۷ الی ۱۱ اسفند در تقویم بهداشتی کشور به عنوان پیش‌گیری از مسمومیت نامگذاری شده است، همه‌ی ما برای یکبار هم که شده مسمومیت را تجربه کرده‌ایم و می‌دانیم چقدر سلامتی ما را به مخاطره می‌اندازد. به همین بهانه با دکتر شادی بشارتی در این مورد گفتگویی انجام داده‌ایم که می‌خوانید:
هدف نامگذاری ۷ الی ۱۱ اسفند به عنوان پیش‌گیری از مسمومیت در تقویم بهداشتی کشور چیست؟
همیشه و در همه جا و برای همه‌کس پیش‌گیری بهتر از درمان است؛ به‌ویژه در زمینه مسمومیت، اقدامات پیش‌گیرانه ساده و بی‌هزینه هستند آن‌ها را جدی بگیریم عمل کنیم و به دیگران توصیه نماییم.
لطفاً درباره انواع مسمومیت‌ها توضیح دهید.
مسمومیت‌ها به چهار طریق رخ می‌دهند: ۱: هدف‌دار ۲: اتفاقی ۳: شغلی ۴: محیطی
بدیهی است جلوگیری از مسمومیت نیازمند اطلاعات کافی درباره خواص مخاطره‌آمیز مواد، توسط مصرف کننده‌هاست.
بیشترین میزان مسمومیت‌ها در کدام گروه‌های سنی اتفاق می‌افتد؟
بیش از ۹۰ درصد موارد تماس با سموم، در خانه اتفاق می‌افتد و ۴۰ درصد این تماس‌ها در کودکان رخ می‌دهد اکثر مرگ و میرها در کودکان ناشی از خوردن استامینوفن بیش از حد دوز مجاز، آسپرین، قرص‌های آهن و محصولات پاک‌کننده است. اما اغلب موارد مرگ و میر در نوجوانان و بالغین اتفاق می‌افتد به غیر از موارد هدف‌دار، استفاده از مواد مسمومیت‌زا شامل اقدام به خودکشی، دیگرکشی. پزشکان، پرستاران و دیگر اعضای کادر بهداشت و درمان هنگام تجویز داروها باید از سمیّت بالقوه آن‌ها کاملاً آگاه باشند تا بتوانند اولین نشانه‌های مسمومیت را تشخیص دهند و اقدامات لازم معمول را انجام دهند.
به غیر از داروهای تجویزی و یا سو مصرف داروها چه موارد دیگر مسمومیت وجود دارد؟
مورد دیگر سموم خانگی است تمام ظروف محتوی سموم خانگی باید محکم و کاملاً در بسته باشند، حشره‌کش‌ها، جونده کش‌ها و داروها باید در یک محفظه کمد یا کابینت قفل‌دار نگهداری شود، داروهای خطرناک را در بطری‌های آب معدنی یا نوشابه‌ها نگهداری نکنید، از استنشاق اسپری‌ها، گاز، دود و بخار در زمان کار با رنگ یا مصرف حشره‌کش جلوگیری کنید برای این کار از ماسک‌های مخصوص با فیلترهای ارگانیک که به خوبی صورت را می‌پوشاند استفاده کنید، هنگام استفاده از وسایل گرمازا مانند بخاری‌ها و گاز آشپزخانه از تهویه کافی و مناسب آن مطمئن شوید، هرگونه وسیله آتش‌افروز مانند کبریت و فندک را از دسترس کودکان خارج کنید، در مشاغلی که مواد سمی مانند هیدروکربن‌ها و بنزین استفاده می‌شود این مواد را در ایستگاه‌های تخلیه مخصوص مواد سمی حمل کنید و در لوله‌ها و فاظلاب تخلیه نکنید، اگر پارچه آغشته به مواد اشتعال‌زا را می‌خواهید دفع کنید حتماً در ظرف فلزی در بسته قرار دهید تا از اشتعال خود به خودی جلوگیری به عمل آید، برچسب یا لیبل داروها را به خوبی چک کنید، تاریخ انقضای داروها را بررسی کنید، داروها در ظرف داروی دیگری قرار ندهید و از پوشش خود خارج نکنید، بسیاری از داروها پوشش تیره رنگ دارند که در مواجهه با نور به مواد مسمومیت‌زا و یا مواد غیر مؤثر تبدیل می‌شوند.
اقدامات درمانی خانگی اولیه در مواجهه با مسمومیت‌ها کدام‌اند؟
در صورت مسمومیت استنشاقی، فرد ناجی از روشن کردن کلید برق جلوگیری کند، فوراً پنجره‌ها را باز کند، بلافاصله با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرد و در فاصله رسیدن اورژانس فرد مسموم را به هوای آزاد انتقال دهد و در صورت نیاز تنفس مصنوعی، دهان به دهان بیست بار در دقیقه انجام دهد، اگر بیمار استفراغ می‌کند وی را به یک طرف بچرخاند و دهان او را پاک کند تا بتواند تنفس مصنوعی بدهد، در موارد مسمومیت پوستی، لباس‌های بیمار را خارج کرده پوست بیمار را زیر دوش یا به وسیله شلنگ آب بشویید، مراقب باشید خودتان مسموم نشوید. در مسمومیت چشمی پلک را کنار بزنید و پانزده دقیقه با جریان آب چشم‌های مسموم را شست‌وشو دهید. در مسمومیت مارگزیدگی مسموم و عضو مارگزیده را بی حرکت بگذارید و بیمار را با کمترین حرکت به مرکز درمانی برسانید، سرعت عمل ضروری است و از برش یا مکش محل گزیده شده پرهیز کنید.
