به گزارش خبرخودرو، نکات بسیاری در مورد تعمیر و نگهداری خودرو وجود دارد که به شما کمک میکنند یا کمی تجربه و چند ابزار ساده بتوانند خودروی خود را سالم نگهدارید و در هزینه و وقتتان صرفه جویی کنید. مطالب زیر نکتههای مهم نگهداری خودرو هستند. که عمل به آنها باعث میشود کمتر به تعمیرگاه مراجعه کنید و از هزینههای مضاعف تغییرات اساسی نیز در امان بمانید .
روغن موتور
سرویس دورهای بازدید و تعویض روغن موتور از مهمترین اولویتهای نگهداری خودرو است. توصیه میشود مقدار روغن به طور مداوم بازدید شود و در صورتی که سطح روغن پایینتر از علامت min باشد، حتماً مقداری روغن به آن اضافه کنید تا سطحش بین دو علامت روی گیج قرار گیرد. البته توجه داشته باشید که زیاد بودن روغن نیز به موتور آسیب میرساند. برای چک کردن روغن باید خودرو را روی زمین صاف پارک و صبر کنید تا سرد شود. سپس شاخص روغن را بیرون بکشید، با دستمال آن را پاک کنید و دوباره در محفظه روغن قرار دهید و پس از چند ثانیه دوباره آن را بیرون بکشید. اگر روغن بین دو خط بالا و پایین بود، مقدار روغن خودرو شما مناسب است. کم شدن روغن موتور یک امر عادی است و بر اساس استاندار تولید کنندگان خودرو معمولاً تا 0.5 لیتر در هر 10 هزار کیلومتر طبیعی است (البته در خودروهای مختلف متغیر است.)
اگر مصرف روغن غیر عادی باشد، باید در اولین فرصت به نمایندگیهای مجاز مراجعه کنید .
حتی وقتی از خودرو استفاده نمیکنید، روغن موتور آن فاسد و خراب میشود. پس باید به فاصله زمانی بین دو تعویض روغن که معمولاً شرکت سازنده خودرو آن را تعیین میکند، توجه کرد. همچنین شرایط کاری و نوع موتور دراین زمان مؤثر است.
هنگام تعویض روغن، حتماً به سطح کیفی API و گریدویسکوزیته روغن مطابق با فصول سال توجه و از روغنهای ذکر شده در دفترچه راهنمای خودرو استفاده کنید.
اگراین کار را انجام ندهید، علاوه بر فرسایش سریع و آسیب رسیدن به موتور خودرو، ممکن است خودرو از شرایط گارانتی نیز خارج شود. در ضمن توصیه میشود همیشه از یک نوع روغن موتور استفاده کنید، چون تعویض پی در پی نوع روغن، به دلیل تفاوت در فرمولاسیون آنها ممکن است باعث واکنش شیمیایی و آسیب رسیدن به موتور خودرو شود .
فیلتر روغن
فیلتر روغن با توجه به توصیه سازنده با هر بار تعویض روغن یا یکبار در میان، باید تعویض شود. این کار ضمن کاهش مصرف سوخت، باعث افزایش شتاب و عمر موتور خودروی شما میشود .
فیلتر هوا
از اثرات فیلتراسیون بد هوا میتوان به نارسایی در سیستم سوخت رسانی، تخریب رینگهای پیستون، کاهش شتاب، افزایش مصرف سوخت و آلایندگی اشاره کرد. بنابراین تعویض به موقع فیلتر هوا برای افزایش کارایی و بازده موتور ضروری است .
فیلتر سوخت
خراب شدن فیلتر سوخت، اختلال در سوخت رسانی و حتی در مواردی قطع کامل مدار سوخت را به همراه دارد. زمان تعویضاین فلیتر در جدولهای سرویس و نگهداری خودرو مشخص شده است .
تسمهها
وقتی در موتور را باز میکنید، چند تسمه میبینید .این تسمهها را پس از هر 25 هزار کیلومتر بازدید وترجیحاً هر 50 هزار کیلومتر عوض کنید. (البتهاین مقدار در خودروهای مختلف متفاوت است.)
تسمه تایم
به زمان باز و بسته شدن سوپاپها و زدن جرقه در مجموع انجام عمل احتراق، تایم موتور گفته میشود. برای انتقال نیروی میل لنگ به میل سوپاپ از یک تسمه استفاده شده که به تسمه تایم معروف است .
این تسمه در کارکرد موتور نقش بسیار مهمی دارد. به گونهای که در صورت خرابی آن موتور آسیب جدی میبیند. خرابی سر سیلندر پیستونها، کج شدن سوپاپها و بسیای دیگر از مشکلات از مواردی هستند که در صورت از تایم خارج شدن موتور به وجود میایند .
مهمترین عامل به هم خوردن تایم موتور، پارگی تسمه تایم است وقتیاین تسمه پاره میشود، نسبت بین میل لنگ و میل سوپاپ کاملاً از بین رفته و نیروی میل لنگ به میل سوپاپ منتقل نشده، در نتیجه موتور روشن نمیشود. همچنین به راحتی در اولین لحظه پارگی تسمه سوپاپها کج شده و پیستون و سر سیلندر آسیب میبینند. پارگی تسمه تایم نیز مشکلات و دلایل مربوط به خود را دارد .
