از طرف دیگر خانمی كه قبل از بارداری مبتلا به افزایش وزن و یا چاقی میباشد و مخصوصا خانمهایی كه قبل از بارداری دارای فشارخون بالا و قند خون بالا هستند، بدانند كه بارداری باعث تشدید این بیماریها خواهد شد و مشكلات عدیدهای برای خودشان و جنین پیش خواهد آورد كه یك نمونه آن ختم حاملگی برای زنان با فشارخون بالا در طی دوران بارداری است.
پس آنچه اهمیت بسیار بالایی دارد این است كه فرد قبل از بارداری تغذیه مناسب و ایدهآل داشته باشد كه ضمن رسیدن به وزن نرمال، از بروز بیماریهای تهدیدكننده بارداری یاد شده نیز جلوگیری شود. برای این منظور به تمامی خانمها در سنین باروری توصیه میشود ضمن اینكه از پرخوری میبایست اجتناب نمایند از مواد غذایی كلسیمدار مثل شیر و لبنیات و منابع غذایی آهندار مثل انواع گوشتها، دل، جگر و قلوه در حد اعتدال استفاده كنند.
این افراد باید در نظر داشته باشند كه تعادل و تنوع در دریافت مواد غذایی سرلوحه كارشان باشد و از غذاهای تمامی گروههای غذایی (شیر و لبنیات، گوشتها، نان و غلات، سبزیجات و میوهجات) هر روز و حتی در تمامی وعدههای غذایی روزانه استفاده نمایند و اگر پارامترهای بیوشیمیایی خونشان مثل قند، چربی و ... در حد نرمال و طبیعی نیست و از افزایش وزن و چاقی رنج میبرند، قبل از بارداری در جهت مرتفع نمودن آنها اقدام عاجل نمایند».
دكتر شهركی در ادامه، در مورد تغذیه افرادی كه گیاهخوار هستند و تصمیم به باردار شدن دارند، گفت: «اگر خانم گیاهخوار سالم قبل از بارداری در محدوده وزن نرمال و طبیعی باشد و افزایش وزن بایسته را بر اساس میزان BMI قبل از بارداری خود در طی دوران بارداری نیز پیدا كند، از نظر علمی مشروط بر اینكه تمامی پارامترهای بیوشیمیایی خون او مثل قند، چربی و فشارخون در قبل و حین بارداری تحت كنترل باشند، مشكلی برای خودش و جنین او با رژیم گیاهخواری مناسب و علمی پیش نخواهد آمد.
گرچه گیاهخواری انواع متعدد دارد، ولی خانمهای گیاهخواری كه از شیر و لبنیات و تخم مرغ نیز در رژیم غذایی خود استفاده میكنند یا به عبارت دیگر Lacto-ovovegetarian هستند، به دلیل اینكه از منابع حیوانی پروتئینی نیز در رژیم غذایی خود استفاده میكنند در مقایسه با خانمهایی كه گیاهخواری محض دارند افزایش نیاز به پروتئین خود را بهتر میتوانند تأمین كنند و نتیجه بارداری مطلوبتری نیز خواهند داشت.
بهطور كلی نیاز بدن به ویتامینها، پروتئینها، آهن و مواد معدنی در طی دوران بارداری افزایش پیدا میكند و از آنجایی كه رژیمهای گیاهخواری محض به تنهایی نمیتوانند احتیاجات بدن زن باردار را در طی بارداری فراهم كنند، لذا با تدوین یك برنامه غذایی مناسب و علمی توسط متخصصین تغذیه و رژیمدرمانی در كنار استفاده از مكملهای غذایی میتوان از رژیمهای غذایی گیاهی حتی در دوران بارداری نیز بهره گرفت».
لادن گیاهی، كارشناس امور تغذیه نیز در مورد وزن قبل از بارداری مادر گفت: «سلامت و تکامل جنین به وضعیت سلامت سلولی که در زمان لقاح اسپرم و تخمک تشکیل میشود بستگی دارد و بدون شک وضعیت تغذیه مادر از مدتها قبل از بارداری از عوامل اثرگذار بر سلامت این سلول و تکامل جنین در دوران بارداری است.
وجود ذخایر کافی مواد مغذی قبل از شروع بارداری برای داشتن وضعیت تغذیه مطلوب در دوران بارداری بسیار حائز اهمیت است. مادری که فاقد ذخایر کافی مواد معدنی (خصوصا آهن و کلسیم) و ویتامینها است به سختی میتواند حتی با اصلاح تغذیه در دوران بارداری این کمبودها را جبران کند.
علاوه بر آنکه نیاز بسیاری از مواد مغذی در دوران بارداری افزایش مییابد، عدم وجود مقدار کافی آنها در زمانی که مادر هنوز از بارداری خود مطلع نیست، میتواند اثرات غیر قابل بازگشتی بر تکامل جنین داشته باشد. به عبارت دیگر گرچه وزنگیری ناکافی مادر و تغذیه نامناسب او در اواخر بارداری، كاهش رشد جنین و تولد نوزاد كم وزن را به دنبال خواهد داشت، اما وجود سوءتغذیه در اوایل بارداری، موجب بروز نقایص جدی جسمی و ذهنی میشود، بنابراین رعایت رژیم غذایی متعادل و متنوع از ماهها قبل از بارداری و همچنین رسیدن به وزن ایدهآل قبل از اقدام به بارداری ضرورت دارد.
به خانمهایی که دارای BMI بالای 30 هستند اکیدا توصیه میشود قبل از اقدام به بارداری نسبت به کاهش وزن خود تحت نظر متخصص تغذیه اقدام نمایند و با کاهش حدود 3 الی 4 کیلوگرم وزن در هر ماه، بدون آنکه ذخایر مواد معدنی و ویتامینی خود را از دست بدهند، وزنشان را به وزن ایدهآل نزدیک نمایند.
چاقی در زنان باردار احتمال ابتلا به فشار خون و دیابت بارداری، سقط و زایمان پرخطر را افزایش میدهد. همانطور که اضافه وزن زیاد مادر میتواند خطر تولد نوزاد با وزن بالا (بالای 4 کیلوگرم) را داشته باشد، کمبود وزن مادر قبل از بارداری نیز خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد زیر وزن طبیعی را به دنبال خواهد داشت.
برای خواندن بخش اول- بایدها و نبایدهای تغذیه در بارداری- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- بایدها و نبایدهای تغذیه در بارداری- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش چهارم- بایدها و نبایدهای تغذیه در بارداری- اینجا کلیک کنید.