زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

هواكه رو به سردي مي‌رود، آسمان هم خاكستري‌ترمي‌شود. آن وقت تعداد روزهايي كه هواي پاك استشمام مي‌كنيم هم اندك مي‌شود. اگر دنبال مقصد باشيم كوتاه‌ترين ديوار، ديوار ماشين‌هايي است كه تهران را به يك پاركينگ بزرگ تبديل كرده‌اند.
در روزهاي پاييزي بحث معاينه فني خودرو، دوباره بحث روز مي‌شود و نظارت‌ها شديدتر. دوباره صف‌هاي طولاني و شبانه‌روزي در مقابل اين مراكز بسته مي‌شود. مراكزي كه در طول سال خلوت و كم‌مشتري‌اند.
با وحيد نوروزي مديرعامل ستاد مركزي معاينه فني خودروهاي تهران در اين خصوص به گفتگو نشسته‌ايم و او نيز در ميان دنيايي از مشغله در حال كه در راه شوراي شهر تهران بود، به سوالات ما پاسخ داد.
چه تعداد مركز معاينه فني خودرو در تهران در حال فعاليت است؟
در تهران 15 مركز معاينه فني خودرو كه 10 مركز مخصوص معاينه فني براي خودروهاي سبك، 4 مركز مخصوص معاينه خودروهاي سنگين و يك مركز هم كه درخاوران است، ويژه خودروهاي انژكتوري است. مراكز معاينه فني خودروهاي سبك در مناطق بيهقي، سراج، الغدير، شكوفه، نيايش، آبشناسان، شهيدچمران، خاوران، ابوذر و دماوند است و مراكز معاينه فني خودروهاي سنگين در مناطق مركز خليج فارس، مركز بسيج ، مركز جنت‌آباد و مركز بعثت واقع شده است.
اين مراكز به‌طورميانگين روزانه چقدر مراجعه‌كننده دارند؟
در شرايط عادي، در مراكز معاينه فني خودروهاي سبك روزي 2 هزار خودرو مراجعه مي‌كنند كه در صورت تشديد كنترل پليس بر معاينه فني، اين تعداد به 10 الي 11 هزار خودرو افزايش پيدا مي‌كند. در كل ما آمادگي معاينه فني 14 هزار خودرو در روز را داريم.
از ابتداي سال‌جاري تاكنون چقدرخودرو به مراكز شما مراجعه كرده‌اند؟
از ابتداي سال تنها 520 هزار دستگاه خودرو براي دريافت معاينه فني مراجعه كرده‌اند. اين در حالي است كه 2.5 ميليون خودرو در تهران فاقد معاينه فني هستند.
يعني بخش زيادي از مراكز خالي بودند؟
دقيقا. در شش ماهه نخست سال‌جاري 70 درصد ظرفيت مركز خالي بوده است.
پيش از اين وعده داده بوديد خودروهايي كه به مراكز معاينه فني مراجعه مي‌كنند، در سال بعد قبل از اتمام اعتبار برگه معاينه با آنها تماس گرفته مي‌شود، آيا اين قول، اجرايي هم مي‌شود؟
بله. آن دسته از شهرونداني كه مراجعه كرده بودند و در بانك اطلاعاتي ما ثبت شدند، با آنها تماس تلفني گرفته شد و يادآوري كرديم كه مهلت معاينه فني آنها در حال اتمام است اما 500/1 خودرو تا به حال هرگز  به اين مراكز مراجعه نكرده‌اند تا ثبت اطلاعات شوند. و اگر يك بار براي معاينه فني تشريف بياورند از سال آينده زودتر از زمان به آنها اطلاع‌رساني مي‌كنيم.
چند درصد خودروها در معاينه فني مردود مي‌شدند؟
در سال گذشته 38 درصد خودروها به‌دليل آلايندگي، از معاينه فني مردود مي‌شدند، اين رقم در سال‌جاري با 4 درصد افزايش به 42 درصد رسيد كه اين امر نشان مي‌دهد ميزان آلايندگي خودروهاي تهران رو به افزايش است.