یکی دیگر از عیوبی که بسیار شایع است جدا شدن دندانههای تسمه است. وقتی جنس تسمه چندان مرغوب نباشد در اثر گذشت زمان و با کارکرد دندانههای آن به راحتی کنده شده و نسبت میل لنگ و میل سوپاپ به هم میخورد. جابجا شدناین نسبت حتی به اندازه یک دندانه نیز باعث به هم خوردن تایم موتور میشود .
اما برای برطرف کردن عیوب اول و دوم باید چند نکته را رعایت کرد. برای جلوگیری از پارگی تسمه توصیه میشود آن را حتماً در زمان اعلام شده تعویض کنید. هزینه تهیه و تعویض یک تسمه بسیار کمتر از تعمیر موتور است .
اصلیترین عاملی که باعث پاره شدن تسمه تایم میشود استفاده از دورههای بالای موتور، مخصوصاً دورهای بیشتر از 4000 دور در دقیقه است که باعث استهلاک سریع قطعات میشود بسیاری عادت دارند در مواقعی که هیچ نیاز به شتاب گیری سریع و زیاد نیست به موتور فشار بیاورند، حرکت در بیشتر دندهها را تا دور موتورهای بالا ادامه میدهند به گونهای که عقربه دور موتور به محدوده قرمز (Red line) میرسد و دراین شرایط نه تنها تسمه تایم بلکه تمامی قطعات موتور تحت فشار شدید قرار میگیردند. پس سعی کنید حتی الامکان از دورهای بالا در موتور استفاده نکنید .
دلیل دیگر که باعث خرابی تسمه تایم میشود عدم استفاده از دنده مناسب در سربالاییها و عبور از روی سرعت گیرها میباشد. در سربالاییها وقتی از دنده مناسب استفاده نمیشود. فشار زیادی روی موتور به خصوص تسمه تایم وارد میکند. در سربالاییها حتماً از دنده سنگین استفاده نمایید و از شتاب گیریهای بیهوده دراین موارد نیز خودداری کنید .
دلیل دیگر که باعث پارگی تسمه تایم میشود خرابی تسمه سفت کن است که در صورت گیرپاژ کردن آن باعث کشیدگی و پارگی تسمه تایم خواهد شد. زیاد سفت کردن تسمه که در ابتدا باعث خرابی تسمه سفت کن و در نهایت خرابی تسمه خواهد شد نیز یکی از عوامل پارگی تسمه میباشد. گاهی تمامی عوامل رعایت میشود فشار تسمه سفت کن، رانندگی و استفاده از دنده مناسب و ... همگی در شرایطایده ال میباشند ولی باز هم تسمه پاره میشود دراین مواقع، عیب از خود تسمه است .
تسمههای نامرغوب امروزه بسیار دیده میشوند .این تسمهها استاندارد نبوده و توان تحمل بارهای زیاد را ندارد. به سرعت مستهلک شده و پاره میشوند. برای خرید تسمه مناسب توصیه میشود با یک تعمیرکار مجرب مشورت کنید. بعد از خرید تسمه آن را یک بازدید کلی چشمی بکنید تا از وجود هرگونه شکستگی در سطح تسمه مطمئن شوید .
از قرار دادن آن در جای نامناسب مثل داخل جعبه و یا زیر چیز دیگر خودداری کنیداین کار باعثترک خوردن تسمه میشود. دندههای سرتاسر تسمه را نگاه کنید. اگر سیمهای شبیه نایلون مشاهده کردید از تسمه استفاده نکرده و آن را تعویض کنید و شاید تمامیاین مواردی که گفته شد نصف یک عامل نیز تأثیر نداشته باشد .
رانندگانی بدون تنش مهمترین عامل است که اهمیت آن قابل قیاس با بقیه موارد نمیباشد. شاید اصلیترین عامل در به هم خوردن تایم در تمامی خودروها، رانندگی پر تنش است. تیک آف کردنهای مداوم، رانندگی در دورهای موتور بسیار بالا و .. باعثایجاد بک رانندگی پر تنش میشود. در نتیجه تمامی عیوبی که گفته شد، در یک رانندگی پر تنش به راحتی نمایان میشود. حتی در صورت بستن بهترین تسمه تایم نیز با رانندگیاین چنینی، عمر تسمه تایم و تمامی قطعات کم خواهد شد .
زمان تعویض یک تسمه تایم 60000 کیلومتر میباشد. دراین میزان حرکت حتی اگر خودرو کاملاً هم بیعیب باشد تسمه تایم را عوض کنید و در مجموع باید گفت نقشاین تسمه و نحوه کار آن تأثیرات زیادی دارد. در گذشته به جایاین تسمه از زنجیر استفاده میشد. ممکن است زنجیر اطمینان بیشتری داشته و پارگی آن تقریباً غیر ممکن باشد ولی تولید صدای زیاد، استهلاک بسیار بیشتر و وزن بالا، باعث شد کهاین تسمه جای زنجیر فلزی را بگیرد .
شمعها
سرویس و نگهداری شمعها که وظیفه مشتعل کردن مخلوط سوخت و هوا را در موتور به عهده دارند، بسیار مهم است .
