تحریریه زندگی آنلاین : بارداری دوران متفاوتی در زندگی زنان است. از طرفی هیجان دارد و از طرفی پر از ترس و دلهره است. تمام این موارد باعث میشوند که زن باردار بیشتر از هر زمان دیگری دچار استرس، خشم و نگرانی باشد، بنابراین عصبانی شدن در این دوران چندان دور از ذهن نیست. نوسانات خلقی در زنان باردار معمولاً عوامل مختلفی دارد و گاه آنقدر شدید میشوند که نیاز به درمان و مراجعه به پزشک متخصص دارند. بهتر است که ابتدا با عواملی که باعث پرخاشگری و عصبانیت در زنان باردار میشوند، بیشتر آشنا شوید:
عصبانیت بیشتر در دوران بارداری میتواند در اثر تغییرات هورمونی ایجاد شود. این تغییرات باعث نوسانات خلقی میشوند و حساسیت خانمها را بیشتر میکنند و احساسات آنها قویتر و شدیدتر میشود. آنها حتی ممکن است از چیزی عصبانی شوند که مدتها قبل اتفاق افتاده است، ولی حالا ناراحتشان میکند، بنابراین این نوع از عصبانیتها با تمام شدن این دوران نیز، رفع میشوند.
بیشتر بخوانید:
مصرف کافئین در حاملگی
استرس و فشار زیاد
اینکه در دوران بارداری استرس بیشتری داشته باشید، امری طبیعی است و البته دلایل متفاوتی هم دارد. احساس ناراحتی فیزیکی، کم شدن میزان استراحت و راحتی بدن، کمخوابی به دلیل تغییرات فیزیکی، گاهی اوقات شریک بیتوجه زندگی (همسری که همراه همسر باردارش نیست)، حجم زیاد کاری مخصوصاً برای خانمهای شاغل، فشارهای فیزیکی و روحی- روانی باعث بروز عصبانیت میشوند.
ترس
دلیل دیگر عصبانیت در خانمهای باردار، ترس از آینده است. آینده، مجهول است و زنان باردار نگرانیهای بیشتری از آن دارند. ترس از زایمان، تولد نوزادی که نمیتوان صددرصد از سالم بودنش مطمئن شد، احتمال بروز برخی از مشکلات و بیماریها در طول دوران بارداری که مستقیم روی سلامت جنین اثر میگذارند و ....
این ترسها به ندرت روی هم انباشته میشوند و گاه به بزرگی کوه میشوند. پس عصبانی شدن در چنین شرایطی، خیلی هم دور از ذهن نیست.
*عصبانیت بیشتر در دوران بارداری میتواند در اثر تغییرات هورمونی ایجاد شود. این تغییرات باعث نوسـانات خـــلقی میشوند و حساسیت خانمهـــا را بیشتر میکننــد و احساسات آنها قویتر و شدیدتر میشود.
حال به هم خوردگی و حالت تهوع
بیشترین علت ناراحتی و بیحوصلگی و عصبانیت زنان باردار، تغییرات فیزیکی در آنها است حالت تهوع، استفراغ، خستگی دائمی فیزیکی منجر به حساسیت و زود رنجی آنها میشود و نسبت به قبل زودتر عصبانی میشوند. حتی اگر هم دلیلی برای عصبانیت نباشد باز در کمال تعجب میبینید از چیزهایی که به ذهنتان نمیرسد، ناراحت میشوند.
بیشتر بخوانید:
نحوه نشستن در دوران بارداری
آیا عصبانیت مادر میتواند روی جنین اثر بگذارد؟
زنان باردار به لحاظ تغییرات فیزیولوژیکی و بیولوژیکی، دچار خشم و عصبانیت میشوند. افزایش فشار خون، افزایش ضربان قلب، افزایش ناگهانی هورمونهایی مثل اپینفرین و آدرنالین، همگی باعث انقباض رنگهای خونی میشوند. کاهش ذخیره اکسیژن و خون به جنین، میتواند به رشد او لطمه بزند. عصبانیتهای مکرر در دوران بارداری، پیچیدگیها را بیشتر میکند و حتی مشکلات تا زمان زایمان ادامه پیدا میکنند. پزشکان معتقدند که عصبانیتهای پیدرپی در بارداری، این اثرات را روی جنین دارد:
وزن بسیار کم به هنگام تولد
زایمان نارس و زود به هنگام
تأثیر روی خلق و خو و روحیات کودک در سالهای پس از تولد (احتمالاً او نیز زودرنج و افسرده میشود)
احتمال بیشتر ابتلای کودک به بیشفعالی
محدودیت در تواناییهای شناختی
نوسانات خلقی در سه ماه نخست بارداری
ترشح هورمونها و حالت تهوعهای صبحگاهی باعث بروز نوسانات خلقی در این سه ماه میشوند. معمولاً 70 درصد از زنان باردار این شرایط را تجربه میکنند.
نوع غذاهایی که میخورند و حجم و مقدار آن نیز روی این وضعیت اثر دارد. گاهی حتی کوچکترین بوها نیز مادر را ناراحت میکند. خستگی نیز یکی دیگر از عوامل عصبانیت و پرخاشگری در این دوران است.
