زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه زندگی آنلاین : زایمان زود به هنگام را زایمان زودرس می‌گویند؛ وقتی که بدن شما در وضعیتی قرار می‌گیرد که آماده تولد نوزاد می‌شود، ولی هنوز تا زمان زایمان، مدتی مانده است. به زایمانی که حدود سه هفته زودتر از زمان و موعد اصلی آن، اتفاق بیفتد، زایمان زودرس می‌گویند. امروزه پزشکان برای به تاخیر انداختن زمان زایمان، می‌توانند از روش‌های علمی خاصی استفاده کنند. هر چه رشد کودک در شکم مادر بیشتر شود (متناسب با نه ماه کامل بارداری) و در زمان مناسب به دنیا بیاید، به همان اندازه نیز رشد بیشتری خواهد داشت و کمتر به مشکلات و مسائل مربوط به سلامتی دچار می‌شود. بسیاری از خانم‌ها با عوامل و دلایلی که باعث زایمان زودرس می‌شوند، آشنایی ندارند. آگاهی از این موارد، کمک می‌کند تا این قبیل خطرات کاهش یابند.

 بیشتربخوانید:

بایدها و نبایدهای مصرف همزمان شیرخشک و شیرمادر

عواملی که زمینه‌ساز زایمان زودرس هستند

 سیگار کشیدن (مصرف دخانیات)

 اضافه وزن و یا برعکس کمبود وزن قبل از بارداری

 بارداری در سنین نوجوانی یا سن بالاتر از 40 سالگی

 عدم مراقبت و توجه کافی به سلامتی در دوران بارداری

 نوشیدن الکل یا حتی استفاده از مواد مخدر

 داشتن برخی شرایط خاص مثل فشار خون بالا،  دیابت و برخی اختلالات مثل لخته خون و یا عفونت‌ها.

 بارداری جنینی که دارای نقایص خاص مادرزادی است.

 حاملگی با لقاح آزمایشگاهی

 دوقلویی یا چندقلویی جنین‌ها

 زایمان زودرس در ژنتیک زن باردار (سابقه خانوادگی)

 باردار شدن مجدد بلافاصله بعد از تولد یک نوزاد دیگر.

 بیشتربخوانید:

آیا جنسیت جنین بر دیابت بارداری تاثیر گذار است؟

 علائم و نشانه‌های زایمان زودرس

برای جلوگیری از بروز زایمان زودرس باید ابتدا علائم و هشدارهای آن را بدانید. اینکه از قبل آگاهی داشته باشید و وارد عمل شوید، می‌تواند از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کند. این علائم شامل:

 انقباضات رحمی (هر ده دقیقه یکبار، حتی سریع‌تر و شدیدتر)

 گرفتگی زیاد در ناحیه شکم و یا زیر شکم شبیه گرفتگی‌های قاعدگی. این گرفتگی اغلب با خروج گاز از بدن و اسهال همراه است.

 نشت و خروج مایع از واژن

 علائمی شبیه آنفلوانزا، تهوع، استفراغ و اسهال. اگر این علائم را در حد خفیف هم دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

 افزایش فشار در لگن یا واژن

 افزایش ترشحات واژن

 خونریزی از واژن حتی خونریزی بسیار خفیف

صحبت کردن از این علائم و نشانه‌ها نباید باعث نگرانی شما شود، بلکه کمک می‌کند که به برخی موارد و مسائل بی‌اهمیت نباشید.

  چگونگی بررسی انقباضات رحمی

بررسی انقباضات می‌تواند یک راه فوق‌العاده و کلیدی برای تشخیص زایمان زودرس باشد. برای این کار:

 نوک انگشتان خود را روی شکم‌تان قرار دهید.

 اگر احساس می‌کنید رحم‌تان سفت و نرم می‌شود، این یک انقباض است.

 انقباضات خود را زمان‌بندی کنید. زمان شروع یک انقباض و زمان شروع انقباض بعدی.

 سعی کنید انقباضات خود را کنترل و یا حتی آنها را متوقف کنید، مثلا پوزیشن خود را عوض نمایید. بدنتان را در حالت ریلکس و آرامش قرار دهید.

 اگر تا ده دقیقه بعد باز همچنان انقباضات ادامه داشتند، با پزشکتان تماس بگیرید. در صورت بدتر شدن علائم، حتما درخواست کمک کنید و خود را به یک مرکز پزشکی برسانید.

به خاطر داشته باشید که تعداد زیادی از زنان باردار، زایمان کاذب بی‌خطر دارند. به این وضعیت و حالت انقباضات براکستون هیکس (Braxton Hicks) می‌گویند. این نوع از انقباضات معمولا نامنظم هستند. در چنین مواقعی کمی به خودتان استراحت بدهید. این وضعیت ربطی به زایمان زودرس ندارد. اگر نمی‌دانید که دچار براکستون هیکس شده‌اید یا زایمان زودرس دارید، حتما با پزشک خود تماس بگیرید و از او راهنمایی بگیرید.

بیشتربخوانید:

تهوع صبحگاهی در حاملگی

اگر لازم است که به بیمارستان بروید، به محض ورود به بیمارستان، پزشک یا مامای شما اقدامات زیر را به جا می‌آورد:

 درباره پرونده پزشکی‌تان می‌پرسد؛ از داروهایی که مصرف می‌کردید تا نبض، فشار خون، دیابت و دمای بدن.

 یک مانیتور روی شکم‌تان می‌گذارد تا ضربان قلب جنین را چک کند و میزان انقباضات را نیز متوجه شود.