نوک شمعها باید سفید رنگ باشد و اثری از دوده، چربی و رنگ زدگی در آنها مشاهده نشود. جرقه نامنظم، استارت نامناسب، شتاب کم، احتراق ناقص، لرزش در دور آرام موتور و دود آبی رنگ اگزوز میتواند نشانه معیوب بودن شمعهای خودرو باشد. شمعها را باید با نظر و توصیه سازنده تعویض کرد .
گاز دادن بیش از حد یا کمتر از حد معمول (مرده گاز )، هر دو عمر موتور را کم میکنند. برای خودروهای عادی، دور موتور 2500 تا 4500 مناسب است .
مایع خنک کننده
ضد یخ در زمستان از یخ زدگی و در تابستان از داغ شدن بیش از حد موتور جلوگیری میکند. از آنجا که خواصاین مایع با گذشت زمان تغییر میکند، توصیه میشود سالی یکبار آن را تعویض کنید. آب مخزن را در شرایطی که موتور گرم است، چک نکنید، زیرا سطح آن بالا آمده و معیار شما دقیق نیست. هرگز وقتی موتور گرم است در رادیاتور را باز نکنید چون ممکن است آب داغ به صورت شما پاشیده شود. همچنین ممکن است هوا وارد رادیاتو شده و سیستم خنک کننده آن را دچار مشکل کند .
آیا میدانید با عادت رانندگی مناسب میتوان عمر متوسط خودرو را تا مقدار زیادی افزایش داد و از هزینه تعویض قطعات مصرفی در امان بود ؟
کفشک و لنتترمز
عملکرد نامطلوبترمزها یا روشن شدن چراغ اخطار آمپر میتواند نشان دهنده زمان تعویض کفشکترمز در ترمزهای کاسهای و لنت درترمزهای دیسکی باشد اگر ضخامت کفشک یا لنت کمتر از 5/1 میلیمتر بوده یا سطحش روغنی شده باشد، آن را تعویض کنید بعد از تعویض لنتها بهتر است مدارترمز هواگیری شود چون در غیراین صورت ممکن است پدالترمز سفتتر یا نرمتر از حد معمول عمل کند که امری خطرناک میباشد.
به یاد داشته باشید اگر لنتها استاندارد نباشند، احتمال آسیب رسیدن به دیسک یا کاسهترمز نیز وجود دارد. خرابی در دیسک که مواد سختتری نسبت به لنت ساخته شده اند درترمزهای شدید میتواند باعث لرزش در پدالترمز و غربیلک فرمان شود و جلوی کنترل مناسب خودرو را بگیردترمزها معمولاً گرد و خاک محیط را به سوی خود جذب میکنند ؛ بهترین راه برای تمیز کردن آنها آب سرد است. پس از شست و شوی خودرو یا هنگام رانندگی در جادههای خیس که دیسک یا لنتترمز خیس میشود، برای مدت مشخصی پا را به آرامی روی پدال فشار دهید تا سطح خارجی آن خشک گردد. همچنین در کارواش قبل از شست و شو حتماً صبر کنید تاترمز خنک شود چون در غیراین صورت ممکن است دیسکترمز شما آسیب بیند .
روغنترمز
روغنترمز به طور طبیعی رطوبت را جذب کرده و معمولاً بعد از دو سال حدود 3 درصد آب جذب میکند. درترمزهای شدیداین آب بخار میشود و قدرتترمزگیری را کاهش میدهد بنابراین هر دو سال یک بار یا پس از طی کردن 60 هزار کیلومتر باید مخزن آن تخلیه و روغن جدید در آن ریخته شود .
همچنین نازک شدن لنت باعث پایین آمدن جزئی سطح روغن میشود کهاین مشکل با تعویض لنت برطرف خواهد شد. کم شدن مقدار روغنترمز غیر عادی است و میتواند نشان دهنده نقص در مدارترمز باشد دراین صورت باید به تعمیرگاه مجاز مراجعه نمایید .
باتری
تخلیه سنگین باتری در مواقعی که تجهیزات الکتریکی هنگام خاموش بودن خودرو مورد استفاده قرار میگیرند، باعث فرسودگی تدریجی و خالی شدن شارژ باتری میشود. شارژ کم یا بیش از حد مجاز با دینام نیز به باتری آسیب میزند. همچنین گرما و سرمای زیاد، صفحات مثبت و شبکههای باتری را خراب میکنند .این امر ضمن کاهش کارآیی باتری، فرسودگی زودرس آن را نیز به همراه دارد. اکثر باتریهای امروزی اتمی هستند و نیازی به کنترل مداوم سطح الکترولیت ندارند. زمان تعویض آنها را نیز میتوان از عدم کارایی و تغییر رنگ نشانگر آن تشخیص داد .این باتریها معمولاً تا دوسال بدون مشکل کار میکنند. هنگام تعویض آنها دقت کنید توان (آمپراژ) باتری جدید مطابق میزان توصیه شده از سوی سازنده باشد .