بیشتر بخوانید:
روزهداری در بارداری و شیردهی
نوسانات خلقی در سه ماه دوم بارداری
سه ماه دوم بارداری، بهترین تجربه از دوران بارداری است که به آن «سه ماه عسل» هم میگویند. زنان باردار در این سه ماه احساس انرژی بیشتری دارند و تا حدودی هم حالت تهوع آنها برطرف شده است. کمی نگران تغییر اندام و سایز خود هستند و حتی سعی میکنند که همچنان لباسهای بارداری نپوشند. وضعیت کمی شکل نرمالتری دارد و به طور کلی کمتر از ماههای قبل عصبانی میشوند.
سه ماه سوم بارداری
در سه ماه سوم از بارداری، زنان باردار شبها خواب راحتی ندارند. احساس خستگی مفرط و نداشتن خواب راحت شبانه باعث عصبانیت و زودرنجی آنها میشود. ترسها و نگرانیها در این سه ماه بیشتر میگردد. معمولاً خانمها دچار نوعی وسواس میشوند، وسواس تمیز کردن خانه، آماده کردن شرایط برای آمدن بچه، برنامهریزیهای بیشتر. همه این موارد باعث حساسیتشان میشود و ممکن است بیشتر از سه ماه قبلی پرخاشگری کنند.
چطور با نوسانات خلقی در دوران بارداری کنار بیایید که کمتر عصبانی شوید؟
شاید نوسانات خلقی در دوران بارداری غیرقابل اجتناب باشد، اما به این معنی نیست که نتوانید در این باره کاری انجام دهید.
صبور باشید و با خودتان بیشتر مدارا کنید: این خیلی مهم است. هیچچیزی بدتر از این نیست که احساس بدی داشته باشید. به خاطر داشته باشید که در این تجربه، شما تنها نیستید و زنان بسیاری درست در همین لحظه در سر تا سر دنیا، باردار هستند و موقعیتی نزدیک به شما را دارند. این دوره هم خواهد گذشت و نیاز به صبوری شما دارد.
با همسر خود و یا فرزندان بزرگترتان صحبت کنید: ممکن است کنترل خود را از دست بدهید، ممکن است بیدلیل گریه کنید و ... بگذارید که همسرتان و کودکانتان بدانند که این شرایط به خاطر وضعیتی است که موقتی میباشد. از قبل به آنها بگویید که انتظار چنین شرایطی میرود و پیشتر حتی عذرخواهی هم کنید. در شرایطی که دارید تقریباً تمام خانواده تغییرات را احساس میکنند پس با توضیح دادن شرایط آنها را هم مطلع کنید تا با شما همکاری داشته باشند
ترس را رها کنید: قطعاً شما میخواهید بارداری سالم و موفقی داشته باشید و احتمالاً قبل از بارداری اطلاعاتی راجع به مراقبتهای مادر و جنین، برنامهی غذایی، زایمان و ... به دست آوردهاید، اما اگر کتابها و اطلاعاتی که میخوانید بیشتر نگرانتان میکنند، آنها را کنار گذارید و دیگر مطالعه نکنید و برعکس دنبال یک چیز مثبت و مؤثر بروید. چیزی که سرگرمتان کند و انرژیهای منفی را از شما دور کند. نگرانیهای خود را در صورتی که بیمورد نباشند، به پزشکتان بگویید.
خود را برای حالت تهوع داشتن آماده کنید: این قسمت از بارداری، بدترین قسمت آن است. بخشی که فکر میکنید کاملاً خارج از کنترل شما است. با برنامه غذایی و مصرف ویتامینهایی که دکتر پیشنهاد میکند، میتوان تا حدی آن را کم کرد (مثلاً بوهایی که دوست ندارید را حذف کنید)، اما به هر حال این حقیقت را در مورد بارداری بپذیرید و سعی کنید به جای بدخلقی با آن کنار بیایید.
بیشتر بخوانید:
میان وعدههای مفید برای خانمهای باردار
برنامه خواب منظمی داشته باشید: در 6 ماه اول بارداری، برنامهی خواب میتواند نظم و روال بهتری داشته باشد ولی قطعاً سه ماه آخر، دچار مشکلاتی در این رابطه میشوید. کمخوابی باعث احساس خستگی و کوفتگی میشود و بدخلقتان میکند، بنابراین از هر فرصتی حتی برای چرت زدن هم استفاده کنید.
سعی کنید حمایت کسی را داشته باشید: شما نیاز به همراهی و مصاحبت با یکی از کسانی که دوستش دارید، دارید. همسر، دوست یا یکی از افراد خانواده میتواند زمان بیشتری را با شما باشد و این به آرامتر شدن شما کمک میکند. معمولاً مادرها در چنین شرایطی میتوانند بیشترین کمک را کنند.
یوگا و مدیتیشن را فراموش نکنید: یوگا و مدیتیشن کمک زیادی به کاهش استرسها و نگرانیهایتان میکنند و با انجام آنها احساس راحتی و خوشبختی بیشتری میکنید. اگر نمیتوانید در کلاسهای یوگا شرکت کنید با دانلود برنامهها در خانه تمرین کنید.
به مشاور مراجعه کنید: اگر شرایط آنقدر جدی و حاد شده که حتی خودتان هم به سختی اوضاع را تحمل میکنید، از یک مشاور راهنمایی بگیرید. با او حرف بزنید و کمک بخواهید که چطور این دوره نه ماهه را راحتتر به اتمام برسانید. دقت داشته باشید که نوسانات خلقی و عصبانیت در دوران بارداری ربطی به افسردگی بعد از زایمان که به برخی از زنان دست میدهد، ندارد.