دليل افزايش ميزان آلايندگي خودروها در سال اخير چيست؟
يكي از مهم‌ترين علل افزايش ميزان آلايندگي خودروها، مبدل‌هاي كاتاليستي است كه به‌دليل عدم توجه خودروسازان و وزارت صنايع به موضوع مبدل‌هاي كاتاليستي كه پس از گذشت سه سال از بين مي‌روند، آلايندگي اين خودروها تا10 برابر زمان توليدشان افزايش پيدا مي‌كند.
راه چاره براي كاهش آلايندگي ناشي از مبدل‌هاي كاتاليست چيست؟
قيمت مبدل‌هاي كاتاليستي بالاست. لذا دولت در اين خصوص بايد وارد عمل شود و يارانه‌هايي براي تعويض مبدل‌هاي از دست رفته تخصيص دهد، در غير اين صورت شاهد افزايش شديد آلودگي هوا در تهران خواهيم بود.
آمار تقريبي ازخودروهاي فاقد مبدل كاتاليستي داريد؟
حدود 2 ميليون دستگاه خودرو در تهران يا مبدل ندارند يا مبدلشان تخريب شده است. بر اين اساس عملا آلايندگي 20 ميليون دستگاه خودرو به جاي 2 ميليون خودرو وارد هواي تهران مي‌شود.
در مراكز معاينه فني چه تعداد خودرو به دليل همين مبدل‌ها رد مي‌شوند؟
روزانه 300 خودرو درمراكز معاينه فني به دليل مشكل مبدل‌هاي كاتاليستي مردود مي‌شوند. متاسفانه نمايندگي‌هاي پس از فروش نيز اين قطعه را ندارند يا به قيمت بسيار بالايي به فروش مي‌رسانند.
قيمت اين مبدل‌ها چقدراست؟
در خودروهاي مختلف از 80 هزار تومان تا يك ميليون و 500 هزار تومان است كه براي آنكه شهروندان بتوانند به راحتي نسبت به تعويض آن اقدام كنند نياز به پرداخت يارانه است، زيرا هواشناسي پيش‌بيني كرده است كه در نيمه دوم سال پايداري جوي خواهيم داشت كه اين يعني انباشت آلودگي هوا و هشداري جدي بر اينكه بايد توجه ويژه به آلايندگي خودروها و نقص مبدل‌هاي كاتاليستي داشته باشيم.
كيفيت پايين بنزين و خودروهاي ما چقدر بر افزايش آلاينده‌هاي هوا موثر هستند؟
متاسفانه توليدكننده و نظارت‌كننده در بحث كيفيت سوخت، خود وزارت نفت است و اين امر موجب شده كه كيفيت بد بنزين در كشور موجب افزايش آلودگي هوا شود.
اين در حالي است كه قرار بود طبق يك بازه زماني از اول امسال خودروها داراي استاندارد يورو3 شوند و كيفيت بنزين نيز ارتقاء يابد ولي متاسفانه خودروسازان و وزارت نفت در اين دو بحث عقب‌نشيني كردند و همچنان خودروهاي داخلي براساس يورو 2 توليد مي‌شوند، ضمن آنكه نگراني‌هايي از كيفيت بنزين توليدي نيز وجود دارد كه انتظار مي‌رود براي ارتقاء كيفيت بنزين، مرجعي غير از وزارت نفت بر اين موضوع نظارت كند.
فكر مي‌كنيد پس از اجراي طرح تشديد برخورد، چقدر از آلودگي هواي تهران كاسته شود؟
طي پيش‌بيني‌هاي به‌عمل آمده اگر خودروهاي واجد شرايطي كه در تهران بايد معاينه فني شوند، به مراكز مراجعه كنند، حدود 23 درصد كاهش آلودگي هوا خواهيم داشت.
پيش از اين نيز پليس بارها طرح تشديد برخورد را داشت آيا اين طرح رها شد؟
خوشبختانه اين طرح برخورد با خودروهاي فاقد برگه معاينه فني مقطعي نيست و قرار است اين برگه همچون گواهينامه، بيمه وكارت ماشين همراه راننده باشد و در صورت نداشتن برگه، خودرو جريمه شود.
پس ازتشديد برخورد، تعداد مراجعه به مراكز معاينه فني افزايش چشمگيري خواهد داشت، آيا آمادگي اين مسأله را خواهيد داشت؟
بله. ببينيد چون شهروندان ما دقيقه 90 به اين مراكز مراجعه خواهند كرد ما امكان شبانه‌روزي كردن اين مراكز را هم خواهيم داشت. در حال حاضر تمامي مراكز معاينه فني از ساعت7:30 تا 17 به شهروندان خدمت‌رساني خواهندكرد.