اگر میخواهید کاری در زمینه برق خودرو انجام دهید، ابتدا باتری را قطع کنید. برایاین کار ابتدا قطب منفی را جدا نمایید. حال اگر میخواهید باتری را در بیاورید، قطب مثبت را نیز جدا کنید. وقتی قطبها را جدا کردید، محل اتصال آنها را تمیز کرده تا آلودگی مانع از اتصال جریان برق نشود. برای اتصال دوباره باتری ابتدا قطب مثبت و سپس قطب منفی شاهد جرقهای باشید .این پدیده کاملاً عادی است و جای نگرانی ندارد .
چراغها
اگر دیدید یکی از راهنماهای خودرویتان از دیگری تندتر روشن و خاموش میشود، بدانید یکی از لامپها از کار افتاده است. راه دسترسی به لامپ در خودروهای مختلف متفاوت است. هنگام تنظیم نور چراغها باید توجه داشت که اگراین کار به طور نادرست انجام شود، خیره کنندگی بیش از حد، اتلاف در میزان نوردهی و خستگی راننده را به همراه دارد. چراغهای خودرو را حداقل یک مرتبه در سال وارسی کنید و برایایمنی بیشتر، همیشه چند لامپ یدک در جعبه داشبورد داشته باشید .
هنگام تعویض لامپ به شیشه لامپ نو دست نزنید، چرا که چربی دست شما روی آن مینشیند و زمانی که داغ شود باعثترک خوردگی اش خواهد شد .
برف پاک کن
تیغههای لاستیکی برف پاک کن بر اثر یخ زدگی، گرما و سرمای زیاد دچار خشکی یا پوسیدگی میشوند و باید تعویض گردند. معیوب بودن تیغههای برف پاک کن علاوه بر تمیز نکردن شیشه و کاهش دید ممکن است به شیشهها نیز آسیب وارد نماید .
سیستم تعلیق
به طور کلی میتوان گفت سیستم تعلیق خودرو رابطه مستقیمی با کارایی سیستمترمز، سایش تایرها، فرمان پذیری و لذت رانندگی دارد. تشخیص کمک فنرهای معیوب برای بسیاری از مکانیکها نیز مشکل است .
عدم امکان کنترل مناسب در پیچها، تمایل به انحراف از مسیر، لرزش، صدای غیر عادی جلوبندی و لرزش غربیلک فرمان میتواند نشان دهنده خرابی کمک فنرها باشد و با وضعیت آشفته خیابانهای موجود، سیستم تعلیق و جلویندی نیازمند دوبار بازدید در سال میباشند. اگر سیستم تعلیق آسیب دیده و تعمیر نشود، آسیبهای جدی به شاسی خودروی شما وارد خواهد شد .
برای حفظ سلامتی سیستم تعلیق خودروی تان، قبل از رسیدن به دست انداز سرعت را کم کنید ولی به هیچ وجه روی دست اندازترمز نکنید تا به خودروی شما ضربه زیادی وارد نشود.
چرخها
میزان فشار باد داخل تایر تأثیر مستقیمی در میزان سایش آن دارد. برای مثال در اثر کاهش فشار و کم باد شدن تایر، شاهد سایش بیشتر قسمتهای بیرونی تایر که با زمین در تماسند، در مقایسه با قسمتهای داخلی خواهیم بود. افزایش مصرف سوخت و افزایش گرمای تولید شده در تایرها از دیگر عواقب کم بودن فشار تایرهاست. در صورت افزایش بیش از حد فشار نیز سطح مرکزی تایر در مقایسه با دیگر نقاط فرسودگی بیشتری پیدا خواهد کرد. به همین دلیل است که سازندگان تایر همواره فشار مناسب را تا حدی کمتر از فشار ماکزیمم درج شده روی دیوار تایر اعلام میکنند. دراین فشار، قدرت تایر در برابر نیروی وزن، شرایط مختلفترمزگیری و شتاب گیری بهینه میباشد .
علاوه بر تنظیم باد، عمق آج لاستیکهای خودرو را نیز باید همیشه بررسی و کنترل کرد. در داخل شکاف گلهای لاستیک زائدههایی وجود دارد که نشان دهنده مقدار مجاز استفاده از آج لاستیک هستند. برای پیدا کردن آنها، روی کنارههای لاستیک علامتهایی معمولاً به شکل مثلث حک شده است. تعویض تایر ممکن است ابتدا کمی گران به نظر برسد ولی هزینه آن از یک تصادف بسیار کمتر میباشد .
برای اطمینان از مناسب بودن فشار تایرها، توصیه میشود هر دو هفته یکبار، زمانی که لاستیکها سرد هستند، فشار آنها تنظیم شود. تنظیم نکردن باد تایر بر مصرف سوخت، فرمان پذیری و راحتی خودرو تأثیر منفی میگذارد و عمر آن را نیز کم میکند .
میزان فرسایش تایرها در دو محور خودرو، بسته به نوع، شرایط استفاده و محور محرک خودرو متفاوت است. همچنین میزان سایش سمت داخل و خارج تایرها یکسان نیست. بنابراین جابه جایی تایرها به صورت ضربدری، علاوه برایجاد تعادل در میزان سایش کلی و افزایش عمر مفید آنها، زمان تعویض هر چهار لاستیک را یکسان میکند .
