كلسیم
كلسیم در رشد و تكامل استخوان های جنین و كودک شیرخوار تاثیر مهمی دارد و برای استحكام استخوان های مادر نیز بسیار ضروری است. مصرف این ماده معدنی از دوران جنینی تا پایان عمر برای همه افراد اهمیت زیادی دارد. افراد گیاه خوار كلسیم مورد نیاز خود را از سبزیجات دارای برگ سبز تیره، سویا و سایر حبوبات و مقدار كمی نیز از غلا ت دریافت می كنند.
بهترین منبع كلسیم، شیر و لبنیات است كه حاوی مقدار قابل توجهی كلسیم با كیفیت جذب بسیار خوب می باشند.
همچنین ماهی ساردین و سایر ماهی هایی كه با استخوان مصرف می شوند از منابع غنی كلسیم هستند، ولی گیاه خواران چون از منابع حیوانی استفاده نمی كنند لذا اجبارا كلسیم مورد نیاز خود را از منابع گیاهی دریافت می دارند.
كلسیم موجود در گیاهان قابلیت جذب خوبی ندارد و اگزالا ت موجود در گیاهانی مانند اسفناج، ریواس، چغندر و برخی گیاهان دیگر، جذب كلسیم را محدود می كند. همچنین فیبر موجود در منابع گیاهی باعث كاهش جذب كلسیم می شود، بنابراین رژیم گیاه خواریبه‌خصوص در خانم های باردار و شیرده چنانچه به خوبی تنظیم نشود و منابع گیاهی كلسیم به مقدار كافی مورد استفاده قرار نگیرد، می تواند جنین، كودک شیرخوار و مادر را در معرض كمبود كلسیم قرار دهد و به رشد و تكامل استخوان های جنین و كودک لطمه وارد سازد و موجب بروز راشیتیسم در كودک شود.ش
همچنین ممكن است مادر را در معرض استئومالاسی (نرمی استخوان) در سنین جوانی و استئوپروز (پوكی استخوان) در سنین بالا تر قرار دهد.
آ‌‌هن
این ماده معدنی در خون سازی نقش دارد و در واكنش های حیاتی داخلی بدن شركت دارد و در فعالیت بسیاری از آ‌‌نزیم ها موثر است. آ‌‌هن در انتقال اكسیژن به سلول ها دخالت داشته و به این ترتیب در تنفس سلولی موثر است. نقش مهم آ‌‌هن در حفظ قدرت ایمنی بدن به خوبی شناخته شده، همچنین امروزه ثابت شده كه آ‌‌هن در قدرت یادگیری موثر است و به خصوص در كودكان مبتلا به كم خونی فقر آ‌‌هن، قدرت یادگیری به طور محسوسی كاهش پیدا می كند.
بهترین منابع غذائی آ‌‌هن منابع حیوانی مانند جگر، دل و قلوه، ماهی و محصولا ت دریایی، گوشت كم چرب و مرغ است و آ‌‌هن موجود در این منابع كیفیت جذب بسیار خوبی در دستگاه گوارش دارد و در بدن به خوبی به مصرف می رسد.
در دوران بارداری به علت افزایش تشكیل خون و تامین نیازهای جنین، نیاز به آ‌‌هن افزایش می یابد و لا زم است مادر از منابع غنی آ‌‌هن استفاده كند. آ‌‌هن در برخی منابع گیاهی مانند حبوبات، سبزیجات و میوه های خشک وجود دارد و با آ‌‌نكه مقدار آ‌‌هن موجود در این منابع در سطح بالا و مناسب است ولی كیفیت جذب آ‌‌ن مناسب نیست و آ‌‌هن منابع گیاهی به مقدار كمی در دستگاه گوارش جذب می شوند.
جذب آ‌‌هن حیوانی كه به آ‌‌ن آ‌‌هن "هم"(حذحب) می گویند نسبت به آ‌‌هن گیاهی خیلی بالاتر است و در یک غذا شامل مخلوطی از منابع حیوانی و گیاهی جذب آ‌‌هن حدود ۴۰-۲۵ درصد است در حالی كه جذب آ‌‌هن گیاهی (آ‌‌هن غیرهم) فقط حدود ۵ درصد است.
عوامل موجود در غذاهای گیاهی مانند اگزالات موجود در سبزیجات و فیتات موجود در غلات، جذب آ‌‌هن گیاهی (آ‌‌هن غیرهم) را كاهش می دهد. بنابراین احتمال اینكه در مادران باردار و شیرده گیاه خوار، كم خونی فقر آ‌‌هن برای جنین، كودک شیرخوار و مادر رخ دهد زیاد است.
وجود اسید اسكوربیک (ویتامین ٴ) در غذا موجب افزایش جذب آ‌‌هن می شود. توصیه می شود مادران باردار و شیرده گیاه خوار حتما از منابع گیاهی آ‌‌هن به مقدار كافی و همراه منابع آ‌‌هن، از منابع اسیداسكوربیک نیز استفاده كنند. مصرف غلا ت و سایر محصولا ت گیاهی غنی شده با آ‌‌هن نیز می تواند به تامین نیازهای این مادران كمک كند.
برای خواندن بخش اول- گیاه خواری در مادران باردار و شیرده- اینجا كلیك كنید.
برای خواندن بخش سوم- گیاه خواری در مادران باردار و شیرده- اینجا كلیك كنید.
