کشور
تحریریه زندگی آنلاین : «اولِ زندگی بچه‌دار نشید، بچه دست‌وپای آدم رو می بنده»، «اولِ زندگی به‌جای بچه‌دار شدن برید خوشی‌های دو نفره داشته باشید»، «هر وقت از خوشی سیر شدید بچه‌دار بشید».
این‌ها نمونه‌ای از توصیه‌هایی است که بعضاً به هنگام ازدواج دو جوان تحت عنوان "تجربه" و یا "نصیحت" از سوی اقوام دور و نزدیک خطاب به عروس و داماد گفته و اینطور القا می‌شود که جوانانی که اولِ زندگی بچه‌دار می‌شوند از لذت و شور زندگی دو نفره هیچ نفهمیده‌اند.
کسی منکر این نیست که بزرگ کردن یک بچه آن هم برای زوجین تازه عروس و داماد، با زحمت و هزینه است اما اینکه فرزندآوری را عاملی برای نچشیدن خوشی سال‌های نخست زندگی مشترک و به‌اصطلاح عاملی "دست‌وپا گیر" برای زن و شوهرهای جوان بدانیم، قدری غیر منطقی به نظر می‌رسد.
برخلاف توصیه‌هایی که بعضاً از سوی اقوام دور و نزدیک و حتی خود والدین به زوج‌های جوان می‌شود که قید بچه‌دار شدن در سال‌های نخست زندگی مشترک را بزنید و بی‌خیال بچه به فکر «عیش و نوش» زندگی باشید؛ متخصصان معتقدند که اگرچه فرزندآوری نیازمند آمادگی روحی، روانی، اجتماعی، اقتصادی و بلوغ عقلانی و عاطفی زوجین، آگاهی، توانایی‌های لازم برای فرزند پروری و یک برنامه‌ریزی دقیق و هدفمند است اما لزوماً بچه دست‌وپای والدین را نمی‌بندد و مانع خوشی زوجین جوان نیست بلکه نوع خوشی‌ها پس از آمدن فرزند تغییر می‌کند.
بیشتربخوانید:
مادر شدن در 30 سالگی به جای ۲۵ سالگی!
«بچه» دست‌وپا گیر نیست بلکه نوع خوشی‌ها را تغییر می‌دهد
فرزند دست‌وپای زوجین را نمی‌بندد و مانع خوشی زن و شوهر نیست، بلکه نوع خوشی‌های زوجین را تغییر می‌دهد. خوشی‌های زوجین با آمدن فرزند تمام نمی‌شود بلکه نوعش تغییر کرده و خوشی‌ها سه نفره می‌شود، فرزند دست‌وپای ما را نمی‌بندد، اگر زن و شوهری این عقیده را دارند تفکرشان نسبت به رابطه والد و فرزندی اشتباه است والد نباید گرفتار فرزند باشد، بلکه رابطه والد و فرزند باید به نحوی تنظیم شده باشد که زوجین حتی در کنار فرزند هم بتوانند فضای روانی شادی را برای خود ایجاد کنند.
آیا می‌توان زمانی را برای فرزندآوری زوجین تعیین کرد و پس از آن بازه زمانی اقدام به بچه‌دار شدن کنند؟
نمی‌شود برای این امر زمان تعیین کرد، برای هر زوجی این امر متفاوت است اما تا زمانی که شناخت زوجین از یکدیگر کامل و روابط زوجین تنظیم نشده و از سوی دیگر مسئولیت‌های زن و مرد تقسیم‌بندی نشده است و زوجین هنوز نمی‌دانند از زندگی متاهلی چه می‌خواهند و هدفشان در زندگی مشترک چیست، فرزندآوری می‌تواند آسیب‌زا باشد.
بیشتر بخوانید:
عصبانیت ناشی از بارداری و مدیریت آن
فرزندآوری نیاز به آمادگی دارد
باید بدانید برای چه می‌خواهید فرزند دار شوید، می‌خواهید فرزند دار شوید تا چه کار کنید؟، تنهایی خود را با فرزند پر کنید؟، یا یک فرهیخته تقدیم جامعه کنید؟، یا رابطه خراب خود با همسر را ترمیم کنید؟، جواب‌های این سؤالات بسیار مهم و تعیین کننده این امر است که آیا ما آمادگی فرزندآوری را داریم یا خیر. فرزند وظیفه ندارد تنهایی ما را پر کند یا نیازهای ما را برآورده کند. شما مسئول رفع نیاز و خواسته‌های خود، پر کردن احساس تنهایی و درست کردن رابطه خود با همسر هستید و فرزندان ابزار این اهداف نیستند که بگوییم الآن باید فرزند به زندگی آید و این شرایط را درست کند.
اگر وضعیت زندگی یک زوج بدون داشتن فرزند بی‌ثبات است، با آمدن فرزند زوجین بی‌ثباتی بیشتری را تجربه خواهند کرد، چون اگر افراد پیش از بچه‌دار شدن آمادگی نداشته باشند و یا درگیر برخی اختلالات روانشناختی باشند پس از فرزندآوری بی‌ثباتی پیشین زندگی و یا آن اختلالات روانی قبلی بیشتر از قبل شده و از طرفی نه‌تنها زندگی زوجین تحت تأثیر قرار می‌گیرد فرزند نیز به‌عنوان عضوی که به‌تازگی به خانواده اضافه شده دچار آسیب می‌شود.
این آسیب‌ها هم روی خود و هم بر روی خانواده افراد و هم بر روی جامعه اثرگذار است. به نظر می‌رسد تست سلامت روان و ارزیابی رابطه زوجین پیش از فرزندپروری ضروری است تا افراد نسبت به اختلافات و اختلالات خود و مشکلات روانی پس از زایمان و اثرات روانشناختی مادر و پدر شدن آگاه شوند.
برای فرزندآوری سلامت روان، رابطه درست و خوب و سالم با همسر، آمادگی اقتصادی و روانی، مسئولیت‌پذیری، ثبات نسبی خلقی و مالی و رابطه‌ای با همسر بسیار مهم است، بچه‌دار شدن مسئولیت دارد و اینطور نیست که تصور کنیم بچه خودش بزرگ می‌شود. زوجین برای بچه‌دار شدن باید برنامه‌ریزی داشته باشند چراکه اگر برنامه‌ریزی وجود نداشته باشد معضلات اجتماعی شدیدی ایجاد شده که در آن بین خود فرزند نیز آسیب دیده و این آسیب‌ها را به جامعه نیز منتقل می‌کند.
بیشتربخوانید:
مشکلات بارداری در عصر جدید
توصیه پایانی
اولین قدم برای فرزندآوری این است که زوجین به اصطلاح پخته شده و برای فرزندآوری آمادگی پیدا کنند. این آمادگی جنبه‌های مختلفی دارد، والدینی که خودشان با هم مشکل دارند و یا خودشان دچار اختلالاتی نظیر افسردگی و اضطراب هستند هنوز آمادگی فرزندآوری را ندارد و آوردن یک فرد سوم به‌عنوان عضوی جدید در این خانواده دو نفره مشکل‌دار می‌تواند با خود مشکلات دیگری بیاورد و مشکلات قبلی را دو برابر کند.
بیشتر بخوانید:
7نشانه خطرناک در اوایل دوران بارداری