تنظیم موتور
هدف از تنظیم موتور یا تون آپ افزایش بازدهی و عمر موتور و کاهش آلودگی هواست. ترکیبات موجود در گازهای خروجی موتور برای محیط زیست مضر است و با تنظیم صحیح و به موقع موتور میتوان از مقدار آلودگی هوا کاست .
مشکلات موتور
کم کردن روغن: موتور از سه طریق روغن کم میکند: خرابی یکی از واشرها یا کاسه نمدها که در نتیجه آن روغن بر زمین میچکد؛ این نشت خارجی روغن است .
کمپرس رد کردن اضافی یا جریان هوای کارتر ممکن است روغن را از سیستم تهویه کارتر عبور دهد و وارد محفظههای احتراق کند تا در آنجا بسوزد .
رانندگی با سرعت زیاد و فرسودگی رینگهای روغن سبب ورود روغن به محفظههای احتراق میشود .
موتور دود میکند: دود کردن موتور نشانه روغن سوزی ؛ غنی بودن مخلوط هوا – سوخت یا نشت آب به محفظه احتراق است. با توجه به رنگ دود میتوان به هر یک ازاین موارد پی برد .
اگر دود آبی رنگ باشد، موتور روغن سوزی دارد، اگر دود بیشتر سیاه است تا آبی، همه سوخت در محفظه احتراق نمیسوزد و احتمالاً مخلوط هوا – سوخت بیش از اندازه غنی است. اگر وقتی موتور سرد است رنگ دود به سفیدی متمایل است، میتوان وضعیت موتور را عادی تلقی کرد اما اگر بعد از گرم شدن موتور باز هم دود سفید از اگزوز بیرون آمد، نشانه نشت آب به داخل محفظه احتراق و تبخیر آن است. ممکن است سر سیلندرترک خورده یا واشر سر سیلندر سوخته باشد .
پایین بودن فشار روغن: پایین بودن فشار روغن غالباً نشانه فرسودگی پمپ روغن (اویل پمپ) یا یاتاقانهاست. دراین وضعیت به اندازهای روغن از یاتاقانها میگذرد که پمپ روغن نمیتواند فشار لازم را تأمین کند، در نتیجه به یاتاقانهای انتهایی کم روغن میرسد و ممکن است آنها بسوزد .
علل دیگر پایین بودن فشار روغن عبارتند از: ضعیف بودن فنر شیر فشار شکن، پارگی یاترک خوردن لوله روغن و گرفتگی لوله یا فیلتر روغن، رقیق شدن روغن، کف کردن روغن ،ایجاد لجن در مدار، کم بودن مقدار روغن یا رقیق شدن روغن بر اثر گرمای بیش از حد .
· بالا رفتن مصرف سوخت: تقریباً هر چیزی از چگونگی رانندگی فرد تا کم باد بودن چرخها میتواند سبب افزایش مصرف سوخت شود. با استفاده از سوخت سنج و بعضی ابزارها و تجهیزات الکترونیکی جلو داشبورد میتوان مصرف سوخت را به دقت اندازه گیری کرد. آزمون نشت سیلندر و آزمونهای خلاء سنجی به مشخص شدن علت بالا رفتن مصرف سوخت کمک میکنند. اگر مشکل در سیستم سوخت رسانی است، به نکات زیر توجه کنید :
- دریچه ساسات باز نمیشود و یا با سرعت کافی باز نمیشود .
- سطح شناور کاربرتور بیش از حد پایین است، در نتیجه کاربراتور فلوت میکند و سخت بیش از اندازه به محفظه احتراق میرسد. ممکن است شیر سوزنی در حالت باز گیر کرده یا درست در جای خود نشسته باشد .
- سوزن ژیلگور یا پیستون کمکی بنزین در وضعیت عملکرد گیر کرده است و در نتیجه سوخت اضافی مصرف میشود .
- ژیگورها فرسوده شده یا به اصطلاح گشاد کرده اند که کاربراتور را باید تعمیر یا تعویض کرد .
- سوخت پاشها نشت میکنند .
- فشار ریل سوخت در خودروهای انژکتوری بیش از حد بالا باشد .
گذشته از سیستم سوخت رسانی، عوامل دیگری نیز ممکن است سبب افزایش مصرف سوخت شوند که عبارتند از :
- خرابی رادیاتور موتور یا سیستم کنترل الکترونیکی موتور، و همچنین حسگرها و عملکردها. این حسگرها عبارتند از: حسگر دمای آب، حسگر دور موتور، حسگر فشار مطلق منیفولد، حسگر اکسیژن، حسگر وضعیت دریچه گاز، مدول کنترلی برنامه پذیر و کار اندازهایی از قبیل سولنوئیدها، کلیدها و شیرهای الکترونیکی .
- فرسودگی موتور و کاهشتراکم (کمپرس) سبب افزایش مصرف سوخت میشود .
- افزایش مصرف سوخت ممکن است از کم باد بودن چرخها، کشیدنترمزها، بکسواد کردن کلاچ خرابی جعبه دنده خودکار نامیزانی چرخها نیز ناشی شود .
