انواع مختلف عینك‌های آفتابی
عینك‌هایی كه 99 درصد از اشعه ماورا بنفش را جذب می‌كنند توصیه می‌شود؛ همواره عینكی را خریداری كنید كه این خاصیت را داشته باشد.
عینك‌هایی كه 90 درصد اشعه مادون قرمز را بلوك می‌كنند
بخش مادون قرمز نور خورشید ناچیز بوده و چشم نیز این طول موج را به خوبی تحمل می‌كند. ادعای بعضی كارخانه‌های سازنده عینك‌های آفتابی؛ در جهت حفاظت چشم در مقابل اشعه مادون قرمز است و حال آن‌كه تحقیقات موجود رابطه محكمی را بین بیماری‌های چشمی و اشعه مادون قرمز نشان نداده‌اند.
عینك‌های بلوك‌كننده نور آبی
اینكه نور آبی هم برای چشم مضر باشد، هنوز مورد بحث است. عدسی‌هایی كه نور آبی را بلوك می‌كنند ته رنگی كهربایی داشته و سبب می‌شوند محیط اطراف به رنگ زرد یا نارنجی دیده شود. لنزهای رنگی سبب می‌شوند كه اشیا‌ی دور، به ویژه در شرایطی مثل برف و یا غبار واضح‌تر دیده شوند. از این نظر عینك‌های كهربایی مزبور بیشتر توسط اسكی بازان، شكارچیان، قایقرانان و یا خلبانان استفاده می‌شود.
عینك‌های پلاریزه
"پلاریزاسیون" عدسی‌های مزبور هیچ تاثیری بر جذب اشعه UV نخواهد داشت، ولی بسیاری از عدسی‌های پلاریزه امروزی خاصیت جذب اشعه UV را نیز دارند. برچسب عینك مورد نظر خود را از این نظر بررسی كنید؛ كه آیا بیش‌ترین خاصیت جذب UV را دارد یا خیر؟
عینك‌های آینه‌ای
پوشش آیینه‌ای در واقع لایه نازكی از مواد فلزی مختلف است كه به روی سطح عدسی‌های معمولی پرداخت شده است. اگرچه پوشش مزبور مقدار نور ورودی به چشم شما را كاهش می‌دهد، اما قابلیت كاملی در حفاظت چشم شما در مقابل اشعه UV نخواهد داشت.
عینك‌های سایه روشن
عدسی‌های سایه روشن تك سایه (تیره در بالا و روش‌تر در پایین) می‌توانند خیرگی نور آسمان را از بین برده و در عین حال امكان دید مناسبی را از قسمت پایینی فراهم كنند. این عینك‌ها برای ورزش شیرجه هم مناسب هستند زیرا جلوی دید شما از تخته شیرجه را تاریك نمی‌كنند. ولی عینك‌های مزبور برای شرایط برفی و یا در ساحل دریا مناسب نیستند، خصوصا اگر قسمت پایینی آن‌ها روشن باشد. لنزهای سایه روشن دو سایه (تیره در بالا و پایین، روشن در وسط ) ممكن است برای ورزش‌هایی از قبیل قایقرانی و یا اسكی (كه شعاع‌های نورانی از سطح آب یا برف بازتاب می‌کند) مناسب‌تر باشند.
عینك‌های فتوكرومیك
یك عینك فتوكرومیك به طور اتوماتیك در نور درخشان تیره شده و در نور كم روشن‌تر می‌شود. در بیشتر موارد، تیره شدن عینك ظرف نیم دقیقه صورت می‌گیرد و حال آن‌كه روشن‌تر شدن آن حدود پنج دقیقه طول می‌كشد. از نظر رنگ نیز به صورت یكنواخت و یا سایه روشن عرضه می‌شوند. گرچه عینك‌های فتوكرومیك ممكن است از نظر جذب UV عینك‌های آفتابی خوبی باشند، ولی ممكن است مدت زمانی برای انطباق آن‌ها با شرایط مختلف نوری (به طور ناخواسته)، صرف شود.
عینك‌های تراش داده شده و صیقلی
قبل از هر چیز مطمئن شوید كه عدسی عینك مورد نظر شما ساخت مناسبی داشته است. جهت قضاوت در مورد كیفیت عینك غیر طبی خود، به چیزی مستطیل شكل مثل موزاییك كف اتاق خود نگاه كنید. عینك را در فاصله دلخواه نگاه داشته و یك چشم خود را بپوشانید. عینك را به آهستگی و از یك سمت به سمت دیگر و سپس به بالا و پایین حركت دهید. اگر خطوط در تمام موقعیت‌ها مستقیم به نظر برسند، عدسی مناسبی را انتخاب كرده‌اید. ولی اگر خطوط در هم می‌روند، خصوصا اگر این خطوط در میدان مركزی عدسی اینگونه به نظر می‌رسند، عینك دیگری را امتحان كنید.
