مینا تقی زاده- منصوره شمیلی 1- هیئت علمی بورسیه دانشکده کشاورزی دانشگاه اراک 2- هیئت علمی دانشکده
نام فارسی: لادن
نام انگلیسی: Nasturtium
نام علمی: Tropaeolum majus L
خانواده: Tropaeolaceae
ویژگی های عمومی: موطن اولیه لادن بولیوی و كلمبیا در آمریكای جنوبی است و در قرن 17 میلادی وارد اروپا شد و بعنوان یك گیاه زینتی در آنجا متداول گردید كه بعد ها به خواص دارویی آن نیز پی بردند. گیاهی است علفی، یكساله و بالا رونده با ریشه غدهای و ساقه ای منشعب كه طول آن ممكن است تا 4 متر نیز برسد.
برگها دمبرگدار، سپر مانند با حاشیه مواج است. گلها به صورت منفرد، محوری، دارای دمگل بلند و 5 گلبرگ مهمیز دار به رنگ نارنجی- قرمز هستند. میوه آن سه قسمتی و محتوی دانه های چروكدار میباشد.
نسبتاً مقاوم در برابر باد است و شرایط نوری مختلف از آفتاب كامل تا سایه اندك را تحمل میكند. تكثیر آن از طریق كاشت بذر در شاسی در فروردین یا به طور مستقیم در هوای آزاد در خرداد ماه امكان پذیر است. قوه نامیه بذور آن پایین است.
موارد استفاده زینتی: لادن یكی از گلهای پر رشد است كه نیاز به مراقبت چندانی ندارد. مناسب كاشت در حاشیه گلكاری ها و كشت و كار در بالكنها و كنار پنجرهها است.
می توان آن را در گلجای در كنار گیاهان برگ باریك سبز كاشت تا از لحاظ رنگ برگها و گلها كنتراست زیبایی ایجاد كند. لادن از لبههای گلدان به صورت آبشاری آویزان میشود. این گیاه در تمامی ماههای اواخر بهار، تابستان و پاییز گلدهی دارد.
موارد استفاده درمانی: بافت آندوسپرم دانههای لادن حاوی 5/1 درصد Glucotropeoline، 20درصد روغن چرب، آلبومن و سایر تركیبات می باشد. این دانهها دارای یك نوع آنتی بیوتیك گیاهی است و علیه میكروارگانیسم هایی از قبیل staphylocoque, proteus, streptoque, salmonella موثر است.
همچنین دانه ها بخاطر اثر ضد عفونی كنندهای كه دارند به صورت قرص برای عفونتهای حاد مجاری ادرار یا برونشیتها مصرف پزشكی دارد. عصاره تازه این گیاه نیز كه مقدار مصرف آن 30 تا 50 گرم در روز است، همین اثرات را دارا است.
از دانههای این گیاه مقدار زیادی روغن بدست میآید كه همچون روغن كتان به عنوان روغن خشك شونده مصرف میگردد. اگر میوه خشك و رسیده لادن را به صورت پودر درآورده، ملین خوبی است و عصاره آن نیز بزاق را تحریك میكند.
تركیبات موثره برگها شامل مواد: ایزوبوتیل، ایزوتیوسیانات، گلیكوتروپئولین، اسپیلانتول، اسید اگزالیك و ویتامین C است كه به صورت عصاره و دمكرده بخاطر اثرات درمانی مدر، ملین،خلط آور و تصفیه كننده خون مصرف میشود.
شیره این گیاه درمان كننده سرفه، برونشیت مزمن و بیماریهای سینه است.
همچنین به عنوان تركیبی كه بر طاسی سر موثر است كاربرد دارد. از برگها و گلهای این گیاه می توان در سالادهای بهاره برای رفع كمبود ویتامین استفاده نمود.