صداهای موتور
منظور از صدای موتور، هر نوع صدای ناخوشایندی از قبیل، زوزه کشیدن، تق تق کردن، تاپ تاپ کردن و سوت کشیدن است .
صدای غالباً با لرزش و بد کار کردن همراه است، منظور از لرزش، تکانهای با فرکانس بالاست که غالباً فقط در سرعتهای خاص حس یا شنیده میشود، لرزشی که در سرعت کمتر از 80 کیلومتر در ساعت رخ دهد، لرزش سرعت پایین نام دارد. لرزشی که در بالاتر ازاین سرعت رخ دهد، لرزش سرعت بالا میباشد .
یکی از منابع احتمالی لرزش، درست مجزا نشدن سیستم تخلیه و اگزوز از بدنه خودرو است. یکی دیگر از صداهای مربوط به موتور زوزه کشیدن است .این صدا زوزهای است که حین کم گاز دادن به ازای دور موتور خاص یا مقدار مشخصی بازشدگی دریچه گاز به وجود میاید .این صدا معمولاً در سرعتهای بین 40 تا 80 کیلومتر در ساعت شنیده میشود .
علتایجاداین صدا غالباً خرابی دسته موتورها، ملحقات موتور یا اجزای سیستم تخلیه است. اگر مشخص شود کدام قطعات یا وسایل درایجاد صدا نقش دارند و صدا در چه وضعیتیایجاد میشود، آسانتر میتوان علتایجاد صدا را یافت. بعضی از صداها در موتور زیاد مهم نیستند ولی بعضی صداها نشانه مشکلات جدی اند که باید فوری به آنها توجه کرد تا موتور به طور جدی صدمه نبیند. گاهی با گوش دادن به صدای موتور میتوان فهمید که چه عیبی پیدا کرده است .
نوک میله مخصوص را همراه با گوشی آن روی قطعات مختلف بگذارید، بهاینترتیب صداهای غیر عادی را آسانتر میتوان آشکار سازی کرد. نوک میله یا گوشی را جابه جا کنید تا بفهمید صدا در کجا بلندتر است، بااین وسیله به آسانی میتوانید منبعایجاد صدا یا علت آن را دریابید .
هشدار !
وقتی با میله گوشی به کشف منبع صدا مشغولید مراقب تسمه پروانه و پروانه باشید .
صدای سوپاپ و تایپیت: صدا تلق تلق منظمی است که در دورههای پایین موتور شنیده میشود و ممکن است در دورههای بالاتر به گوش نرسد. علتاین صدا معمولاً خلاصی اضافی سوپاپ یا خرابی تایپیپ روغنی یا اتوماتیک است .
برای بررسی، فیلتری را بین ساق سوپاپ و انگشتی فرو ببرید، اگر بااین کار، صدا کاهش یافت، علت «خلاصی بیش از اندازه بوده است بنابراین باید خلاصی را تنظیم کنید. اگر با این کار صدا تغییری نکرد، علت آن ساییدگی سطح تاپیپ یا ناصافی بادامک است. علل دیگرایجاداین صدا عبارتند از: لق بودن تاپیپها و ضعیف بودن غنر سوپاپ، گاهی پس از روشن شدن موتور، یا بعد از گرم شدن آن، صای تاپیپ قطع میشود. برای جلوگیری ازایجاداین صدا تاپیپهای معیوب را عوض کنید .
انفجار: هنگام بالا رفتن از سربالایی، بعضی از صداهای انفجار را میتوان عادی تلقی کرد اما اگر انفجار بیش از اندازه رخ دهد به موتور صدمه میزند .
صدای شاتون: معمولاً صدای کوبش یا تق تق سبک است ،این صدا بیشتر هنگامی احساس میشود که موتور نه در حال شتاب گرفتن است و نه در حال کاهش سرعت. فرسودگی یاتاقان متحرک، نامیزانی شاتون یا کمبود روغن ممکن است عامل صدا کردن شاتون باشد. برای یافتن شاتونی که صدا میکند، باید آزمون بالانس سیلندر را انجام دهید و وایرها را یکی یکی قطع کنید. وقتی وایر مربوط به سیلندری که شاتون آن صدا میکند، قطع شود، صدا کاهش خواهد یافت .
صدای گژنپین: صدای گژنپین شبیه صدای سوپاپ و تاپیت است اما طنین خشک و دوگانهای دارد. این صدا در دور آرام وقتی جرقه آوانس است، واضحتر شنیده میشود. علل آن عبارتند از: فرسوگی یا لقی گژنپین، ساییدگی بوش گژنپین یا کمبود روغن. در بعضی از موتورها وقتی سرعت خودرو به 48 کیلومتر در ساعت میرسد ،این صدا بهتر شنیده میشود. در بعضی موتورها میتوان با روشن گذاشتن موتور در دور آرام و آوانس کردن جرقه، مشکل را به خوبی بررسی کرد. دراین حالت باید وایرها را یکی یکی قطع کنید. وقتی شمع سیلندری که گژنپین آن صدا میکند، قطع شود، صدا کاهش مییابد .