 نمونه‌برداری برای فیبرونکتین جنین انجام می‌شود. این تست معمولا خطر زایمان زودرس را پیش‌بینی می‌کند. از مایع واژینال نمونه‌گیری می‌شود. در این آزمایش میزان بالای پروتئین می‌تواند علامت خطر باشد. نتیجه منفی هم نشان می‌دهد خطری در کار نیست.

 دهانه رحم را بررسی می‌کند تا ببیند برای زایمان زودرس باز شده است یا نه. اگر زایمان زودرس تشخیص داده شود، نیاز به درمان فوری است.

 تزریق وریدی

 دارویی برای شل شدن رحم و توقف انقباضات

 دارویی برای سرعت بخشیدن به رشد ریه‌های جنین

 تجویز برخی آنتی‌بیوتیک‌ها

 احتمال بستری شدن در بیمارستان

اگر شرایط ادامه داشته باشد و زایمان زودرس در راه باشد، نمی‌توان جریان آن را متوقف کرد. ممکن است که این اتفاقات در اثر عفونت مایع آمنیوتیک رخ داده باشد یا حتی بیماری‌های دیگر مثل پره‌اکلامپسی شدید یا اکلامپسی (فشار خون بالا در بارداری).

 اگر شرایط جنین مناسب نباشد، اگر جفت سرراهی در کار باشد که باعث خونریزی زیاد شود، اگر جفت جدا شده باشد یا برخی نقایص مادرزادی دیگر، در تمام این شرایط ممکن است نوزاد زودتر از معمول به دنیا بیاید.

اگر پزشک تشخیص بدهد که زایمان زودرس ندارید، می‌توانید به منزل بروید. علیرغم باور عمومی، استراحت مطلق تاثیری در جلوگیری از زایمان زودرس ندارد.

 آیا می‌توان از زایمان زودرس جلوگیری کرد؟

مهم‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید، این است که قبل از بارداری، اطمینان حاصل کنید از شرایط مطلوب و مناسبی برخوردارید. جلوگیری از زایمان زودرس ممکن نیست، اما این مراحل به شما کمک می‌کند احتمال آن کاهش یابد:

 سعی کنید استرس خود را کاهش دهید.

 برخی محققان معتقدند که بین بیماری لثه و زایمان زودرس ارتباطی وجود دارد. پس حتما دندان‌های خود را مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.

 اگر سیگار می‌کشید، حتما ترک کنید.

 پزشک برخی موارد را بررسی می‌کند و با اقداماتی مثل اندازه‌گیری طول دهانه رحم (با سونوگرافی) خطر زایمان را پیش‌بینی می‌کند. این اقدامات معمولا در هفته‌های 20 تا 28 بارداری انجام می‌شود.

 برخی مطالعات نشان می‌دهند که درمان با هورمونی به نام پروژسترون می‌تواند در برخی از خانم‌ها از زایمان نارس جلوگیری کند، پروژسترون واژینال برای خانم‌هایی که گردن رحم کوتاه دارند، مناسب است. این هورمون در طول دوران بارداری تزریق می‌شود تا این خطر را کاهش دهد.

 اگر نوزاد زود به دنیا بیاید، چه اتفاقی می‌افتد؟

در کشور آمریکا از هر 10 نوزاد، یکی نارس به دنیا می‌آید. نوزادانی که زودرس متولد می‌شوند، نسبت به سایر نوزادان، رشد کُندتری دارند.

ممکن است آهسته‌تر از بقیه برخی مهارت‌ها را به دست بیاورند، دیرتر صحبت کنند و دیرتر شروع به گرفتن اشیا کنند. برخی از آنها در معرض اوتیسم، معلولیت‌های ذهنی، فلج مغزی، مشکلات ریوی، مشکلات بینایی و شنوایی هستند. گاهی از برخی نوزادان نارس مشکلات رفتاری دیده می‌شود. بیش‌فعالی و مشکلات مربوط به یادگیری هم می‌تواند از این اتفاقات ناخوشایند باشد.

هر چه نوزاد زودتر به دنیا بیاید، احتمال بروز این مشکلات در او بیشتر است. نوزادان متولد شده در هفت ماهگی معمولا مدتی در بیمارستان (NICU)و تحت نظر می‌مانند. نوزادانی که زودتر از هفت ماهگی متولد می‌شوند، در معرض خطرات بیشتری هستند و نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند.

وقت آمدن به خانه، باز هم مراقبت‌ها ادامه پیدا می‌کند، چرا که ممکن است علامت خطری دیده شود. نوزاد نارس، کُند غذا می‌خورد. مصرف غذایی کمتری دارد. هر 3 تا 4 ساعت یکبار به او شیر بدهید. در صورت امتناع، از پزشک سوال کنید. احتمالا زمان خواب نوزادان نارس بیشتر از نوزادان عادی است. بعد از شیر خوردن می‌خوابند. اگر چنانچه متوجه چیز خاصی در نفس کشیدن نوزاد شدید، حتما با اورژانس تماس بگیرید. نوزاد زودرس چربی بدن چندانی ندارد، بنابراین دمای بدنش را به طور طبیعی حفظ نمی‌کند. پس شرایط را طوری آماده کنید که از سرماخوردگی او جلوگیری شود. اتاق او گرم و دنج باشد. اگر پوست یا رنگ چشم او زرد است یا در غذا خوردن مشکل دارد، ممکن است به زردی دچار باشد. قبل از خروج از بیمارستان این مورد را چک کنید. اگر به موقع درمان نشود، به آسیب مغزی منجر می‌شود. نوزادان نارس سیستم ایمنی تکامل یافته‌ای ندارند. این امر سبب می‌شود که بیشتر در معرض عفونت باشند. مراقب علائم عفونی مثل تب بالا و مشکلات تنفسی باشید. فرزند شما برای درمان عفونت نیاز به درمان سریع دارد. با پزشکش تماس بگیرید.