طرح ايجاد مراكز معاينه فني جديد با مشاركت بخش خصوصي به كجا انجاميد؟
شركت «تويوتا» توانست چنين مجوزي اخذ كند. شركت‌هاي سايپا و ايران‌خودرو نيز پس از تكميل تجهيزات نرم‌افزاري و سخت‌افزاري به اين شبكه خواهند پيوست.
براي اطلاع‌رساني و آشنايي مردم با معاينه فني خودرو چه كارهايي كرده‌ايد؟
ما از طريق رسانه‌هاي گروهي اعم از رسانه‌هاي نوشتاري– ديداري و شنيداري با مردم ارتباط مستمر داريم و اطلاعات مرتبط با معاينه فني خودروها را در اختيارشان مي‌گذاريم.
با هدفمند شدن یارانه‌ها و افزایش قیمت سوخت تعداد موتورسواران نیز افزایش پیدا می‌کند بر اساس آمار چه تعداد موتورسوار در حال حاضر در سطح شهر در حال رفت و آمد هستند و چقدر سبب آلوده شدن هوا می‌شوند؟
در هیچ کشور پیشرفته‌ای به این اندازه که در کشور ما از موتورسیکلت استفاده می‌شود گرایش به موتور وجود ندارد و این تابع شرایط سهل‌ و آسانی است که در خصوص استفاده از موتور وجود دارد. حدود 24 درصد آلودگی هوای تهران را 5/2 میلیون موتورسیکلت در حال تردد در شهر تهران تولید می‌کنند و نیمی از آلودگی‌های صوتی پایتخت هم مختص موتورسیکلت‌هاست. متاسفانه تولید فله‌ای و بی‌حساب و کتاب موتورسیکلت‌ها در دهه‌های گذشته و از رده ‌خارج نشدن هیچ موتور‌سیکلتی به این مشکلات دامن زده است، به نحوی که بسیاری از موتورسیکلت‌هایی که اکنون در سطح شهر تردد می‌کنند فاقد استاندارد‌های ابتدایی آلاینده‌ها هستند و در چند سال اخیر که استاندارد‌های زیست‌محیطی آن هم در سطح ابتدایی برای موتور‌سیکلت‌ها اجباری شده هر چند توانسته صنعت تولید موتور را تا حدودی ساماندهی کند اما 5/2 میلیون موتورسیکلت موجود در شهر تهران به معنای واقعی بلای جان شهروندان تهرانی شده‌اند.
در این میان سازمان محیط زیست هم به‌عنوان متولی محیط زیست کشور موتورسیکلت‌های دو زمانه و یا گازی را تبدیل به موتورسیکلت‌های چهار زمانه می‌کند. در واقع از موتورسیکلت‌های دو زمانه اسقاطی نبش قبر کرده و با پرداخت یارانه سنگین عملا تعداد موتورسیکلت‌ معمولی را جایگزین آن می‌کند در حالی که منطق حکم می‌کند یا نباید سراغ موتورسیکلت‌های به تاریخ پیوسته می‌رفتیم و یا اگر هم سراغ آنها می‌رویم لااقل موتورسیکلت‌های برقی را جایگزینشان کنیم.
امکان معاینه فنی موتورهای در حال تردد وجود دارد؟
نه؛ بحث معاینه موتورسیکلت‌ در حال تردد با شرایط موجود عملا امکان‌پذیر نیست و بهتر است مسئولان مربوطه به فکر کیفی‌سازی موتورسیکلت‌های نو پیش روند تا شاید با امداد‌های غیبی، وضعیت موتورسیکلت‌های در حال تردد مشخص شود.
بهترین راهکار برای ساماندهی موتور در پایتخت چیست؟
مدیریت در مبداء است یعنی تولیدکننده باید استاندارد‌های آلودگی، آلایندگی و ایمنی را رعایت کند البته در این مدت تولید‌کنندگان زیرپله‌ای موتور به شدت کاهش پیدا کرده‌اند و اگر به همین تعداد کارخانه تولید‌کننده موتور نظارت کنیم، به نتایج مطلوبی خواهیم رسید.