صدا رینگ پیستون: صدای رینگ پیستون شبیه صدای سوپاپ و تاپیپ است اما صدای رینگ در هنگام شتابگیری موتور بلندرتر میباشد. کم بودن کشیدگی رینگ، شکستگی یا ساییدگی رینگها و ساییدگی جدار سیلندر میتواند سببایجاداین نوع صدا شود. یکی از آزمونهای رایج، باز کردن شمعها و ریختن یک قاشق غذاخودری (15 سی سی) روغن موتور در هر سیلندر است. سپس باید موتور را چند دور بگردانید تا روغن از کنار رینگها عبور کند و بعد از آن شمعها را ببندید و موتور را روشن کنید. اگر صدا کاهش یافت، احتمالاً رینگها خراب است. آزمونهای نشت وتراکم سیلندر نیز میتوانند به یافتن عیب کمک کند .
زدن پیستون: در نتیجه زدن پیستون صدایی خفه، بر طنین و زنگدار به گوش میسد .این صدا در نتیجه نوسان پیستون در سیلندرایجاد میشود. اگر پیستون فقط وقتی که موتور سرد است بزند، زیاد مهم نیست. زدن پیستون نشانه نیاز موتور به تعمیر است. علل زدن پیستون عبارتند از: کافی نبودن روغن، ساییدگی جدا سیلندرها، ساییدگی پیستونها یا شکستگی دامنه پیستون، خلاصی اضافی بین پیستون و حجدار سیلندر خمیدگی شاتونها .
زدن یاتاقان: در نتیجهاین عیب صدایی سنگین و خشک و گوشخراش به گوش میرسداین صدا وقتی محسوستر است که موتور زیر بار زیاد یا در حال شتاب گیری، به ویژه در حالت سرد باشد. وقتیاین صدا منظم و بیشتر شبیه غرش است، احتمالاً از ساییدگی یاتاقانهای ثابت ناشی میشود. ساییدگی یاتاقانهای متحرک صدای تق تق و مشخصتریایجاد میکند. هر گاه بغل یاتاقانی میل لنگ ساییده شده باشد صداییایجاد میکند که نامنظم و تیزتر است. اگر بغل یاتاقانی خیلی خراب باشد، هر بار که کلاچ بگیرید (در خودروهایی که جعبه دنده دستی دارند) یا کلاچ را رها کنید، صدا میکند .
صداهای متفرقه: صداهای دیکر، از شل نصب کردن ملحقات موتور مانند دینام، استارت ف بوق، منیفولد، چرخ لنگر، پولی سر میل لنگ و سینی کارتر ناشی میشوند. کلاچ، جعبه دنده، دیفرانسیل، میل گاردان، پلوسها و میل محرک نیز ممکن است صداهای مختلف ایجاد کنند .
موتور صدای «تک تک »میدهد (موتور میزند): این صدا شبیه به صدای برخورد اشیاء فلزی به یکدیگر است و از بالای موتور شنیده میشود و با گاز دادن و زیاد شدن دور موتور، صدا کمتر میشود و ناشی از یک یا چند عامل زیر میباشد: پیش اشتغال یا احتراق زودرس یعنی سوختن پیش از موعد مخلوط هوا و بنزین در سیلندر – آوانس زیاد که آ نرا زدن دلکو نیز میگویند – استفاده از سوخت خیلی ضعیف (مصرف بنزین معمولی به جای سوپر) – شمع نامناسب (از نظر معیوب بودن و یا شمع سرد و شمع گرم) – گرم کردن زیاده از حد موتور در اثر جرک گرفتگی و کثیف شدن رادیاتور .
موتور میکوبد: این صدا از قسمت بالای موتور شنیده میشود ولی از صدای تک تک موتور گنگتر است و معمولاً زمانی شنیده میشود که موتور احتیاج به آخرین قدرت خود دارد، یعنی موتور گرم و دارای سرنشین کامل بوده و اتومبیل سنگین است و یااینکه از سر بالایی بالا میرود و بایستی پدال گاز را تا انتها فشار داد. کاری که باید انجام داد – فشار گاز را کم کنید، دلکو را تنظیم و آوانس خوکار آنرا بررسی و میزان نمائید. ممکن است سر سیلندر جرم گرفته و احتیاج به جرم زدایی داشته باشد. ضمناً شمع باید از نوع مناسب (سرد و یا گرم) باشد .
یاتاقان میزند: در صورتیکه موتور یاتاقان زده باشد معمولاً در دور آرام صدایی نداشته ولی با گاز دادن (کم یا زیادکردن گاز) صدا مشخص میشود. برای آزمایش به موتور گاز داده و به صدای یاتاقان گوش دهید. اگر صدای تق تق تق ... دهد نشانه یاتاقان زدن است و از قسمت پایین موتور شنیده میشود و صدای خفه فلز به فلز است و بیشتر در حالات زیر اتفاق میافتد: وقتی موتور سرد است، در سرعت زیاد، موقع گاز دادن و یا در سربالایی وقتی به موتور فشار میاید .
سوپاپ میزند (صدای چکشک سوپاپ ): زدن سوپاپ بر اثر خوردگی تپت بوده و صدای چیک، چیک، چیک .. یعنی شبیه صدای جغجغه آچار بوکس از زیر کاپوت شنیده میشود.این صدا در دور آرام موتور و یا وقتی موتور را در حالت خلاص گاز میدهیم، شنیده میشود .