عینك‌های ضد ضربه
هیچ لنزی در واقع ضدضربه نیست، ولی احتمال شكستن عدسی‌های پلاستیكی (بعد از برخورد یك توپ یا سنگ)، نسبت به عدسی‌های شیشه‌ای كم‌تر است. جنس اكثر عدسی‌های عینك‌های آفتابی غیرطبی، پلاستیك است. پلاستیك پلی‌كربنات كه در بسیاری از عینك‌های ورزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد، گرچه سفت است ولی به آسانی نیز خراش برمی‌دارد. چنانچه قرار است عدسی از این جنس خریداری نمایید حتما عینکی را انتخاب كنید كه خاصیت ضدخراش داشته باشد.
تیرگی لنز
یك عدسی متوسط و عادی برای استفاده‌های معمولی روزمره مناسب است. ولی اگر قرار است از عینك خود در شرایط كاملا نورانی و روشن استفاده كنید، لنزی تیره‌تر را انتخاب نمایید. میزان توانایی جذب اشعه UV به رنگ و درجه تیرگی لنز بستگی ندارد. بنابراین براساس رنگ عینك نمی‌توان میزان توانایی جذب اشعه‌های مضر را محاسبه کرد.
كسانی كه در معرض خطرات خاصی قرار دارند
بعضی افراد استعداد بیش‌تری جهت ابتلا به بیماری‌های چشمی ناشی از UV را دارند. مبتلایان به بیماری‌های خاصی (از قبیل دژنراسیون ماكولا یا دیستروفیهای شبكیه) لازم است در شرایط بیرون از خانه همواره از چشم خود محافظت نمایند.
بیمارانی كه تحت عمل "كاتاراكت" قراتر می‌گیرند
در كشور ما سالانه بیش از هزاران نفر تحت عمل "كاتاراكت" قرار می‌گیرند. در جریان این جراحی‌ها، عدسی طبیعی چشم برداشته شده، و بدین ترتیب چشم تا حد بیش‌تری در معرض خطرات ناشی از UV قرار می‌گیرد. در جریان و یا بعد از عمل "كاتاراكت"، به جای عدسی طبیعی چشم معمولا یك لنز داخل چشمی(Intraocular Lens:IOL) قرار داده می‌شود. عدسی‌های داخل چشمی قدیمی نسبت به عینك‌های معمولی یا عینك‌های پلاستیكی، درصد كم‌تری اشعه UV را جذب می‌كنند. چنانچه "كاتاراكت" (آب مروارید) چشم شما عمل شده است و لنزهای داخل چشمی شما نیز از نمونه "IOL"های جدید جاذب اشعه UV نیست، توصیه می‌شود از عینك آفتابی استفاده نموده و جهت اطمینان بیشتر از كلاه لبه‌دار استفاده کنید. چنانچه هنگام عمل آب مروارید، از عدسی‌های داخل چشمی (جهت جایگزینی) استفاده نشده باشد، احتمال صدمه اشعه ماورا بنفش به چشم شما وجود دارد.
استفاده‌كنندگان "كنتاكت لنز"
"كنتاكت لنز" به تنهایی چشم شما را در مقابل اشعه UV محافظت نمی‌كند ولی در عین حال "كنتاكت لنز"های بسیاری وجود دارد كه توانایی محافظت در مقابل UV را دارا هستند.چنانچه "كنتاكت لنز" شما قابلیت مقابله با اشعه UV را ندارد، باز هم لازم است جهت محافظت از چشم‌های خود از عینك آفتابی استفاده كنید.
موارد خاص
حتی بهترین انواع عینك‌های معمولی، قادر به حفاظت از چشم شما در مقابل منابع نوری شدید نیستند. جوشكاری، نورهای شدید برنزه كننده، شرایط شدید برفی و یا نگاه مستقیم به نور آفتاب (مثلا در جریان خورشید گرفتگی)، همگی می‌توانند به چشم شما آسیب برسانند. نگاه مستقیم به هریك از این منابع نوری بدون حفاظ كافی می‌تواند سبب ابتلای دردناك قرنیه به بیماری "فتوكراتیت" (Photokeratitihis) و یا حتی افت دایمی دید مركزی شود.
نتیجه
بهترین عینك‌های آفتابی آن‌هایی هستند كه 100 درصد شعاع UV را جذب نموده، بهترین كیفیت اپتیكی را داشته و کم‌ترین احتمال شکسته شدن را داشته باشند.
منبع: مركز چشم‌پزشكی نور