پیستونها صدای «جغ جغ» میدهند: صدایی خشک که در مواقعی سرد شنیده میشود، پس با گرم شدن موتور رفته رفته کاهش یافته و به کلی از بین میرود. ممکن است گژن پینها (محورهای پیستون) ضمن حرکتهای بالا و پایین پیستونها صدای خشک و فلز به فلزایجاد کنند واین در حالی اتفاق میافتد که گژن گین لاغز شده و یا بوش پیستون جا باز کرده باشد. وقتی دور موتور پایین استاین صدا قابل شنیدن میباشد. صدای وت از زیر کاپ.ت شنیده میشود. اگر تسمه پروانه شل و یا خیلی خشک باشد وقتی ناگهان گاز دهیم صدای سوت شنیده خواهد شد .
صدا در لوله اگزوز: گاهی اوقات صدای شبیه انفجار، تیر وترقه از اتومبیل یا موتورسیکلتهای عبوری شنیده میشود اگراین صدا در موقع کم کردن گاز نیز شنیده شود ممکن است به علت وجود سوراخ در سیستم اگزوز باشد. علت دیگر تنظیم ناقص دور آرام موتور است یعنی هوا کمتر از حد لازم به کاربراتور میرسد. چنانچهاین صدا هنگام گاز دادن و زیاد کردن دور موتورایجاد شود، احتمال دارد در اثر نامیزانی آوانس دلکو، جرم گرفتن و یا از کار افتادن یکی از شمعها باشد کهاین پدیده بعد از استفاده طولانی از خودرو در داخل شهر پیش میاید ضمناً ممکن است یکی از سوپاپهای گاز صدمه دیده و خوب عمل نکند و گاز بنزین وارد منبع اگزوز شده و منفجر گردد .
استارتر صدا میدهد: هنگام روشن کردن اتومبیل وقتی سوئیچ را میگردانید صدای «خرت – خرت» شبیهتراشیدن چوب به گوش میرسد. ممکن است ان صدا ناشی از نصب نادرست استارتر باشد یعنی با پوسته فلاویل درست در یک خط قرار نگرفته و یااینکه دندههای پینتون معروف به دنده استارت و یا دندههای فلایویل سائیده شدهاند .
کلاچ صدا میدهد: اگر هنگام بالا آمدن پدال گلاچ صدای تیز و شدید و به هم خورن دو شیو شنیده شود، اشکال از بازویی صفحه کلاچ و یا از بلبرینگ آن است که یا خوب روغنکاری نشده و یااینکه سائیده شده است .
جعبه دنده و یا دیفرانسیل زوزه میکشد: در موتور جعبه دندهاین صدا در دور آرام موتور شنیده میشود اما وقتی کلاچ بگیرید قطع میگردد .این صدا در اثر کمبود روغن جعبه دنده، سائیدگی و یا خراب شدن بلبرینگها میباشد. در خصوص زوزه دیفرانسیل که بیشتر در خودروهای قدیمی شنیده میشود، وقتی در سرعت بالا و دنده آخر پا را از روی پدال گاز برمی دارد زوزه شنیده میشود که مثل جعبه دنده نشانه کمبود روغن در دیفرانسیل و یا سائیدگی قطعات داخل آن در اثر کارکرد چندین ساله است .
گاردان صدا میدهد: این صدا در اتومبیلهای دیفرانسل جلو که قوه محرکه روی چرخهای جلو است، شنیده میشود و معمولاً سرپیچها صدای «کلیک – کلیک ...» به گوش میرسد. فرکانساین صدا معادل سرعت دورانی چرخها بوده و از میل گاردان کوچک از سوی چرخی به گوش میرسد که زیاد گشاد کرده باشد و بایستی هر چه زودتر تعویض گردد. چنانچه صدا از سوی جعبه دنده باشد که فرسودگی پیدا کرده است، نوع صدا فرق میکند و دراین صورت لرزشهایی در دسته دنده احساس میشود .
چرخها صدای «خِر خِر» میدهد: این صدا فقط هنگام حرکت و در محل آرام و سکوت به گوش میرسد. تشخیص صدا مشکل است و برای پی بردن به آن باید اتومبیل را در یک جاده خلوت در دنده خلاص و موتور خاموش به حرکت در آورد و به صدا گوش داد .
درج يادداشت و نظرات
نگهداری از خودرو و سرویسهای دورهای
[اشتعالتراکمی سوخت همگن]
اشتعالتراکمی سوخت همگن
[مزایای استفاده از موتورهای دیزل]
مزایای استفاده از موتورهای دیزل
[رقابت پايان ناپذير خودروسازان ]
رقابت پايان ناپذير خودروسازان
[[دغام امنيت مي آورد]
ادغام امنيت مي آورد
[ودروهاي الكل سوز بيشتر مي فروشند]
خودروهاي الكل سوز بيشتر مي فروشند
فروش خودرو در برزيل طي ماه نوامبر طي رشدي 15درصدي به حدود 158هزار دستگاه رسيد كه به رغم پايين بودن ميزان آن در قياس با ماههاي قبل از آن متضمن رشد و تحرك در بازار خودرو برزيل بود.